Op 3 december 2024 opende de Universiteit Twente officieel het nieuwe IoT Cyberlab in het gebouw de Zilverling. Het lab werd officieel geopend door prof.dr.ir. Boudewijn Haverkort, Decaan van de Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EEMCS). In zijn openingsspeech noemde Haverkort het lab "een geweldige plek waar creativiteit kan opbloeien," en onderstreepte hij het belang van het lab voor onderzoek en onderwijs op het gebied van cybersecurity en IoT.
Dit lab is opgezet om onderzoek, onderwijs en samenwerking te versterken op het gebied van cybersecurity binnen het Internet of Things (IoT) domein. Het lab biedt een innovatieve infrastructuur voor zowel onderzoekers als studenten, met toepassingen variërend van dataverzameling tot veiligheidsanalyses en testen.
Onderzoek, onderwijs en praktijk
Het IoT Cyberlab is opgericht met drie hoofddoelen: het ondersteunen van onderzoek, het versterken van onderwijs en het creëren van een trainingsomgeving. Onderzoek binnen het lab richt zich op de beveiliging en privacy van IoT-systemen, detectie en respons bij netwerkindringingen, firmware-analyse en grootschalige kwetsbaarheidsdetectie. Door data te verzamelen uit een realistische omgeving, zoals een nagebootst studio appartement, kunnen onderzoekers praktische inzichten opdoen in de werking en kwetsbaarheden van IoT-apparaten.
Voor studenten biedt het lab een praktijkgerichte leeromgeving. Het wordt geïntegreerd in verschillende mastercursussen en dient als locatie voor thesisonderzoek en andere opdrachten. Daarnaast maakt de Twente Hacking Squad (THS) gebruik van het lab als trainingsgebied om hun vaardigheden te ontwikkelen en te testen in een gecontroleerde setting. Tijdens de opening toonden ze bijvoorbeeld aan hoe een slimme stekker via WiFi kon worden gehackt, waarbij apparaten zonder toestemming werden bediend. Ze wezen op de ernst van dergelijke kwetsbaarheden, vooral wanneer slimme apparaten worden ingezet binnen kritieke infrastructuren.
Slimme infrastructuur in actie
Het IoT Cyberlab werkt samen met nationale en internationale partners. Deze samenwerkingen maken het lab niet alleen tot een onderzoekscentrum, maar ook tot een plek waar kennis gedeeld wordt met industriële partijen. Voor bedrijven kan het lab dienen als bron voor dataverzameling en een testomgeving voor het ontwikkelen van beveiligingsstrategieën.
De technische infrastructuur van het lab omvat meer dan veertig IoT-apparaten, waaronder WiFi-, BLE- en Zigbee-apparaten, zoals toegelicht door onderzoekers Andrea Continella en Roland van Rijswijk-Deij, samen met labmanager Max Pijnappel. Het lab verzamelt dagelijks circa 10 GB aan netwerkverkeer, wat gebruikt wordt voor onderzoek naar dreigingen en beveiligingsoplossingen.
Kwetsbaarheden onthuld
Tijdens de opening demonstreerden studenten van de Twente Hacking Squad (THS) diverse kwetsbaarheden in IoT-apparaten. In een aansprekende demonstratie hackten ze een slimme stekker die verbonden was met een kerstboom. Door alleen verbinding te maken met het Wi-Fi-netwerk, zonder apparaatgegevens, wisten ze de lampjes aan en uit te schakelen, waarmee ze duidelijk maakten hoe eenvoudig dergelijke apparaten gemanipuleerd kunnen worden. Ze waarschuwden dat dergelijke kwetsbaarheden nog ernstigere gevolgen kunnen hebben, zoals het in gevaar brengen van kritieke beveiligingsapparaten, zoals camera's, sloten en medische apparatuur. Daarnaast toonden ze aan hoe een huisalarmsysteem kon worden uitgeschakeld met één enkel apparaat, door gebruik te maken van een eenvoudige 24-bits sleutel die binnen enkele milliseconden te kraken is. Deze demonstraties gaven een helder inzicht in de reële risico’s van dergelijke kwetsbaarheden.
De technische opzet van het lab werd eveneens gepresenteerd, met onder andere een slim voetbaltafelspel dat IoT-technologie integreert. Promovendi presenteerden posters met hun onderzoek, en de bijeenkomst werd afgesloten met een netwerkgelegenheid waar gasten ideeën konden uitwisselen over de toekomstige mogelijkheden van het lab.
Samen naar een veiligere toekomst
Met de opening van het IoT Cyberlab versterkt de Universiteit Twente haar positie als voortrekker op het gebied van onderzoek en onderwijs in cybersecurity en IoT. Naast het dienen als onderzoeks- en trainingsfaciliteit nodigt het lab ook industriële partners uit om in de gesimuleerde omgeving "te spelen," en zo samen innovatieve oplossingen te ontwikkelen. Deze unieke omgeving is klaar om de beveiligingsuitdagingen van morgen aan te pakken en veiliger IoT-systemen te garanderen.
