Maar liefst vier op de vijf medisch specialisten die op dit moment in een maatschap binnen een ziekenhuis werken, willen geen verplicht dienstverband. Hoewel vanuit de politiek, ziekenhuizen en diverse economen de druk op medisch specialisten wordt opgevoerd om in loondienst te treden, voelt slechts twintig procent van de vrijgevestigde medisch specialisten voor zo’n dienstverband. Van de medisch specialisten kiest dertig procent voor de huidige meestal kleine medische maatschap dat participeert in het eigen ziekenhuis. De grootste groep medisch specialisten (38 procent) zou bij voorkeur werken binnen één groot collectief van specialisten in het ziekenhuis. Tenslotte geeft tien procent aan een voorkeur te hebben voor het werken binnen een zelfstandig behandelcentrum (ZBC).
Dat blijkt uit het onderzoek van Wout Koelewijn die op 28 maart aan de Universiteit Twente promoveert op het proefschrift Doctors in Business – A study into what drives physicians’ entrepreneurship. Koelewijn toont in zijn onderzoek aan dat ziekenhuizen er verstandig aan doen ook na 2015 ruimte te laten voor ondernemerschap door (groepen) medisch specialisten.
Nieuw onderzoek
Met het oog op de nieuwe positie van de medisch specialist in 2015 wordt binnen veel ziekenhuizen gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw samenwerkingsmodel dat is gebaseerd op één collectief van medisch specialisten. Nieuw onderzoek door Koelewijn toont aan dat het hierbij van groot belang is om ruimte te laten voor medisch specialisten die graag willen blijven werken binnen de bestaande structuur van kleinere medische maatschappen.
Het onderzoek vond plaats op basis van literatuuronderzoek en een verkennende kwalitatieve studie bestaande uit veertig interviews met medisch specialisten en ziekenhuisbestuurders. Tenslotte is een grootschalige meting uitgevoerd onder 1.475 medisch specialisten. De resultaten tonen aan dat ziekenhuizen nog altijd het strijdtoneel vormen voor twee, soms conflicterende, werelden of logica’s: enerzijds die van de medisch specialist, wiens logica de nadruk legt op autonomie in het medisch handelen, gebaseerd op medische expertise, anderzijds die van het management, de centrale en regisserende rol binnen de ziekenhuisorganisatie van wie de logica meer is gericht op efficiëntie en kostenbeheersing.
Rekening houden met ondernemerschap
De huidige discussies over de positionering van medisch specialisten wordt sterk gevoerd vanuit economische, juridische en fiscale argumenten. Logica’s die de onderstroom vormen voor de samenwerking tussen medisch specialist en ziekenhuis,blijven daarbij buiten beschouwing. Het risico bestaat dat hierdoor constructies worden ontwikkeld die tegenstellingen tussen artsen en managers verdiepen in plaats van overbruggen. Onderzoeksresultaten tonen aan dat dit ertoe kan leiden dat medisch specialisten het ziekenhuis willen verlaten op zoek naar mogelijkheden om meer grip te krijgen op de eigen setting. Koelewijn pleit er dan ook voor om rekening te houden met de specialisten die ruimte willen voor ondernemerschap of op grond van hun medische logica kiezen voor de medische maatschap, wil het ziekenhuis ervaren en ondernemende medisch specialisten behouden.
Het onderzoek van Koelewijn, maakte onderdeel uit van de onderzoeksgroepen Health Technology and Services Research (HTSR) en NIKOS, het centrum voor kennisintensief ondernemerschap van de Universiteit Twente. Koelewijn werd begeleid door prof. dr. Wim van Harten, prof. dr. Aard Groen en dr. Michel Ehrenhard.
Een samenvatting van het onderzoek is beschikbaar via: www.doctorsinbusiness.nl
