Vandaag is het precies zestig jaar geden dat de Tweede Kamer, op voorstel van Minister van Onderwijs Cals, akkoord gaat met de vestiging van een Technische Hogeschool in Enschede. Dat moment wordt gezien als de stichtingsdatum van de Universiteit Twente. De Technische Hogeschool Twente, zoals de Universiteit Twente toen nog heette, was de derde technische hogeschool in Nederland.
Onderlinge strijd
Hoewel de minister er destijds voor koos een nieuwe technische hogeschool in Eindhoven te vestigen, bleek al snel na de opening in 1956 dat ook met de tweede technische hogeschool niet kon worden voorzien in de grote vraag naar ingenieurs. Er volgde een korte, verbeten strijd om die derde technische hogeschool, waarbij Enschede concurreerde met Arnhem, Assen, Leeuwarden, Deventer en Zwolle.
Na drie afvallers (Leeuwarden, Assen en Arnhem) ging het in de laatste fase van de strijd om drie steden in dezelfde provincie: Zwolle, Deventer en de dubbelstad Hengelo-Enschede. De gevarieerde industriële infrastructuur in het oostelijk deel van Twente pleitte voor Hengelo-Enschede, maar qua cultureel klimaat gooiden zowel Zwolle als de Hanzestad Deventer veel hogere ogen. Het feit dat zowel Deventer als Enschede over de mogelijkheid beschikten – en de bereidheid daartoe toonden – om de gronden die benodigd waren voor de bouw van een technische hogeschool ‘om niet’ aan het Rijk over te dragen, zette Zwolle op afstand, maar daarmee bleven er nog altijd twee aan elkaar gewaagde concurrenten over.
Twentse lobby
De Twentse lobby draaide overuren en liet een groot draagvlak zien onder de burgers en bedrijven. Zo bracht een groot aantal bedrijven en weldoeners spontaan een aanzienlijk bedrag binnen vijf dagen bijeen. Naast de lobby speelden nog twee factoren een belangrijke rol: een strategische blunder van de gemeente Deventer en uiteindelijk toch ook: landgoed Drienerlo. Een klein landgoed tussen Hengelo en Enschede, maar bijzonder fraai en historisch gezien uitzonderlijk belangrijk (lees meer over de geschiedenis van landgoed Drienerlo in de canon ‘Landgoed Drienerlo en de Boerderij’).
Wat nou de uiteindelijke doorslag gaf voor de keuze voor Twente? Laten we ons baseren op de woorden van Minister van Onderwijs Jo Cals: ‘De overtuigingskracht, waarmede […] is gepleit voor de vestiging van een technische hogeschool op Drienerlo, alsmede de offervaardigheid, die daarbij door industriële en andere bedrijven is betoond, doet de ondergetekende verwachten, dat met betrekking tot de vestiging van een technische hogeschool in Twente krachtige steun mag worden verwacht van de autoriteiten en de bevolking in dit gebied.’
Blik terug op zestig jaar Universiteit Twente
Universiteitskrant U-Today publiceerde elke maand een verhaal onder de titel 'Ooggetuigen', waarin betrokkenen van toen terugblikken op de jaren waarin zij aan de UT verbonden waren. Alles over de meest memorabele momenten in de geschiedenis van de UT vind je in de Canon van de UT.
