HomeNieuwsDies Natalis 2023: zoektocht naar positieve verandering

Dies Natalis 2023: zoektocht naar positieve verandering

Impact maken en positieve verandering teweeg brengen; in de universiteit van vandaag staat steeds nadrukkelijker de vraag centraal op welke wijze onderwijs en onderzoek bijdraagt aan oplossingen voor prangende vraagstukken in de samenleving. De vraag vormde ook de kern van de 61e Dies Natalis van de Universiteit Twente. Een inspirerende keynote van Frans Timmermans, het inkijkje dat rector magnificus Tom Veldkamp gaf in de plannen van de Universiteit Twente en de gepassioneerde bijdragen van wetenschappers en studenten in hoe zij een betere wereld willen bewerkstelligen leverden gezamenlijk een veelzijdig en divers antwoord.

De zaal in de Waaier was tot de nok toe gevuld met medewerkers, studenten en andere gasten die met de universiteit haar 61e verjaardag kwamen vieren. Zij werden getrakteerd op een feestelijk, boordevol maar bovenal inspirerend programma.

Niet blijven hangen in het hier en nu

Met zijn kenmerkende passie leverde Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie zijn keynote-speech. We hebben in de lange geschiedenis van onze planeet vaker te maken gehad met klimaatverandering met grote gevolgen, zo betoog Timmermans, maar dit is de eerste keer dat we er van overtuigd zijn dat het komt door toedoen van de mens. “Maar we moeten ons ook realiseren dat het hier niet zozeer gaat om het redden van de aarde, het gaat eigenlijk om het redden van de mensheid.”

Onze grootste uitdaging is om niet vast te blijven hangen in het hier en nu, stelde Timmermans. “Maar durven we wel echt in de toekomst te kijken? Ik heb soms het gevoel dat we ons best wel comfortabel voelen als we in ons hoofd veilig in het hier en nu zijn.”

Vooruitkijken betekent niet alleen een uiteindelijk doel bepalen, maar ook hoe je daar komt. “Toen we bij de totstandkoming van de Green Deal hadden over de doelen voor 2050, dan was het niet heel moeilijk om het daar over eens te worden. Maar het werd wel ingewikkeld toen we spraken over wat dat betekent voor over zeven jaar. Als we onze rol als voorvaderen voor toekomstige generaties serieus willen nemen, dan is het niet alleen genoeg om doelen te stellen voor 2050, maar moeten we ook de stappen daar naartoe, die samen het pad vormen, tekenen. We moeten nu beginnen met veranderen.”

Met vertrouwen durft Timmermans vooruit te kijken. “Ons grootste bezit is onze capaciteit om te innoveren. We moeten niet alleen bang zijn voor de toekomst, of ontevreden zijn maar juist ook nieuwsgierig naar wat de toekomst ons te brengen heeft.” Bij de huidige generatie studenten bespeurt hij een dergelijke drive. “ze zijn ambitieus en hebben de drive om positieve verandering te bewerkstelligen.”

Frans Timmermans wijdde in zijn bijdrage ook nog een paar woorden wijdde aan de actuele discussie over internationalisering en de Nederlandse taal binnen het hoger onderwijs. Hij benadrukte dat internationalisering uiterst relevant is, en dat de kosten er van maar een fractie zijn wat het onze maatschappij oplevert. Wat Timmermans betreft is het versterken van de Nederlandse taal van belang, maar moet dat vooral worden bereikt door kinderen van jongs af aan volop met taal te laten opgroeien. “Door samen met ze te gaan lezen, door gesprekken voeren aan de keukentafel. Daar is het Nederlands bij gebaat.” In een universitaire omgeving is het juist weer heel logisch om Engels te hanteren, zo stelde Timmermans.

Maatschappelijke bijdrage van de UT

Rector Magnificus Tom Veldkamp kon zich goed vinden in de woorden van Timmermans. “We moeten de toekomst omarmen. En inderdaad, niet stilzitten maar nu in actie komen.” Veldkamp gaf in zijn bijdrage inzicht in hoe de UT haar toekomst als vierde generatie universiteit - een universiteit die als spil in een netwerk van belanghebbenden fungeert om innovatie ten behoeve van maatschappelijke uitdagingen in co-creatie van de grond te krijgen - voor zich ziet. Bijvoorbeeld door een nog stevigere focus op thema’s waarin de UT met haar achtergrond met zowel technische als sociale wetenschappen een verschil kan maken, zoals klimaatadaptatie, gezondheid, veiligheid en chiptechnologie. Dat moet leiden tot een grotere inzet van (financiële) middelen specifiek op deze thema’s.

