Beter zicht op sloppenwijken
Beleidsmaker weten weinig van de sloppenwijken in de Derde Wereld. Monika Kuffer werkt aan een ruimtelijk model op basis van satellietbeelden om deze achterstandsgebieden in kaart te brengen. “Ik wil lokale problemen onder de aandacht brengen en de stem van de plaatselijke bevolking versterken.”
Als kind droomde Monika Kuffer ervan om astronaut te worden. De droom is verdwenen, maar de fascinatie om dingen vanuit de ruimte te bekijken is gebleven. Het heeft haar naar Twente gebracht. Want volgens Kuffer is het ITC de beste plek voor ruimtelijke analyses van stedelijke gebieden in de Derde Wereld.
Stad met 39 miljoen inwoners
"Volgens de Verenigde Naties zal 90% van de bevolkingsgroei in de komende 30 jaar plaatsvinden in wat we The Global South noemen”, zegt Kuffer. “De stedelijke agglomeratie van New Delhi in India bijvoorbeeld heeft in 2030 een bevolkingsomvang van 39 miljoen inwoners, is de verwachting. Dat is meer is dan heel Oceanië nu heeft. Zo’n grote stad zal nauwelijks beheersbaar. Grote delen van dit soort steden hebben nu al huisvestingsproblemen, bijna geen toegang tot diensten en een ontoereikende infrastructuur. Het leidt tot slechte leefomstandigheden en een lage levensverwachting.” Kuffer spreekt liever van ‘achterstandsgebieden’ dan van sloppenwijken. Deze zogeheten ‘deprived areas’ kampen niet alleen met problemen op het gebied van watervoorziening, hygiëne, huisvesting en grondbezit. Ze hebben ook te lijden onder overbevolking en de daarmee gepaard gaande gevaren als milieuvervuiling.
Afvalberg
Volgens de officiële cijfers bestaat 10% van New Dehli uit sloppenwijken. Maar het werkelijke percentage van mensen die verstoken zijn van openbare diensten en goede huisvesting, ligt waarschijnlijk veel hoger. Kuffer werkte veel in Afrikaanse steden en kent de situatie daar vrij goed.
“60% van de inwoners van Nairobi in Kenia woont in informele nederzettingen, die ongeveer 5% van het bebouwde gebied beslaan. Het zijn overbevolkte gebieden met veel milieu- en sociale problemen”, aldus Kuffer. “We hebben de afvalconcentratie in een paar nederzettingen in Nairobi in kaart gebracht. De gegevens hielpen om de lokale overheid ervan te overtuigen het afval op te ruimen. Het probleem is dat regeringen hun beleid baseren op ruwe schattingen en oude statistieken. Er is een dramatisch gebrek aan nauwkeurige data omdat het moeilijk is om toegang te krijgen tot de dichtbevolkte sloppenwijken en omdat dit soort steden zo snel veranderen.”
Slumdog Millionaire
Betrouwbare gegevens zijn essentieel voor stadsplanning en besluitvorming. Kuffer en haar mede-onderzoekers van het ITC willen deze informatiekloof dichten met behulp van satellietbeelden (remote sensing). Het doel van het onderzoek, waarvoor een Veni-subsidie is toegekend, is het bouwen van ruimtelijke modellen, gebaseerd op aardobservatie. “Het in kaart brengen van de bevolking gebeurt niet nauwkeurig genoeg. In veel gevallen zijn sloppenwijken helemaal niet opgenomen in de bevolkingsgegevens, omdat het tijdelijke nederzettingen kunnen zijn”, stelt Kuffer.
Een bekend voorbeeld is de sloppenwijk Dharavi in Mumbai, waar de film Slumdog Millionaire zich afspeelt. Globale bevolkingsmodellen schatten dat er ongeveer 50.000 mensen in dit gebied wonen. “Maar als je naar de gelokaliseerde bevolkingsmodellen kijkt, kom je op bijna 1 miljoen mensen. Nauwkeurig tellen is lastig door bijvoorbeeld veiligheidsproblemen. In Bangalore vonden we 1.500 sloppenwijken, terwijl de officiële statistieken uitgaan van 600 sloppenwijken!"
Verkeerde data
Beleidsmakers in de Derde Wereld baseren hun beleid en stadsplanning op verkeerde datasets, waardoor ze veel mensen in achterstandsgebieden over het hoofd zien. Kuffer en haar ITC-collega's werken samen met de lokale gemeenschappen om te bepalen hoeveel mensen er werkelijk wonen. “Deze groepen en hun problemen worden systematisch genegeerd in bestaande datasets. Ik wil betere modellen en datasets bouwen die globale data combineren met gegevens uit de gemeenschap. Daarmee kunnen we lokale problemen onder de aandacht brengen en de stem van de plaatselijke bevolking versterken. Vooral in Afrika, waar de datakloof enorm is en het aantal kleinere (secundaire) steden heel snel groeit.”
Onderwijs
Monika Kuffer geeft les is aardobservatie aan studenten van het ITC. Ze heeft ook een lesprogramma ontwikkeld over concurrerende steden voor het vak Urban Planning and Management. “Mensen denken vaak aan de economische aspecten van steden, maar ik richt me op concurrentievermogen in de zin van inclusiviteit. Steden met een gebrek aan onderwijs, infrastructuur en diensten voor de stedelijke armen, zullen uiteindelijk verliezen.”
Onderwijs is belangrijk voor Kuffer. “Onderzoek kan niet bestaan zonder onderwijs, en andersom. Ik gebruik de uitkomsten van onderzoek voor lessen, maar ook de inzichten van studenten voor mijn onderzoek. Het is een belangrijk ecosysteem, een circle of life."
Over Monika Kuffer
Monika Kuffer is universitair docent bij de faculteit ITC (Geo-Information Science and Earth Observations) van de Universiteit Twente. Zij behaalde de Master of Science in Human Geography aan de Technische Universiteit van München en de Master of Science in Geographic Information Science aan de Universiteit van Londen.
Kuffer werd in 2003 benoemd aan het ITC in Twente, waar ze cum laude promoveerde. Zij is hoofdwetenschapper in Climate Resilience of the Urban Poor, het initiatief dat wordt gecoördineerd door UN-Habitat. Kuffer heeft in 2019 een VENi-subsidie gekregen om een op machine-learning gebaseerd systeem te ontwikkelen voor het in kaart brengen van achterstandsgebieden in de Derde Wereld.
Persfoto's
Deze persfoto's kunnen zonder copyright restricties gebruikt worden. Wel o.v.v. Fokke Eenhoorn fotografie.