Wetenschappelijke integriteit

De UT werkt volgens Code Openheid Dierproeven van Universiteiten van Nederland.

Onderzoek waarin proefpersonen participeren moet door een Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) getoetst worden als het valt onder de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO). Onderzoek valt onder de WMO als aan de volgende twee voorwaarden is voldaan:

1. er is sprake van medisch-wetenschappelijk onderzoek, en
2. personen worden aan handelingen onderworpen of hen worden gedragsregels opgelegd

Meer informatie over de voorwaarden van WMO-plichtig onderzoek is te vinden op de website van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO). Voor het toetsen van WMO-plichtig onderzoek werkt de Universiteit Twente samen met de METC Oost-Nederland. Vanuit het TechMed Centre is er ondersteuning beschikbaar voor onderzoekers die toetsingsaanvragen willen indienen bij een METC. Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met: ResearchSupport-TechMed@utwente.nl of kijk op TechMed Centre intranet.   

De UT onderschrijft de Code Openheid Dierproeven van de VSNU en heeft een dierproevenbeleid. Hiermee komt de UT tegemoet aan de maatschappelijke behoefte aan meer openheid over de inzet van proefdieren in wetenschappelijk onderzoek. Voordat onderzoekers van start gaan moeten alle onderzoeken waarin proefdieren worden gebruikt aan de Centrale Commissie Dierproeven (CCD) worden voorgelegd ter ethische toetsing. Zonder goedkeuring van de CCD is het niet toegestaan dierproeven uit te voeren. De CCCD baseert hun besluit tot goedkeuring op een aanbeveling van de Dierexperimenten Commissie (DEC). Vanuit het TechMed Centre is er ondersteuning beschikbaar voor onderzoekers die toetsingsaanvragen willen indienen bij de CCD. Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met animal-ethics@utwente.nl of kijk op het TechMed Centre intranet. 

• Computer & Information Sciences (CIS)
• Geo-Information Sciences (GEO)
• Humanities & Social Sciences (HSS)
• Natural Sciences & Engineering Sciences (NES)

Meer informatie over deze commissies: zie Engelse pagina.

Voor complexe zaken en voor kwaliteitsborging is een universiteit brede commissie geïnstalleerd. Deze wordt gevormd door de voorzitters en vicevoorzitters van de domein specifieke commissies. De universiteit brede commissie oordeelt ook over bezwaren van onderzoekers of de faculteit tegen het afgegeven advies van een domein specifieke commissie. Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met: ethicscommittee@utwente.nl.

CWI

Op basis van de Nederlandse Gedragscode voor Wetenschappelijke Integriteit heeft het College van Bestuur van de Universiteit Twente de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) in het leven geroepen. Een klacht over een (mogelijke) schending van de wetenschappelijke integriteit wordt behandeld door de CWI. Deze commissie beoordeeld de klacht vertrouwelijk conform de UT klachtenregeling en adviseert het College van Bestuur. De CWI bestaat uit medewerkers (1 van EEMCS, 3 van TNW en 1 van BMS) en 2 emeriti van de Universiteit Twente. De voorzitter van de CWI is prof.dr. M.A. (Michiel) Heldeweg LLM. De vice-voorzitter is prof.dr.ir. L. (Leon) Lefferts. 

Klachten of vragen kunnen worden gericht aan de secretaris van de commissie, mevrouw J. (Jessica) Greven LLB, e-mail: jessica.greven@utwente.nl.

Ad-hoc commissie

Het waarborgen van een veilige omgeving is een belangrijke factor bij de behandeling van wetenschappelijke integriteitsklachten, ook volgens de CWI. De CWI spant zich dan ook in om daarnaar te handelen. Op basis van de klacht die de secretaris ontvangt, wordt een ad-hoc commissie gevormd. De onafhankelijkheid van de leden van de ad hoc commissie die de klacht behandelt wordt beoordeeld en besproken (indien nodig met het college van bestuur). Bij deze beoordeling wordt de vraag beantwoord ‘kan het lid (inclusief de voorzitter) diens rol in de commissie met voldoende onpartijdigheid en onafhankelijkheid vervullen?’, waarbij in acht wordt genomen het uitgangspunt zoals genoemd in artikel 5 van de Klachtenregeling. Dit geldt ook voor de rol als voorzitter, waarvoor een vice-voorzitter is benoemd. 