Ook onderstreepte Veldkamp het belang van leven lang ontwikkelen als een nieuwe maar zeer relevante opgave voor de UT. “In feite is het onze vierde pilaar, naast onderwijs, onderzoek en valorisatie. De ontwikkeling van kennis gaat zo snel, dat het soms al achterhaald is vlak nadat je bent afgestudeerd.” Daarom zet de UT in de komende jaren volop in op het aanbieden van onderwijsmogelijkheden voor mensen die reeds actief zijn op de arbeidsmarkt.

Volgepakt werkbezoek

De Dies-viering was voor Timmermans wellicht ook een moment om even iets rustiger achterover te zitten om de vele impressies van de dag te verwerken. Die dag begon al vroeg in de ochtend bij de Dutch Innovation Days in het centrum van Enschede, waar hij als gastspreker was uitgenodigd. Tussendoor nam hij uitgebreid de tijd om met diverse wetenschappers en studenten te sparren over het realiseren van maatschappelijke impact op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Zo was hij ook te gast bij de studententeams van de UT, die een inkijkje gaven in hoe zij slimme technologische innovaties een stap verder proberen te brengen.

Ook nam Timmermans een kijkje bij het UT Climate Centre, dat vandaag gelanceerd werd. Het centrum gaat een belangrijke rol spelen in de ambities van de universiteit op het gebied van onderwijs, onderzoek en valorisatie voor klimaatvraagstukken. Om dat te bewerkstelligen, investeert de UT in de komende vijf jaar tien miljoen euro in klimaat-gerelateerd onderzoek en onderwijs.

Prijzen

De Dies Natalis is traditioneel de plek waar een aantal academische prijzen worden uitgereikt. Diverse talenten werden tijdens de viering in het zonnetje gezet voor hun bijzondere prestatie, of beloond met een prijs die hen helpt om de volgende stappen in hun carrière te maken.

Professor de Winterprijs

Florence Metz is de winnaar van de Professor de Winterprijs voor haar toppublicatie in het Amerikaanse tijdschrift ‘American Journal of Political Science’ met als titel: Policy Networks Across Political Systems. Het artikel is gericht op een beter begrip van technologische transities op het gebied van waterkwaliteit en de verwijdering van microverontreinigingen uit afvalwater. Florence Metz is assistant professor Governance Resilience binnen de faculteit BMS.

Marina van Dammebeurs

Nicole Vermeulen, alumna International Business Administration (2005), ontving de Marina van Dammebeurs, die dit jaar voor de twintigste keer werd uitgereikt. Nicole is Chief Commercial Officer (CCO) bij het Zwitserse Green Energy Venture. De Runner Up voor de Marina van Damme Scholarship is Mariëlle Feenstra (alumna Bestuurskunde, faculteit BMS).

Overijssel PhD Award

Hanneke Kip won met haar proefschrift de Overijssel PhD Award, die door de Provincie Overijssel wordt toegekend voor een excellent proefschrift ter afronding van het promotieonderzoek. Hanneke’s onderzoek richt zich op het verkrijgen van meer inzicht in hoe eHealth-interventies inzetbaar zijn bij de behandeling van mensen met agressief en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Brinksma Innovation Grant

Michelle Kip (Faculteit BMS) en Xavier Pouwels zijn de winnaars van de BIG (Brinksma Innovation Grant), een prijs bedoeld voor UT-medewerkers die een interessante onderwijsinnovatie van de grond willen krijgen. “Wij willen studenten laten ervaren hoe je ChatGPT kunt gebruiken om te leren programmeren, maar op een verantwoorde manier.” De onderzoekers laten de studenten zien hoe je met behulp van ChatGPT fouten in codes op kunt sporen, en hoe je je code sneller kunt laten runnen.” Wij richten ons op het programmeren van gezondheidseconomische modellen. Dat zijn analyses waarin we de effecten van innovaties in de zorg in kaart brengen, zowel op het gebied van kosten, als op het gebied van gezondheidsuitkomsten.”

Hacket in the Pocket verzorgde de muzikale omlijsting van de middag.