Op 2 oktober was het zover: ervaringsprofessional Jiska Ogier sprak voor een goed gevulde zaal over toegankelijkheid en inclusie. Veel collega’s – vooral van CFM, HR en de initiatiefnemers van dit evenement, de leden van de speerpuntgroep Inclusie van CFM - maakten mee hoe Jiska af en toe flink de vinger op de zeker plek legde. Met humor, een flinke dosis kennis en tal van aansprekende voorbeelden nam Jiska iedereen mee in de wereld van mensen met fysieke, visuele en/of auditieve beperking. En dat was leerzaam, herkenbaar en soms schuurde het wat. In dit artikel kun je lezen hoe dat gesprek ging.
De stemming zat er meteen goed in na Jiska’s vraag aan het publiek: “Wie van jullie heeft een bril of draagt lenzen? En vind je dan ook dat je een beperking hebt en geholpen moet worden als je de straat over wilt steken?”. Het antwoord laat zich raden. Daarna vertelde Jiska kort over haar handicap (ze heeft een cerebrale parese en maakt gebruik van een rolstoel), achtergrond en ervaring – ze is jurist en voormalig lobbyist – en zet zich al jaren, eerst als vrijwilliger, nu als zelfstandig ervaringsprofessional, in voor gelijke rechten en kansen voor mensen met een handicap. In haar studententijd nam zij samen met andere vrijwilligers het initiatief om Wij Staan Op! op te richten. Dit is een stichting die zich inzet voor een inclusieve samenleving, inclusief onderwijs en een inclusieve arbeidsmarkt. Meer over Jiska en haar werk, kun je lezen op Jiska’s eigen website. Na deze korte introductie gaat Jiska al snel over op het hoofdonderwerp van het gesprek: toegankelijkheid.
Sprekende voorbeelden
Door de foto’s die Jiska liet zien, werd al snel duidelijk dat het op straat, op stations en in gebouwen nog vaak ongelooflijk lastig kan zijn om in een rolstoel, met een rollator of via een geleidepad te komen waar je moet zijn. Hoe dat komt? Door onwetendheid, en soms gewoon omdat er echt niet aan gedacht is. Bijvoorbeeld als er een bakfiets pal voor een afrit geplaatst wordt, of omdat – door wegwerkzaamheden – een doorgang te smal gemaakt is en zo ook nog eens het geleidepad blokkeert.
Van routinematig aanpassen naar inclusief denken
Maar ook in eigen huis – op onze campus – zijn nog flink wat plekken te vinden die niet altijd even toegankelijk zijn, als is het maar omdat de aanpassing niet universeel is, maar de aandacht vestigt op de mensen die een handicap hebben. Zoals rolstoelliftjes die behoorlijk wat herrie maken als je die gebruikt. Of de omweg die je moet afleggen om ergens te komen, omdat de hoofdingang alleen via een trap te bereiken is. En, als laatste dan, te kleine rolstoeltoegankelijke toiletten, met drempels en flinke drangers op de deur. Jiska benadrukte daarbij nog maar eens: als braaf het bouwbesluit is gevolgd, dan levert dat je zeker nog geen volledig toegankelijk gebouw op. Daarvoor is duurzame inzet van ervaringsdeskundigen nodig. En een flinke dosis creativiteit en inlevingsvermogen.
Inlevingsvermogen en energiebalans
Inlevingsvermogen, dat was ook nodig bij de opdracht die Jiska de aanwezigen in tweetallen liet doen: denk eens terug aan wat je gisteren hebt gedaan en beeld je in dat je een fysieke of visuele beperking hebt. Welke obstakels kom je dan tegen? En bedenk je eens hoeveel energie je dan al kwijt bent voordat je bent waar je moet of wil zijn? De opdracht was heel verhelderend en gaf iedereen stof tot nadenken. Want even snel douchen, aankleden, een ontbijtje naar binnen werken en op de fiets springen om even later uitgerust op het werk te verschijnen, dat was er niet bij.
Hoe het ook kan: duidelijke communicatie, een goed gesprek en echt luisteren
Was het dan, tot slot, alleen maar kommer en kwel als het gaat om toegankelijkheid? Zeker niet. Jiska inspireerde iedereen in de zaal met inspirerende voorbeelden van hoe het ook kan. Hierbij is een sleutelrol weggelegd voor communicatie. Een bordje dat aangeeft hoe je – met een rolstoel of kinderwagen – een blokkade of kapotte lift kunt omzeilen, een extra parkeerplaats, speciaal voor het parkeren van een handbike of scootmobiel of driewielfiets, of een duidelijke instructie over hoe je om moet gaan met de steunbeugels bij het toilet in een rolstoeltoegankelijke toiletruimte. De voorbeelden laten zien hoe simpel – en leuk – het werken aan meer inclusie kan zijn. Door uit te gaan van het gegeven dat iedereen anders én gelijkwaardig is. En van daaruit te ontdekken wat voor iedereen prettig is, los van of iemand een handicap heeft. Of een bril draagt. Of een keertje slecht geslapen heeft. Ga daarover met elkaar het gesprek aan en kom erachter hoe je elkaar kunt helpen.
Meer weten over of ook werken aan inclusie?
Ben jij na het lezen van dit bericht nieuwsgierig geworden en wil je weten hoe binnen CFM gewerkt wordt aan het speerpunt Inclusie? Of wil je zelf bijdragen aan meer inclusie, gelijkwaardigheid en diversiteit? Neem dan contact op met Geert Jan Westhof. Hij is de initiatiefnemer van deze werkgroep. Je kunt natuurlijk ook meer lezen op onze corporate website over diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie (DE&I). Meer nieuws, inspiratie en informatie vind je ook op de Topic Page op de Service Portal. En wist je dat het DE&I Team van de UT ook de vinden is op Instagram? Zoek maar eens op @utwentedei en volg het Team!
