HomeNieuwsNieuwste rapport Lokaal Kiezersonderzoek 2018 openbaar

Nieuwste rapport Lokaal Kiezersonderzoek 2018 openbaar

Vandaag verschijnt de tweede editie van het rapport Democratie dichterbij door UT-onderzoekers Giedo Jansen en Bas Denters. Dit rapport doet verslag van het Lokaal Kiezersonderzoek 2018 uitgevoerd rond de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Een van de resultaten is dat “lokale afhakers” vaker bestaan uit jongeren, mensen die weinig invloed aan de gemeente toekennen, en mensen die zich minder verbonden voelen, met name met hun wijk of dorp, gemeente en streek, maar ook minder met Europa.

Het onderzoek richt zich o.a. op de vraag waarom mensen die bij landelijke verkiezingen wel gaan stemmen toch thuisblijven bij gemeenteraadsverkiezingen. Kiezers van lokale partijen zijn over het algemeen wat ouder, minder vaak hoogopgeleid, hebben minder interesse en vertrouwen in landelijke politiek, ervaren vaker gevoelens van regionale achterstelling, en hebben minder binding met Europa.

In vergelijking met de landelijke verkiezingen is het percentage kiezers dat maar één partij in overweging neemt bij de gemeenteraadsverkiezingen met 51 procent relatief hoog. Met name in kleine gemeenten, met een beperkt aanbod aan partijen, is het percentage kiezers dat maar één partij overweegt groot.

Ongeveer 55% van de kiezers heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen niet op een partij gestemd, maar vooral op een persoon. Naast de voorkeur om op een vrouw te stemmen is persoonlijke bekendheid met de kandidaat een belangrijke motivatie. Vooral mannen, ouderen, lager opgeleiden en mensen in kleine gemeenten stemmen vaak op een persoonlijke bekende of een kandidaat uit hun eigen wijk of dorpskern.

De gemeenteraad: onbekend en maar matig bemind

Voor veel inwoners is het werk van raadsleden goeddeels onbekend. Bijna de helft van de inwoners is desondanks min of meer tevreden over de raad als volksvertegenwoordiging. Inwoners stellen ook meer vertrouwen in hun gemeenteraad dan in de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Wat opvalt is dat de tevredenheid met de raad als volksvertegenwoordiging in kleine gemeenten op veel onderdelen iets hoger is dan in grotere.

Decentralisatie en het sociaal domein

Door de recente decentralisatie van verantwoordelijkheden van het nationale naar het lokale niveau (onder meer in het sociale domein) is het lokaal bestuur steeds belangrijker. Vooral hoogopgeleiden, jongeren, inwoners van rijkere gemeenten en inwoners van gemeenten met een relatief laag aandeel niet-westerse immigranten vinden dat alle burgers recht hebben op ondersteuning van de gemeente, ongeacht hun inkomen. Echter, het leeuwendeel vindt dat de ontvanger van een bijstandsuitkering in meer of mindere mate daarvoor iets terug moet doen.

Meer informatie

Aan het rapport werkten naast Jansen en Denters – die de redactie voerden – ook bestuurskundigen, politicologen en sociologen van zes andere Nederlandse universiteiten en het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het rapport is opvraagbaar bij onderstaand contactpersoon.

drs. J.G.M. van den Elshout (Janneke)
Persvoorlichter (aanwezig ma-vr)