UT-hoogleraar Mariëlle Stoelinga heeft bij de International Conference on Concurrency Theory (CONCUR)-conferentie, een wereldwijd hoog-aangeschreven wetenschappelijke bijeenkomst op het gebied van theoretische informatica, de Test of Time Award uitgereikt gekregen. De prijs wordt uitgereikt voor historische wetenschappelijke publicaties die tot op de dag van vandaag relevantie hebben in hun vakgebied.
Stoelinga, hoogleraar Risk Management for High-tech systems, schreef in 2003 met collega's van de UC Santa Cruz, UC Berkeley (beiden VSt) en de Università di Salerno (Italië) het paper The Element of Surprise in Timed Games. De publicatie beschrijft een wiskundige speltheorie, specifiek over spelen waarbij tijd een rol speelt. Iedere speler (of: agent) kiest niet alleen een actie, maar ook het tijdstip van de actie waarop deze wordt uitgevoerd. De actie met het eerste tijdstip wordt dan uitgevoerd: als speler 1 naar links wil op tijdstip 3 en speler 2 naar rechts op tijdstip 5, dan wordt de actie van speler 1 (naar links op tijdstip 3) uitgevoerd. Probleem hierbij is dat een speler kan kan winnen door tijd te blokkeren: een actie van een speler die steeds tijdstip 0 kiest, wordt altijd uitgevoerd (de situatie dat de andere speler ook tijdstip 0 kiest laat ik voor nu even buiten beschouwing) maar dan gaat de tijd niet vooruit. We blijven in het nu "hangen".
"Wij hebben een elegante wiskundige methode gevonden om dit geval uit te sluiten en tot een natuurlijke definitie te komen om wanneer zo'n tijdsspel echt gewonnen is", legt Stoelinga uit. "Tevens hebben we algoritmen ontwikkeld om te bepalen welke speler er in welke situatie wint, en ook om een winnende strategie voor de winnende speler te berekenen."
Waarom het paper impactvol is? Stoelinga: "Veel andere wetenschappers hebben onze spelen-met-tijd verder onderzocht. Bijvoorbeeld met meer spelers, ingewikkeldere voorwaarden. Daarnaast vormen deze spelen de theoretische basis om winnende strategieën uit te rekenen voor allerlei praktijkproblemen, bijvoorbeeld algoritmen om robots te besturen. De robot is dan speler 1 en de omgeving is dan speler 2. Een winnende strategie in ons spel komt dan overeen met een strategie voor de robot om (in een willekeurige omgeving) een bepaald doel te behalen, bijvoorbeeld om alle rondslingerende blikjes op een grasveld op te ruimen."
