Samen met Tubantia organiseerden we in de aanloop naar de verkiezingen twaalf lijsttrekkersdebatten. Martin Rosema en Ramses Wessel waren nauw betrokken bij 'VAN TORENTJE NAAR TORENTJE' en blikken terug.
Helpen debatten bij het vormen van een oordeel?
Martin: "Debatten kunnen kiezers helpen om een oordeel te vormen. Vooral mensen die de politiek weinig volgen, krijgen zo een redelijke indruk van waar politieke partijen voor staan. En debatten geven een indicatie van hoe partijleiders overeind blijven als de druk wordt opgevoerd. Het leek soms alsof de media meer hoopten op een uitglijder van een politicus die voor een gamechanger zou zorgen, dan dat de kiezers inhoudelijk goed werden geïnformeerd. De mooie uitzendingen van Nieuwsuur en de debatten van Tubantia en UT zijn daarop uitzonderingen. Voor de inhoudelijke diepgang kom je met het lezen van de krant verder dan alleen de debatten volgen."
Welk moment van de debatten op de campus is je bijgebleven en waarom?
Ramses: "Ik heb de kans gehad om vrijwel alle lijsttrekkers buiten het debat te ontmoeten en te proeven hoe ze buiten de camera’s zijn. Dat zal ik niet snel vergeten. De samenwerking was heel plezierig, met Tubantia maar ook het team van (technische) ondersteuning en catering. Het meest memorabele moment is de reactie van Henk Krol op de foto waarop hij in zijn jonge jaren bloot op een strand ligt."
Zijn er opmerkelijke verschillen / overeenkomsten van de huidige campagnevoering vergeleken met vroeger?
Martin: "Inhoudelijk zijn er altijd verschillen tussen campagnes, omdat de thema’s die centraal staan, wisselen. Nu was er niet echt één onderwerp dat dominant was. Dat is logisch, want in de politiek gaat het ook niet om één onderwerp. Bij de methode van campagnevoeren zie je een interessante verschuiving naar sociale media. Sommige partijen zijn daar goed op ingesprongen, vooral GroenLinks. Ik verwacht dat andere partijen bij volgende verkiezingen hier meer systematisch gebruik van maken. Eenzijdig inzetten op televisie-aandacht kan niet meer, omdat de jongeren daarmee niet goed worden bereikt."
Ramses: "Veel blijft hetzelfde. Het meeste speelde zich toch af op televisie. Je kan zeggen dat dat achterhaald is, maar het zijn toch de fragmenten uit Jinek e.d. die vervolgens viral gaan op het internet en in andere media worden uitgelicht. Ook hoe de lijsttrekker het op tv deed, vulde daarna de media. Televisie blijft een bron. En, tja, Jesse had veel innovatieve methoden bedacht. Het is interessant om te onderzoeken wat het effect daarvan is geweest. Daarnaast vraag ik mij af of het zin heeft om op de markt foldertjes uit te delen."
Wat is de opmerkelijkste uitkomst uit het I&O onderzoek?
Martin: "Wat mij verraste, was de grote behoefte aan Kamerleden uit de eigen regio. Twente spande de kroon als je naar de cijfers kijkt. Hoe dat zou kunnen veranderen? Door het kiesstelsel aan te passen. Een mogelijkheid is een gemengd kiesstelsel invoeren zoals in Duitsland. Een andere mogelijkheid is om Nederland in regio’s te verdelen en daarbinnen evenredige vertegenwoordiging toe te passen. Voor zulke veranderingen zie ik niet snel voldoende politiek draagvlak. Fundamentele wijzigingen in het Nederlandse politieke stelsel zijn nog zeldzamer dan landstitels voor FC Twente."
Past de huidige democratie nog in deze tijdsgeest?
Martin: "We mogen vergeleken met andere landen heel tevreden zijn over onze democratie. Als er één aspect is waar de bevolking verandering wil, dan is dat de invoering van een bindend referendum. Daar is al jarenlang veel steun voor. Maar politici hebben dat beetje macht nooit willen afstaan. Met de ervaring van het Oekraïne-referendum lijkt het enthousiasme voor het referendum af te brokkelen."
Ramses: Wat lieten deze verkiezingen toch weer mooi zien dat er niet veel mis is met ons systeem van vertegenwoordigende democratie. We hadden echt wat te kiezen en hebben dat bewuster gedaan dan eerdere keren. De verschuivingen laten het zien, maar ook het feit dat niets al vaststond en veel kiezers pas laat besloten. Ook de hoeveelheid informatie was voor mijn gevoel uitgebreider: veel discussies op TV en sociale media. Met deze vorm van democratie is volgens mij niet veel mis. Hopelijk komt de discussie over referenda daarmee weer een beetje op de achtergrond."
