Jaarlijks gaat in Afrika voor 48 miljard dollar aan groente en fruit verloren nadat het geoogst is, terwijl de helft van de ondervoede mensen op dat continent woont. Een groot gedeelte van de verliezen ontstaat tijdens het transport, onder meer door (onvoorziene) vertragingen en slechte wegcondities. Onderzoekers van de faculteit ITC van de Universiteit Twente hebben met o.a. het IT-bedrijf Decos de smartphone applicatie Cheetah ontwikkeld. Deze kan verliezen reduceren door transporteurs, telers en handelaren van relevante (satelliet)informatie te voorzien. “Als we met de app het verlies met slechts één procent weten te verminderen in Afrika, besparen we al 480 miljoen dollar per jaar.” Onlangs won Cheetah de App Challenge van ESA, de Europese ruimtevaartorganisatie.
Uit diverse studies komt naar voren dat 20 tot 50 procent van de groenten en het fruit in West Afrika na de oogst verloren gaat. In sommige gevallen is dus de helft onbruikbaar voor menselijke consumptie als het de markt bereikt. De verliezen zijn bovendien het hoogst in landen waar al sprake is van een voedseltekort.
Veel van deze verliezen vinden plaats tijdens het transport. Valentijn Venus, betrokken bij de ontwikkeling van app, gaf al in eerder wetenschappelijk onderzoek aan dat hiervoor verschillende oorzaken zijn (http://tiny.cc/achtergrond-info). Er is veel vertraging tijdens het transport, waardoor een gedeelte van de vervoerde oogst in de vrachtwagen verrot. Zo zijn er onderweg bijvoorbeeld veel tijdconsumerende stops waar chauffeurs vaak ook steekpenningen moeten betalen aan corrupte politie of aan mensen die zich voordoen als politieagent. Venus: “Op een rit van vijf dagen is het niet ongebruikelijk dat een handelaar tien procent van zijn marge kwijt is aan steekpenningen.” Ook trillingen door de vaak slechte wegen zijn een oorzaak dat een groot gedeelte van de oogst alsnog verloren gaat.
Cheetah
Cheetah is ontwikkeld om de verliezen van het voedsel te reduceren. De app voorziet transporteurs, telers en handelaren van informatie die ze onder meer kan helpen de juiste route uit te zoeken: de snelste route, of juist de route waar ze zo min mogelijk ‘extra kosten’ kwijt zijn. Zo bevat het systeem informatie over de kwaliteit van de wegen, de verwachte kosten die ze onderweg moeten betalen, informatie over weerscondities onderweg en de verwachte vertragingen.
De applicatie maakt gebruik van GPS en bewegingssensoren in moderne telefoons. Hiervoor is gekozen omdat de mobiele ontwikkeling in Afrika extreem snel gaat: steeds meer mensen beschikken over smartphones en langs het grootste gedeelte van het trans-Afrikaanse wegennetwerk is een 3G netwerk beschikbaar.
Op plaatsen waar voorgangers vertraging hadden, gaten in de weg tegenkwamen of steekpenningen moesten betalen, krijgt de chauffeur een seintje. De chauffeur wordt zelf gevraagd of de geleverde informatie (nog steeds) klopt en kan zelf ook aangeven als er ergens vertraging was. Hierdoor neemt de kwaliteit van de informatie steeds verder toe als meer mensen gebruik maken van de app en actuele informatie toevoegen.
De kracht van de app schuilt er volgens Venus in dat veel mensen deze eenvoudig kunnen gebruiken en dat de app een manier is om misstanden aan de kaak te stellen door gewone mensen een (digitale) stem te geven.
Venus: “Als we met de app het verlies aan voedsel met slechts één procent zouden weten te verminderen in Afrika, besparen we al 480 miljoen dollar per jaar. Hierbij vallen de investeringskosten in de app volledig in het niet.”
ESA
De makers van Cheetah hebben met hun applicatie de App Challenge van ESA, de Europese ruimtevaartorganisatie, gewonnen (http://tiny.cc/esa-app-challenge). Aan deze prijs is een geldbedrag gekoppeld van 10.000 euro en nog eens een business incubatie package ter waarde van 60.000 euro te besteden bij een van de zeven Business Incubation Centers (BIC’s) van de ESA. De app zal worden doorontwikkeld binnen het nieuwe spin-off bedrijf Ujuizi Laboratories ([oo-JOO-zee], Swahili voor ‘intelligentie’) in samenwerking met een van de ESA BICs. Door contributies van een aantal (non-profit) organisaties is een deel van het investeringsbedrag al binnen om Cheetah geschikt te maken voor alle populaire telefoons en wordt er nagedacht over toepassingen in India.
Over Ujuizi
Ujuizi Laboratories maakt slimme smartphone software oplossingen op het gebied crowd-sourcing middels welke mensen een stem wordt gegeven om misstanden aan de kaak te stellen. Lees meer over Cheetah op de website van Ujuizi Laboratories (http://cheetah.ujuizi.com) of bekijk de video.
Noot voor de pers
Voor meer informatie of interviewverzoeken kunt u contact opnemen met UT-wetenschapvoorlichter Joost Bruysters (06 1048 8228) of Valentijn Venus van Ujuizi Laboratories (06 2907 2718).
