Hoeveel belasting kan een elektriciteitsnet eigenlijk aan? Die vraag stond centraal in een bijzondere test in Lochem vorige week, waaraan onderzoekers van de Universiteit Twente meewerkten. Twintig bewoners kregen de opdracht een pizza te bakken in hun elektrische oven, terwijl de elektrische auto voor de deur stond te laden. Na een uur raakte het netwerk overbelast en viel de stroom uit op een deel van het netwerk.
De test moest de situatie in 2025 nabootsen, als het aantal elektrische auto’s fors is toegenomen en ook de energievraag van huishoudens meer pieken zal vertonen. Het was voor het eerst in Nederland dat de stroomvoorziening op deze manier werd getest. De onderzoekers kregen door de test een goede indruk van de effecten op een elektriciteitsnet die de toekomstige energievraag met zich meebrengt. En daarmee ook wat dat van intelligente energienetten vraagt om in de toekomst stroomuitval te voorkomen.
Duurzaam Lochem als living lab
In Lochem is er een omvangrijk en bijzonder living lab ontstaan, waar de onderzoekers van de Universiteit Twente, die hun onderzoek uitvoeren binnen het onderzoeksinstituut CTIT, een prima testomgeving hebben voor toepassingen voor het slimme energienet van de toekomst. Bijzonder is de samenwerking met een grote groep bewoners, verenigd in Lochem Energie. Dat maakt dat de invloed van gebruikers goed bestudeerd kan worden.
De vakgroep Computer Architecture for Embedded Systems (CAES) van de faculteit EWI is partner in het consortium IN4Energy, waarin coöperatieve vereniging Lochem Energie, netwerkbeheerder Liander en de bedrijven Eaton en Locamation deelnemen. Ook de EWI-vakgroep Discrete Mathematics and Mathematical Programming (DMMP) is betrokken.
De onderzoekers van CAES ontwikkelden een eigen stuurmechanisme om de lokale productie en consumptie te voorspellen en op elkaar af te stemmen, met inachtneming van de invloed van de energiestromen op het distributienetwerk en de wensen van de bewoners. Dit mechanisme is verder ingebed in de simulatietool voor energiestromen in intelligente netten. Bovendien brengt de vakgroep expertise in op het gebied van bijvoorbeeld beveiliging en betrouwbaarheid van ICT-systemen.
Capaciteit
Het capaciteitsvraagstuk wordt steeds belangrijker in de toekomst, bijvoorbeeld door de opkomst van elektrische auto’s: de Rijksoverheid streeft naar 1 miljoen elektrische auto’s in 2025. Ook wordt de levering van elektriciteit complexer door nieuwe (kleine) bronnen van energieopwekking en verschillende methoden van energieopslag.
De test in Lochem toonde aan dat er een serieus probleem ontstaat als een deel van de wijkbewoners ’s avonds met een lege accu terugkomt en de auto wil opladen, en dan ook nog wil koken op het inductiefornuis. Dat vraagt dat we in de toekomst op lokaal niveau een betere match tussen vraag en aanbod moeten faciliteren. Een goed voorbeeld zijn slimme autoladers die zich aanpassen aan het aanbod en beschikbare transportcapaciteit op het netwerk, en daarbij meewegen wanneer de auto weer moet worden gebruikt. Aan dergelijke voorbeelden van demand-side management wordt nu volop gewerkt bij de Universiteit Twente.