Vandaag presenteerde Universiteiten van Nederland het maatregelenpakket waarmee universiteiten gezamenlijk grip willen krijgen op internationale instroom. Het komen tot het pakket vloeit voort uit het verzoek van Minister en Tweede Kamer om als onderwijsinstellingen regie te pakken op dit onderwerp. Het doel: een gebalanceerde aanpak waarin internationalisering wordt gereguleerd en binnen het onderwijs meer aandacht voor de Nederlandse taal. Als Universiteit Twente vinden we de stappen die we gezamenlijk maken bemoedigend, maar zijn we niet zonder meer gerust op de uitkomsten.
Thuis voelen
Als Universiteit Twente zijn we een internationale gemeenschap. We delen niet alleen talent en kennis, maar vormen samen in al onze diversiteit een waardevolle gemeenschap. Dat geldt voor zowel in het onderwijs als onderzoek als in de manier waarop we met elkaar omgaan. We willen dat iedereen zich thuis voelt bij onze universiteit.
De internationaliseringsdiscussie zet dat thuisgevoel bij sommigen onder druk. Ongewild gaat er een signaal vanuit dat onze internationale medewerkers en studenten minder een onderdeel van onze gemeenschap zouden zijn. We zijn trots op onze internationale medewerkers en studenten, en koesteren hun aanwezigheid.
Onze rol pakken
Wel vraagt de maatschappelijke en politieke realiteit ons om te handelen naar de wens om meer aandacht voor het Nederlands in het hoger onderwijs en grip op een aantal vraagstukken, die bij sommige andere universiteiten meer spelen dan bij de onze. We zijn graag bereid om hier onze rol in te pakken, maar vragen ook aandacht voor de vraagstukken die specifiek bij ons spelen. Denk aan de grote behoefte aan technisch geschoold personeel op de arbeidsmarkt en de grensoverschrijdende rol die we als universiteit vlakbij de Duitse grens spelen.
In het maatregelenpakket zoals dat door de gezamenlijke Nederlandse universiteiten is voorgesteld, zien we beide: aandacht voor de brede vraagstukken in het land, maar ook ruimte om in te kunnen spelen op de thema’s die bij ons bijzonder relevant zijn. Het is goed dat we als universiteiten met een gezamenlijke aanpak komen, omdat passende oplossingen alleen in samenhang succesvol kunnen worden gevonden en geïmplementeerd.
Zo hebben we afgesproken dat alle grote bacheloropleidingen in ieder geval in het Nederlands beschikbaar zijn, dan wel bij de ene, dan wel bij de andere universiteit. We kijken welke bachelors wellicht weer in het Nederlands gegeven kunnen worden en starten geen nieuwe Engelstalige bacheloropleidingen.
UT-specifieke aanpak
Als Universiteit Twente nemen we daarin onze verantwoordelijkheid. We kijken bijvoorbeeld nadrukkelijk naar de mogelijkheid om bij bachelorprogramma’s met voldoende omvang een Nederlandstalige track in te voeren, naast de bestaande Engelse. Zo kunnen we Nederlandse studenten een grotendeels Nederlandstalig onderwijspad aanbieden, maar tegelijkertijd blijven we onze internationale studenten faciliteren, die we hard nodig hebben gelet op de behoeften van de arbeidsmarkt.
Dergelijke oplossingen moeten we in de komende periode verder verkennen, in nauwe samenspraak met de faculteiten, opleidingen en medezeggenschap. We beleggen de verantwoordelijkheid hiervoor breed in de organisatie, omdat we het uiteindelijk ook samen moeten doen.
Regie pakken en houden
We zullen met enige spoed aan de slag moeten. Het is belangrijk om als universiteit regie te pakken en te houden, zodat we de wijze waarop we met dit vraagstuk omgaan zoveel mogelijk zelf kunnen vormgeven, vanuit de waarden waarvoor we staan en de specifieke vraagstukken van onze universiteit. Dat betekent niet wachten op wetgeving, maar samen aan de slag gaan als ondernemende universiteit om weloverwogen de juiste stappen te maken.
Dergelijke veranderingen gaan niet van de een op de andere dag en we vragen de Nederlandse politiek ook oog te hebben voor een realistische termijn waarop we wijzigingen kunnen doorvoeren. Veranderingen hebben mogelijk gevolgen, denk aan de beschikbaarheid van Nederlandstalig personeel en adequaat studiemateriaal.
Wat we in ieder geval gaan doen, in lijn met het maatregelenpakket van de gezamenlijke universiteiten, is het stopzetten van actieve algemene werving op internationale beurzen en fairs. In de afgelopen periode stond onze internationale werving in lijn met het verzoek van de minister reeds op een laag pitje.
Ook wordt het voorbereidend jaar stopgezet na afloop van het huidige contract. Dit is een programma dat we samen met Twente Pathway College zijn gestart om internationale studenten te faciliteren om aan de startkwalificaties voor een bacheloropleiding te voldoen. Er was reeds langere tijd sprake van het mogelijk beëindigen van het voorbereidend jaar.
Thuis in Twente
We begonnen deze reflectie met het onderwerp thuis voelen en thuis zijn. We willen dat iedereen zich thuis voelt bij onze universiteit, maar ook thuis in Enschede, in Twente, in Nederland. We onderschrijven de wens vanuit de politiek om internationale studenten en medewerkers te ondersteunen in het leren van Nederlands van harte, vanuit de wetenschap dat het bijdraagt aan het volop meedoen aan alles wat de stad, de regio en het land te bieden heeft. Bovendien vergroot het de blijfkans van internationale studenten, iets dat we belangrijk vinden vanuit de behoeften van de regio en de arbeidsmarkt in het bijzonder. Daarom zetten we in op het ontwikkelen van een programma om de Nederlandse taalvaardigheid van medewerkers en studenten te vergroten.
Samen doen
We gaan als universiteit en universitaire gemeenschap een spannende tijd tegemoet. We moeten veranderen, en verandering gaat niet altijd even makkelijk. We hebben de behoeften en wensen van onze gemeenschap scherp op ons netvlies, en zullen alle vervolgstappen steeds op onze kernwaarden toetsen. Dat kunnen we alleen samen!
Machteld Roos, Vinod Subramaniam, Tom Veldkamp
College van Bestuur, Universiteit Twente
