Het landschap van het hoger onderwijs verandert. Dat vraagt om een andersoortige universiteit, met meer focus op skills en voorzien van persoonlijke, flexibele leerwegen. De ECIU University voorziet in die behoefte. Victor van der Chijs neemt deze maand als voorzitter afscheid van het Europees Consortium van Innovatieve Universiteiten (ECIU).
Bijna vier jaar voorzitterschap zit erop. Hoe kijkt u terug op die periode?
‘Met trots en met veel genoegen. Ik zie dat de dertien partneruniversiteiten naar elkaar toegroeien. Dat was ook de wens van iedereen. Door de call vanuit de Europese Unie, waardoor ECIU University is ontstaan, kwam het samenwerken in een versnelling. Aanvankelijk ging het vooral om uitwisseling, onderwijs en het leiderschapsprogramma voor toekomstige leidinggevenden. Nu zetten we gedurfde stappen met elkaar om het onderwijs van de toekomst te ontwikkelen. En dat kunnen we, omdat we als consortium bijna 25 jaar bestaan. We kennen elkaar goed en er is onderling veel vertrouwen. Elke partneruniversiteit heeft zichzelf dankzij ECIU voor een deel opnieuw uitgevonden.’
Wat zijn die volgende stappen?
‘Van de 41 Europese, universitaire allianties die meedoen aan de oproep van de Europese Commissie om zich te buigen over de universiteit van de toekomst, is ECIU de grootste groep met de langste historie. Ons programma is ambitieus en dat maakt ons momenteel een van de voorlopers in Europa. Zo schreven we onlangs een whitepaper om vragen rondom micro-credentials beter inzichtelijk te krijgen. Ook het contact met Brussel is goed. Dat komt mede door ons kantoor in de Brusselse hoofdstad. En we spreken met enige regelmaat met Europees Commissaris Mariya Gabriel met onderwijs in haar portefeuille. Ze zei recent nog tegen ons: “jullie zijn de toekomst van het hoger onderwijs in Europa en laten zien hoe het moet.” Een prachtige erkenning. Nu is het aan ons om ook te leveren.’
En hoe gaat dat in de praktijk?
‘We gebruiken de potentie van het consortium ten volle. We profiteren optimaal van elkaars kennis en kunde. Als we spreken over micro-credentials, dan is bijvoorbeeld Dublin City University in de lead wegens hun ervaring op dit gebied. Praten we over digital learning, dan pakt Tampere University die rol op. Er is veel enthousiasme en commitment en onze leercurve gaat in een steile lijn omhoog. Lukt het niet, dan zijn we ook eerlijk naar elkaar toe en kijken we waar we elkaar kunnen helpen om de doelen wel te halen. Die voorbeelden zijn er ook genoeg geweest in de laatste jaren. Het is een enorme puzzel en als je het goed wilt doen, dan moet je tien jaar vooruit kijken. Dat hebben we ook met elkaar afgesproken. Dit blijft niet bij de pilot. We zijn bijvoorbeeld al bezig om de digitale infrastructuur op elkaar afgestemd te krijgen.’
Wat betekent ECIU University voor de UT?
‘De ECIU University is een vehikel voor onderzoek- en onderwijsinnovatie. Dat moet verankerd worden in de faculteiten. Met de universiteitsraad hadden we een goede discussie hoe we als UT maximaal kunnen profiteren van het consortium. De faculteiten zijn erg eager, maar het is ook nog puzzelen. Het is pionieren. Binnen de academische wereld zijn er altijd mensen die willen experimenteren en zeggen ‘kom maar op, we gaan hiermee aan de slag’. We zitten in een pilot en het mag fout gaan. Dat staan we ook toe.’
Welke ingrediënten mogen zeker niet ontbreken in het recept voor futureproof onderwijs?
‘Ik denk dan aan mijn zoon van zestien, die binnenkort gaat studeren, en wat ik hem zou gunnen tegen die tijd. In elk geval de mogelijkheid om zijn leerweg onderweg bij te sturen. Ik studeerde zelf rechten, simpelweg omdat ik niet goed wist wat ik wilde. Had ik maar kunnen bijstellen. Uiteindelijk ging mijn interesse meer uit naar politicologie. Die ruimte om te experimenteren en te switchen moet erin zitten, naast het op doen van internationale ervaring, leren samenwerken en er achter komen hoe de maatschappij in elkaar steekt. Mijn zoon leert straks dat een probleem meerdere oplossingen heeft en dat je zoiets samen aanpakt, in multidisciplinaire teams. Dat is precies wat we met ECIU University doen.’
En als je kijkt naar de universiteit zelf, hoe zal die zich ontwikkelen?
‘Bovenop, of naast, of in de huidige onderwijsinstellingen ontstaat een flexibele structuur. Hier kunnen studenten op een andere manier leren, kennismaken met nieuwe disciplines en bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Het is aan de student zelf of-ie voor tachtig procent bij de ‘gevestigde orde’ zijn onderwijs volgt en voor twintig procent bij de ‘super structure’, of voor fiftyfifty of voor honderd procent.’
Wat wens je de ECIU University toe?
‘Blijf innoveren. De partneruniversiteiten vinden elkaar op alle fronten. Die stap is gemaakt. Nu moet de ECIU University verder landen binnen de instellingen. Die beweging is in gang gezet en vormt ons antwoord op het onderwijs van de toekomst. De maatschappij heeft behoefte aan breed ontwikkelde talenten met meer focus op skills. Het is mooi dat we daarop voorsorteren.’
U neemt nu afscheid van de academische wereld, zien we u nog eens terug?
‘Mijn missie in Twente zit er grotendeels op. Ik ga een nieuwe uitdaging aan bij het omvangrijke Haven-Industrieel Complex van de mainport Rotterdam. Denk bijvoorbeeld aan de CO2-uitstoot, die moet op basis van de klimaatafspraken de komende jaren zeer sterk worden gereduceerd. Maar ze weten nog niet precies hoe dat te regelen. Ik ga ze zeker ook meegeven dat het enorme potentieel van studenten en onderzoekers daarbij mogelijk kan helpen. Echte oplossingen voor een echt probleem, daar houden de ECIU University studenten zich ook mee bezig. Het zou zomaar kunnen dat ik al vrij snel weer op de stoep van de UT sta.’
Dit artikel is gepubliceerd in de vierde editie van ECIU University Magazine, lees het hele magazine hier.