CWI Procedure

Wanneer een klacht is ingediend, beoordeelt de CWI de ontvankelijkheid van de klacht. Indien de klacht ontvankelijk wordt verklaard, wordt de beklaagde in de gelegenheid gesteld een verweerschrift in te dienen. De CWI beoordeelt de klacht inhoudelijk en kan partijen horen middels een hoorzitting. De commissie heeft ook de mogelijkheid deskundigen aan te wijzen of getuigen op te roepen. Uiteindelijk brengt het CWI een advies uit aan het College van Bestuur en neemt het College van Bestuur een voorlopig besluit. Indien één van de partijen het niet eens is met het voorlopig besluit, kan deze partij binnen 6 weken een adviesverzoek indienen bij het LOWI (Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit). Het besluit van het College van Bestuur wordt definitief na 6 weken, als geen verzoek is ingediend bij het LOWI. Als er wel een verzoek is ingediend bij het LOWI, neemt het College van Bestuur na advies van het LOWI een definitief besluit. De uitkomst van de klacht wordt anoniem gepubliceerd op de landelijke website van UNL (Universiteiten van Nederland). 

NIET-NALEVEN VAN NORMEN WETENSCHAPPELIJKE INTEGRITEIT

De Nederlandse Gedragscode voor Wetenschappelijke Integriteit biedt richtlijnen voor de CWI voor de beoordeling van de niet-naleving inclusief de daarbij te hanteren wegingscriteria. Voor de kwalificatie van de niet-naleving maakt de Gedragscode onderscheid tussen ‘schending’, ‘bedenkelijk gedrag’ en ‘lichte tekortkoming’. Bij niet-naleving is het de vraag of het nodig en wenselijk is om sancties op te leggen of andere maatregelen te nemen. Hierover beslist het College van Bestuur.

VERTROUWENSPERSONEN

Voor de klager is het eerste aanspreekpunt de onafhankelijke universitaire vertrouwenspersoon. De beschikbare vertrouwenspersonen voor de klager zijn prof.dr.ir. Olaf Fisscher (o.a.m.fisscher@utwente.nl) en prof.dr. Jan Eijkel (j.c.t.eijkel@utwente.nl) (emeriti). Het wordt geadviseerd met één van deze vertrouwenspersonen te spreken alvorens een klacht in te dienen bij de commissie. Met hen kun je als klager mogelijke schendingen van de wetenschappelijke integriteit, alsmede eventuele vervolgstappen, op vertrouwelijke basis bespreken. 

Voor de beklaagde medewerkers van de UT die te maken hebben (gekregen) met een klacht betreffende hun integriteit worden desgewenst bijgestaan door de onafhankelijke universitaire vertrouwenspersoon voor de beklaagde, Prof.dr. Alfred Stein, te bereiken via e-mail: a.stein@utwente.nl. De vertrouwenspersoon kent de regels en procedures en kan de beklaagde hierin ondersteunen. De beklaagde kan zijn of haar zorgen met de vertrouwenspersoon delen en deze vertrouwenspersoon kan tevens nazorg leveren.

Leerpunten

De meest belangrijke leerpunten uit 2021 en 2022 (meer informatie is te vinden in de jaarrapporten). 

