Alle veertien universiteiten in Nederland verlagen voor het collegejaar 2022-2023 het collegegeld voor gevluchte Oekraïense studenten. Deze studenten betalen daardoor het wettelijk collegegeld van €2209 In plaats van het veel hogere instellingscollegegeld, dat normaal gesproken aan studenten van buiten de Europese Economische Regio wordt gevraagd. Universiteiten hebben dit besluit genomen omdat besluitvorming van het kabinet om dit wettelijk te regelen vooralsnog uitblijft. Pieter Duisenberg: “Het nieuwe collegejaar komt steeds dichterbij. Het is belangrijk om snel zekerheid te bieden aan aspirant-studenten die gevlucht zijn uit Oekraïne, juist omdat ze in zo'n onzekere situatie verkeren over hun toekomst.” De precieze uitwerking van dit besluit verschilt per universiteit. Sommige universiteiten vragen rechtstreeks het wettelijk collegegeld, andere universiteiten compenseren het verschil met het instellingscollegegeld vanuit een fonds.
De afgelopen tijd pleitten universiteiten, hogescholen en de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF bij het kabinet voor een tijdelijke verblijfsvergunning op humanitaire gronden voor aankomende studenten uit Oekraïne. Hierdoor zouden zowel de studiefinanciering als het wettelijke collegegeldtarief opengesteld worden voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het kabinet heeft besloten om de status van ontheemden toe te kennen aan Oekraïense vluchtelingen, waardoor voor hen geen wettelijk tarief geldt. Vooralsnog is door OCW geen besluit genomen om voor studenten die zijn gevlucht uit Oekraïne een uitzondering te maken. Universiteiten vinden nog steeds dat het bieden van een verlaagd tarief voor deze groep studenten een verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid is maar hebben vooralsnog, om onaanvaardbare situaties te voorkomen, besloten om zelf het collegegeld voor deze groep studenten te verlagen.
Met de verlaging van het collegegeld wordt het gemakkelijker voor Oekraïense studenten om een studie aan een Nederlandse universiteit te bekostigen. Toch zal dit voor veel Oekraïners niet voldoende zijn. Momenteel kunnen Oekraïense studenten vanuit hun universiteit noodsteun ontvangen als zij in financiële nood zitten. Bij het uitbreken van de oorlog was dit logisch, vanwege het makkelijke contact dat universiteiten met hun studenten hebben. Het is echter logischer dat de overheid deze taak uitvoert. De universiteiten hebben daarom de ministeries van OCW en SZW verzocht of zij Oekraïense studenten kunnen voorzien van leefgeld, aangezien dit geen verantwoordelijkheid is van universiteiten.
Dit is een nieuwsbericht van Universiteiten van Nederland, de koepelorganisatie van Nederlandse universiteiten. Op dit moment wordt onderzocht hoe deze regeling bij de Universiteit Twente wordt ingevoerd.
