Autobiografisch schrijven helpt tegen depressie. Dat komt naar voren uit onderzoek van de Universiteit Twente. UT-onderzoekers ontwikkelden de cursus Op verhaal komen, waarbij autobiografisch schrijven en autobiografische reflectie centraal staan, en onderzochten de effecten. Het aantal mensen met klinisch relevante depressieve klachten dat de cursus volgde daalde met 53 procent, tegen 22 procent in de controlegroep.
Autobiografisch schrijven is onderdeel van een nieuwe stroming in de psychologie: de narratieve psychologie. Deze stroming stelt de metafoor van het verhaal centraal om de mens te kunnen begrijpen. In deze metafoor zijn mensen romans in wording. Soms ervaren mensen een 'writers-block'. Ze weten dan niet hoe het verhaal van hun leven verder moet lopen, of ze ervaren een vorm van 'narrative foreclosure' waarbij ze voortijdig het idee hebben dat het verhaal van hun leven voorbij is. Dat kan leiden tot gevoelens van zinloosheid en tot depressie.
In de door psychologen van de Universiteit Twente ontwikkelde cursus Op verhaal komen, staan autobiografisch schrijven en autobiografische reflectie centraal. Deelnemers bepalen welke thema's en rode draden in hun leven centraal staan. Vervolgens worden ze gestimuleerd te onderzoeken of een andere lezing van de gebeurtenissen mogelijk is en of ze geen belangrijke details over het hoofd zien. Alle vragen zijn gericht op het opnieuw controle krijgen op het eigen levensverhaal. De deelnemers zoeken aanknopingspunten om een nieuw geïnspireerd hoofdstuk te schrijven.
Onderzoek
De Universiteit Twente heeft onlangs een onderzoek afgerond naar het effect van de cursus, waaraan 202 mensen met klinisch relevante depressieve klachten deelnamen. De helft van deze groep volgde de cursus, terwijl de andere helft op een wachtlijst kwam te staan, maar wel onbeperkt toegang tot zorg had. Voor de cursus, direct na afloop en drie en negen maanden later, werden bij beide groepen vragenlijsten afgenomen en diagnostische interviews gehouden. Het aantal mensen met klinisch relevante depressieve klachten die de cursus volgde, bleek met 53 procent gedaald, tegen 22 procent in de controlegroep. Op de middellange (drie maanden) en langere termijn (negen maanden) bleef het significante positieve effect bij de deelnemers behouden.
Het onderzoek is wereldwijd het grootste onderzoek naar de effecten van autobiografisch schrijven op de geestelijke gezondheid van mensen dat tot op heden heeft plaatsgevonden.
Cursus
De cursus Op verhaal komen is ontwikkeld door Ernst Bohlmeijer en Gerben Westerhof van het onderzoeksinstituut IBR van de Universiteit Twente en wordt momenteel aangeboden door twintig GGZ-instellingen in Nederland. De cursus duurt zeven weken en wordt gegeven in groepen van vier. Op www.psychologievandelevenskunst.nl staat een overzicht van instellingen en plaatsen waar de cursus wordt aangeboden.
Psychologie van de levenskunst
De onderzoekers plaatsen de cursus en het onderzoek binnen een nieuwe visie op de geestelijke gezondheidszorg: psychologie van de levenskunst. Idee hierachter is dat geestelijke gezondheid meer is dan de afwezigheid van psychische klachten. Het omvat ook het vermogen om je te kunnen ontwikkelen en om je op zinvolle wijze te verbinden met andere mensen.
Noot voor de pers: Het onderzoek is gefinancierd door ZonMW, het fonds voor wetenschappelijk onderzoek. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met wetenschapsvoorlichter Joost Bruysters (053 489 2773 / 06 1048 8228).