1. Alle betrokken partijen worden voortaan geïnformeerd over de gehele samenstelling van de ad-hoc commissie met de mogelijkheid om bezwaren te kunnen maken tegen de samenstelling.
2. Ter bevordering van de anonimiteit wordt elke ontvangen klacht voortaan anoniem en, als eerder, vertrouwelijk door de secretaris met de voorzitter doorgenomen om de samenstelling van de ad-hoc commissie te bepalen en te beoordelen of de voorzitter CWI daarvan onderdeel kan uitmaken. Deze afweging is onderdeel van de procedure. In aanvulling is een vice-voorzitter benoemd. 
3. Ondanks het feit dat eenieder volgens de klachtenregeling het recht behoudt om daadwerkelijk een klacht in te dienen, zal, voordat een CWI-klachtprocedure aanvangt, de UT afhandeling van casussen in intercollegiale setting bemoedigen.
4. De CWI-procedure is een formele klachtenprocedure met bestuurlijke eindconclusie. Dit wordt voortaan aan betrokken partijen benadrukt, waarbij de indiener optreedt als ‘klager’.
5. Ondanks de formele aard van de procedure wordt een personal approach nagestreefd.
6. Nazorg blijft een belangrijk aspect en zal op worden ingezet.
7. Het primaire doel is ‘lering trekken’ voor alle betrokkenen: een ingediende klacht betekent niet per definitie een overtreding, schending komt in verschillende gradaties voor en niet elke schending rechtvaardigt het opleggen van sancties. De UT vertrouwt op het wetenschappelijk integer gedrag van haar medewerkers.
8. Met anonimiteit als het belangrijkste aspect, streven de CWI en het College van Bestuur naar meer transparantie richting de UT-gemeenschap over geleerde lessen, bijvoorbeeld door deze ‘lessons learned’ explicieter op deze website te vermelden.

Onderzochte klachten

De uitkomst van de klacht wordt anoniem gepubliceerd op de landelijke website van UNL (Universiteiten van Nederland). Als ook een LOWI advies is gegeven, publiceert het LOWI diens advies anoniem op de website van het LOWI. Hieronder is een overzicht van de door de CWI behandelde klachten van wetenschappelijke integriteit binnen de UT.

De Universiteit Twente hanteert een gedragscode met algemene integriteitsprincipes voor iedereen die onderdeel is van de UT gemeenschap: medewerkers, studenten en/of diegenen die de Universiteit Twente vertegenwoordigen. Deze gedragscode omvat de kernwaarden van de UT en algemene integriteitsprincipes zoals wetenschappelijke integriteit voor studenten en medewerkers.

Binnen de Universiteit Twente rust op alle betrokkenen bij het onderwijs en onderzoek een eigen verantwoordelijkheid voor de instandhouding van de wetenschappelijke integriteit. Alle betrokkenen dienen zich te houden aan de richtlijnen inzake professionele wetenschapsbeoefening zoals die zijn vastgelegd in de Nederlandse gedragscode wetenschapsbeoefening en de Europese gedragscode voor wetenschappelijke integriteit. De Universiteit Twente stimuleert een werkomgeving waarbinnen verantwoorde onderzoekspraktijken worden bevorderd en gewaarborgd. Hiertoe biedt zij voorzieningen aan zoals integriteitsonderwijs voor promovendi, ethische toetsing en onderzoeksdatamanagement.

Ter bescherming en waarborging van de wetenschappelijke integriteit heeft het College van Bestuur de Klachtenregeling Wetenschappelijke Integriteit vastgesteld. Deze regeling voorziet in een procedure voor melding en behandeling van mogelijke schendingen van de wetenschappelijke integriteit. Deze regeling sluit aan bij het reglement van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI). Klachten worden behandeld door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit.

Zorgvuldig onderzoeksdatamanagement is van belang om de kwaliteit, betrouwbaarheid, repliceerbaarheid en verificatie van wetenschappelijk onderzoek te borgen. Het ondersteunt de mogelijkheid om onderzoeksdata beter te (her)gebruiken en toegankelijker te maken voor derden. Adequaat onderzoeksdatamanagement waarborgt naleving van eisen die financiers van onderzoek stellen aan datamanagement. Het onderzoeksdatabeleid van de Universiteit Twente geeft algemene richtlijnen ten aanzien van het omgaan met onderzoeksdata en de verdeling van verantwoordelijkheden hierbij.

Voor ondersteuning omtrent onderzoeksdatamanagement, zoals het schrijven van datamanagementprotocollen en het opslaan van data, kunnen onderzoekers terecht bij verschillende diensten. Op de Service Portal categorie Research support staat alle informatie gebundeld.

