HomeNieuwsKennissector zet grote stap vooruit in nieuwe manier erkennen & waarderen

Kennissector zet grote stap vooruit in nieuwe manier erkennen & waarderen

Vandaag lanceren VSNU, NFU, KNAW, NWO en ZonMw het position paper ‘Ruimte voor ieders talent; naar een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappers’ waarin we aangeven hoe we het werk van wetenschappelijke medewerkers breder willen gaan erkennen en waarderen. Minder nadruk op aantallen publicaties, meer nadruk op de andere domeinen waarbinnen de wetenschapper werkzaam is, zoals onderwijs en impact. Deze bredere vorm van erkennen en waarderen past beter bij de huidige kerntaken van de kennis- en onderwijsinstellingen en bij wat de samenleving van hen vraagt. 

Een wetenschapper kan op vele vlakken excelleren, maar wordt tot op heden vooral beoordeeld op onderzoeksprestaties. De publieke kennisinstellingen en onderzoeksfinanciers willen voortaan zowel in loopbaanbeleid als subsidievoorwaarden breder kijken naar de kennis en kunde van wetenschappers. Daarmee willen we bereiken dat het systeem van erkennen en waarderen beter aansluit op de kerntaken van de kennisinstellingen op het gebied van onderwijs, onderzoek, impact en patiëntenzorg en dat de waardering die wetenschappers krijgen beter aansluit bij de behoeften van de maatschappij.

Verandering in de manier waarop universiteiten hun wetenschappelijke staf erkennen en waarderen is hard nodig. Onderzoeksprestaties bepalen sinds jaar en dag het carrièrepad van wetenschappers en die dominantie begint steeds meer te schuren. Voor het succes van een moderne kennisinstelling zijn onderwijs en impact ook bepalend, net als patiëntenzorg voor onze UMC's. Nieuwe ontwikkelingen gerelateerd aan Open Access en Open Science stellen ook andere eisen aan de hedendaagse wetenschapper. De aanpak van complexe wetenschappelijke en maatschappelijke vraagstukken vraagt om meer samenwerking. Op dit moment is er nog te weinig carrièreperspectief voor medewerkers die (naast goed onderzoek) vooral uitblinken in onderwijs. De nadruk op publicatieaantallen past niet bij de bredere ontwikkelingen in de wetenschap. Rianne Letschert, rector magnificus van Maastricht University: “We verbreden de huidige smalle definitie van wetenschappelijke prestaties en verbeteren de erkenning en waardering en daarmee carrièrekansen van velen. Ook zorgen we ervoor dat de balans tussen de beoordeling van individuele prestaties en bijdragen aan het team verbetert.” Frank Baaijens, rector magnificus van de TU Eindhoven: “Aandacht en erkenning voor academisch leiderschap mogen hierbij niet ontbreken. Het zijn immers de betrokken leiders die het talent aantrekken en ontwikkelen.” 

Position paper

Met het position paper ‘Ruimte voor ieders talent; naar een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappers’ doen de VSNU, KNAW, NFU, NWO en ZonMw vandaag concrete voorstellen om meer ruimte te geven aan verschillende wetenschappelijke talenten en wetenschappelijk werk te erkennen en waarderen op alle aspecten die passen bij deze tijd. Een greep uit die plannen:

·         Van uniformiteit naar diversiteit: we willen een grotere diversiteit van mogelijke carrièrepaden en profielen mogelijk maken, om zo een grotere diversiteit in competenties en talenten te kunnen erkennen en waarderen, en beter aan te sluiten bij de kerntaken van de kennis instellingen en de maatschappelijke uitdagingen.

·         Meer mogelijkheden bieden voor samenwerking, vaak over de grenzen van disciplines heen in diverse financieringsinstrumenten.

·         De universiteiten ontwikkelen in 2020 een landelijk raamwerk voor beoordeling, ontwikkeling en bevordering en nemen de uitgangspunten van het nieuwe erkennen en waarderen op in een herijkt universitair functieordeningssysteem (UFO), dat in 2021 van kracht moet zijn.

·         NWO en ZonMw werken aan de verdere implementatie van de San Francisco Declaration on Research Assessment (DORA) in hun procedures en criteria. Er wordt niet meer gevraagd naar bibliometrische publicatie-indicatoren. De weergave van onderzoeksoutput in cv’s en aanvraagformulieren krijgt een sterker narratief karakter. 

Vervolg

Herijking van het systeem van erkennen en waarderen vergt een cultuurverandering. Werken als team is hierbij een bepalende factor: een voorwaarde voor het realiseren van diverse loopbaanpaden is dat er binnen teams voor verschillende teamleden het accent kan liggen op onderzoek, onderwijs, impact en patiëntenzorg. Dit maakt het mogelijk de taken beter te laten aansluiten bij de verschillende kwaliteiten van teamleden. In teams wordt er binnen en, in toenemende mate, tussen disciplines gewerkt om de grote uitdagingen van wetenschap en maatschappij te pareren. Met de aankondiging van de plannen wordt vandaag een belangrijke stap gezet, maar het werk gaat door. De erkenning en waardering van wetenschappelijke medewerkers speelt in sterke mate in een internationale omgeving, er is daardoor ook nog veel in beweging te krijgen buiten Nederland. De komende tijd blijven de publieke kennisinstellingen en onderzoeksfinanciers ook hierover in gesprek met wetenschappers. Jeroen Geurts, bestuursvoorzitter ZonMw: ‘We gaan nu echt bewegen. De wetenschapper van 2030 is een interdisciplinaire netwerker, die samen met vele collega’s werkt aan een centraal probleem. We hebben daarbij vele verschillende talenten nodig en gaan die nu ook echt erkennen en waarderen.”

Voor vragen kunt u contact opnemen met:
Bart Pierik, Woordvoerder VSNU, 06 50 48 30 17, pierik@vsnu.nl