In bergachtige gebieden wordt een aardbeving soms versterkt door de vorm van het landschap. Uit onderzoek van de Universiteit Twente blijkt dat de vorm van het landschap vooral verder van het epicentrum het risico op aardverschuivingen vergroot. Dichterbij het epicentrum is het met name de kracht van de aardbeving zelf.
Ashok Dahal, een jonge onderzoeker uit Nepal, heeft samen met een internationaal team aan de Universiteit Twente een nieuwe methode ontwikkeld om aardverschuivingen na zware aardbevingen beter te voorspellen. De bevindingen tonen hoe bepaalde berggebieden door hun vorm de kracht van de aardbeving versterken, wat leidt tot grotere schade op specifieke plekken.
Bij een aardbeving verspreidt de schokgolf zich door het landschap. Op sommige plekken in de bergen worden die golven sterker door de vorm van de heuvels en bergen, een fenomeen dat ‘topografische versterking’ wordt genoemd. Dit effect zorgt ervoor dat bepaalde gebieden extra kwetsbaar zijn voor aardverschuivingen. Dahal en zijn collega’s ontwikkelden computermodellen die precies laten zien waar die versterkte schokgolven terechtkomen.
Een persoonlijke motivatie
Het onderzoek richtte zich op de verwoestende aardbeving in Kathmandu (Nepal) in 2015. Dahal groeide op in Nepal. Met familie en vrienden in getroffen gebieden had hij een persoonlijke motivatie om dit onderzoek uit te voeren. De uitkomst van het onderzoek kan in de toekomst helpen om kwetsbare gebieden beter te beschermen, vooral in bergachtige landen zoals Nepal.
Het team ontdekte dat de aardverschuivingen het meest voorkomen op plekken die meer dan veertig kilometer van het epicentrum van de aardbeving liggen. “Onze experimenten laten zien dat het effect van de heuvels en bergen niet veel uitmaakt dichtbij het centrum van de aardbeving. Verder van de aardbeving, waar de aarde minder trilt, heeft de topografische versterking veel meer impact en vergroot het de kans op aardverschuivingen”, vertelt Dahal.
Tien jaar onderzoek
Deze kennis kan landen met bergachtige gebieden, zoals Nepal, helpen om kwetsbare regio’s beter te beschermen. “We doen inmiddels ruim tien jaar onderzoek naar dit fenomeen en ook deze specifieke aardbeving onderzoeken we al bijna een decennium”, vertelt onderzoeker Mark van der Meijde. “Dat onderzoek en nu de volledige simulatie van de aardbeving heeft ons veel kennis opgeleverd om de effecten van aardbevingen beter te voorspellen.”
Meer informatie
Dr. Ir. Ashok Dahal is universitair docent in de vakgroep Applied Earth Sciences van de faculteit ITC. Prof. Dr. Mark van der Meijde is hoogleraar in diezelfde vakgroep. De onderzoekers Dahal, Tanyas, Mai, Van der Meijde, Van Westen en Lombardo publiceerden hun bevindingen in een artikel, getiteld ‘Quantifying the influence of topographic amplification on the landslides triggered by the 2015 Gorkha earthquake’, in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications Earth & Environment.