Op de Universiteit Twente is wetenschappelijke integriteit een integraal onderdeel in het onderwijs. Op bachelor en master niveau wordt aandacht besteed aan wetenschappelijke integriteit. Studenten worden gewezen op ongewenste vormen als plagiaat en fraude. In onder meer het studentenstatuut zijn regels en richtlijnen opgenomen inzake plagiaat en fraude. In de Twente Graduate School wordt apart aandacht besteed aan integriteit en krijgen promovendi onderricht in de professionele standaarden van wetenschappelijke integriteit zoals deze in Nederland worden gehanteerd.    

GEDRAGSCODES UNIVERSITEIT TWENTE

De Universiteit Twente heeft een aantal gedragscodes opgesteld die te maken hebben met integer gedrag. Naast de UT code of ethics, zijn codes opgesteld aangaande verantwoord ICT- en internetgebruik, en een gedragscode inzake intimidatie, agressie, geweld, en discriminatie.

REGELINGEN UNIVERSITEIT TWENTE

In aanvulling op de gedragscodes heeft de Universiteit Twente regelingen getroffen om integer gedrag te stimuleren en te borgen. Zo heeft de UT een algemene klachtenregeling en zijn er regelingen getroffen op het gebied van nevenwerkzaamheden, intellectueel eigendom, en melding onregelmatigheden (klokkenluidersregeling).

VERTROUWENSPERSONEN

Het college van bestuur heeft vier medewerkers als vertrouwenspersoon benoemd. Deze medewerkers verrichten hun taak als vertrouwenspersoon naast hun reguliere functie. De vertrouwenspersoon geeft advies aan en ondersteunt individuele medewerkers die geconfronteerd worden met ongewenst gedrag zoals agressie, discriminatie, geweld, (seksuele) intimidatie, pesten of stalking. Als medewerker kun je ook bij de vertrouwenspersoon terecht als je te maken hebt met een conflict in de werksituatie dat aan ongewenst gedrag is gerelateerd of daaruit voortvloeit. Ook PhD kandidaten kunnen bij de vertrouwenspersoon terecht. Voor bachelor- en masterstudenten geldt dit niet; zij hebben de mogelijkheid een beroep te doen op een van de studentendecanen in geval van ongewenst gedrag.

Op een goede wijze onderzoek doen houdt in dat onderzoekers rekening houden met relevante ethische normen en standaarden. Ook dienen zij de wettelijke voorschriften in acht nemen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de wettelijke regelgeving. Dit overzicht is niet volledig. Er kunnen aanvullende regels en voorschriften op nationaal, supranationaal of lokaal niveau van toepassing zijn.

Zie voor de volledige tabel de Engelse versie.

Watch the dialogues about scientific integrity dilemma's through our YouTube playlist Building a House of Integrity.    

TRY OUT THE DILLEMA GAME APP

Watch how our University of Twente colleagues Jeroen Rouwkema and Frances Wijnen use the dilemma game app.

This dilemma game was developed as one of the initiatives of the Erasmus University Rotterdam Taskforce Scientific Integrity (chaired by prof.dr. Finn Wynstra). The objective of the taskforce has been to raise awareness for and to develop proposals to help maintain scientific professionalism and integrity. The HR department has two hardcopy games avalaible. Please contact the HR secretariat (secretariaat-hr@utwente.nl /tel: 8012) if you would like to use them.

This 56-minute film On Being a Scientist was produced for educational purposes by Leiden University. It aims to raise students’ awareness of scientific integrity and to prepare them for the problems and dilemmas they could encounter as scientists.

Source and Intellectual property: Leiden University

Faculty ITC brought this topic of academic integrity to the attention of all staff and students through a seminar: “If Academic Integrity of the solution, what is the problem?" on 4 March 2020. Please find the presentations that have been given below.

More information on this seminar and other ethics workshops can be found on the ITC Ethics committee website.

Watch the online presentation of Peter-Paul Verbeek for the University Wide Ethics Committee about the ethical work he is engaged in within our University.