Stichting de Weijerhorst doneert 1,8 miljoen euro aan Universiteitsfonds Twente voor onderzoek van de Universiteit Twente naar kankerdetectie. Vandaag tekenden de betrokken partijen de schenkingsovereenkomst. Onderzoekers van UT-onderzoeksinstituut MESA+ willen met het geld een minuscuul laboratorium ter grootte van een chip ontwikkelen, waarmee je op termijn verschillende soorten kanker moet kunnen opsporen in urine.
In eerder onderzoek van de UT en het VUmc zijn sterke aanwijzingen gevonden dat je de aanwezigheid van kanker kunt aantonen door te kijken of iemand specifieke signaalstoffen in zijn urine heeft. Hierbij gaat het om ‘hypergemethyleerd DNA’ (hmDNA): DNA-fragmenten die zijn voorzien van een extra ‘methyl-groep’.
De plaats van deze groep op het DNA is bovendien een aanwijzing om welk type kanker het gaat. Met bestaande technieken is het in het lab in principe al mogelijk om op basis van hmDNA in urine kanker aan te tonen, maar dit is vooralsnog zeer tijdrovend en bewerkelijk.
Met de donatie van Stichting de Weijerhorst willen onderzoekers van de UT daarom een lab-on-a-chip ontwikkelen dat de verschillende stappen van dit onderzoek in één systeem integreert en automatiseert. Dit moet het opsporen van kanker eenvoudiger sneller, en dus goed goedkoper maken. Loes Segerink, leidend onderzoeker: “In het ideale geval kunnen we op termijn met ons systeem kankerscreening binnen grote populaties mogelijk maken. Een mooie eerste stap kan zijn dat we onze methode inzetten bij de follow-up van patiënten die voor blaaskanker zijn behandeld.”
Uitdaging
Een van de belangrijkste uitdaging bij het project is het meten van de aanwezigheid van hmDNA, dat in extreem lage concentraties in urine aanwezig is. Volgens Segerink, is slechts een fractie van de DNA fragmenten in urine hypergemethyleerd en aangezien de concentratie DNA in urine sowieso al zeer laag is, is het als zoeken naar een speld in een hooiberg. De oplossing schuilt in het concentreren van de aanwezige hmDNA-fragmenten en deze vervolgens een groot aantal keer te kopiëren zodat er voldoende hypergemethyleerde fragmenten beschikbaar zijn om ze goed te kunnen meten.
Het onderzoeksproject bestaat uit drie onderdelen: het ontwikkelen van systemen voor de extractie van hmDNA uit urine, voor het kopiëren van de hmDNA fragmenten en tot slot voor de detectie van het hmDNA. Voor dit project is de expertise vanuit compleet verschillende disciplines nodig: van kankerdiagnostiek tot microfluïdica. En in die multidisciplinaire samenwerking schuilt volgens Segerink de kracht van het betrokken onderzoeksteam. “Allemaal toppers op hun eigen vakgebied werken samen om dit project tot een succes te maken.”
Het project, dat een looptijd heeft van vier jaar, wordt uitgevoerd onder leiding van Loes Segerink en Albert van den Berg van UT-onderzoeksinstituut MESA+. De onderzoekers werken nauw samen met onderzoekers van het VUmc Cancer Centrum Amsterdam.
Schenking
Vandaag is op de campus van de Universiteit Twente de schenkingsovereenkomst getekend door vertegenwoordigers van Stichting de Weijerhorst, Stichting Universiteitsfonds Twente, de Universiteit Twente en onderzoeksinstituut MESA+.
Maurice Essers, directeur van Stichting Universiteitsfonds Twente, is Stichting de Weijerhorst erg dankbaar voor de schenking: ”Nu reguliere financiers van onderzoek zich steeds meer richten op meer toegepast onderzoek, ontstaat er een kloof tussen het meer fundamentele onderzoek en de markt. Hier kunnen private charitatieve instellingen en particulieren uitdrukkelijk het verschil maken.”
Albert van den Berg sluit zich hierbij aan: “Met de financiering van Stichting de Weijerhorst zijn we in staat nieuwe uiterst gevoelige sensoren te ontwikkelen die in een vroeg stadium kanker kunnen detecteren. Bij de cleanroom faciliteiten van het gerenommeerde MESA+ Nanolab kunnen we hiermee innovatieve, risicovolle nanotechnologieën ontwikkelen waarvoor geen andere financiering voorhanden is. Hiermee kunnen we veel onnodig leed voorkomen en zorgen dat kanker in een vroeg stadium met een kleine ingreep verholpen kan worden.”
Stichting De Weijerhorst
Stichting De Weijerhorst heeft een tweeledige, statutair vastgelegde, doelstelling: het ondersteunen en bevorderen van activiteiten van algemeen nut, in het bijzonder wetenschappelijk onderzoek, en het in stand houden en bevorderen van renderende industriële en handelsactiviteiten in Nederland via haar dochteronderneming Particon B.V.Stichting. De Weijerhorst concentreert zich op het verstrekken van donaties, met name aan medisch wetenschappelijk onderzoek. Daarbij gaat het jaarlijks om een aanzienlijk bedrag, waarmee tal van – veelal universitaire – onderzoeksteams van hoogleraren, promovendi, studenten en technisch specialisten belangrijk onderzoek kunnen uitvoeren. Meer informatie: www.deweijerhorst.nl.
