Technologiestichting STW heeft de titel Simon Stevin Meester 2014 toegekend aan prof.dr.ir. Bram Nauta, hoogleraar Integrated Circuit Design aan de Universiteit Twente. Aan de titel is een geldbedrag verbonden van 500.000 euro, te besteden aan onderzoek. De Simon Stevin Meester-prijs is de grootste prijs voor technisch-wetenschappelijk onderzoek in Nederland en bekroont onderzoekers die excellent wetenschappelijk werk verbinden met maatschappelijk relevante vraagstukken. De prijs wordt op 2 oktober uitgereikt tijdens het Jaarcongres van STW.
Het bestuur van STW prijst Bram Nauta om zijn baanbrekende ontwerpen van Integrated Circuits (chips). Zo gaan mobieltjes dankzij zijn ontwerpen zuiniger met energie om, is het signaal beter en de hoeveelheid datatransport groter. De naar hem vernoemde Nauta-schakeling – een snelle elektronische schakeling die hij voor zich zag toen hij aan het zwemmen was – kwam begin deze eeuw terecht in mobieltjes, televisies en andere elektronica. Recent heeft hij baanbrekend werk verricht in ruisonderdrukking bij mobiele antennes, dat zijn toepassing zal vinden in de volgende generatie mobieltjes (5G).
Wifi, bluetooth, 4G
Nauta’s groep, die deel uitmaakt van het UT-onderzoeksinstituut CTIT (Centrum voor Telematica en Informatietechnologie), is vooral sterk in het ontwerpen van chips voor het zend- en ontvangstgedeelte van mobiele apparaten. Met het groeiend aantal mobiele standaarden (onder andere GSM, Wifi, Bluetooth, 3G, 4G) en de druk bezette frequenties wordt dit steeds complexer. Nauta heeft zich gespecialiseerd in slimme filters in combinatie met schakelingen die storende ruis onderdrukken. Binnenin een chip is nagenoeg alle informatie digitaal (enen en nullen), maar de schakelingen van Nauta bevinden zich op het analoge domein van de elektronica, omdat ze moeten kunnen communiceren met de (analoge) buitenwereld. Chips leren ontwerpen is een belangrijk aspect van de opleiding Electrial Engineering aan de UT.
Wereldtournee
Nauta is een vooraanstaand onderzoeker in zijn vakgebied. Hij kreeg in de afgelopen zeven jaar maar liefst 15 STW-projecten gehonoreerd. Hij is fellow en distinguished lecturer van de IEEE, ’s werelds grootste vakvereniging voor technologische innovatie. Bij de laatste onderzoekvisitatie Electrical Engineering kreeg zijn groep als enige in Nederland de maximale score. Nauta heeft 33 octrooien op zijn naam staan. Hij adviseert chipfabrikanten in Europa, USA en Azië.
Nauta is eigenlijk voortdurend op wereldtournee om bedrijven en wetenschappelijke congressen te bezoeken en zijn onderzoek te pluggen (en soms om op te treden als technisch expert in rechtszaken over bijvoorbeeld patentkwesties).
‘Kippenvel’
STW informeerde Bram Nauta over de prijs toen hij op Hawaii zat. Nauta toonde zich blij verrast: ‘Ondanks de hoge temperatuur daar kreeg ik op dat moment kippenvel. De meeste wetenschappelijke prijzen gaan naar fundamenteel onderzoek. Omdat ik uitsluitend toepassingsgericht onderzoek doe, had ik voor mezelf de wetenschappelijke prijzen al afgeschreven. Ik zie het als een belangrijke erkenning dat ik deze prestigieuze prijs mag ontvangen.’ Ook voor Rector Magnificus prof.dr. Ed Brinksma van de UT betekent de toekenning van het Simon Stevin Meesterschap het bewijs dat topwetenschap zeer dichtbij de toepassing kan staan: “Om, zoals Bram Nauta, onderzoek te doen voor een zeer competitieve markt, moet je continu voorop lopen. Het is wetenschap op het scherpst van de snede. Technische wetenschap ligt altijd dichtbij praktische toepassing, toch worden er ook, dagelijks, fundamentele grenzen verlegd. In die combinatie is de groep van Bram Nauta zeer goed, de prijs is daarom een prachtige erkenning, ook voor de UT als geheel.”
Met het geld wil Nauta met zijn groep onderzoek gaan doen naar onconventionele ideeën om draadloze communicatie nog een flink stuk te verbeteren: miniaturisering van zenders en ontvangers, die weinig stroom verbruiken, heel goed tegen storing kunnen en ook nog heel snel data kunnen versturen.
