Internationalisation debate

Momenteel is internationalisering van het hoger onderwijs in Nederland volop onderwerp van discussie. In de afgelopen jaren is het aandeel internationale studenten sterk gestegen. Daarmee is de vraag actueel of er nog een goede balans is tussen positieve en negatieve effecten. De Nederlandse overheid is voornemend om maatregelen te nemen om de gewenste balans te krijgen.

Veelgestelde vragen

In onderstaande Q&A geven we zo goed als mogelijk antwoord op de vragen die we het vaakst horen over dit onderwerp. Aangezien het een onderwerp is waar veel gebeurt, actualiseren we deze steeds wanneer nodig.

WAAROM MOET ER WAT VERANDEREN?

In het najaar van 2022 ontvouwde in de Tweede Kamer het debat over internationalisering van het hoger onderwijs. De discussie ging over een aantal knelpunten in het hoger onderwijs, waaronder beperkte beschikbaarheid van studentenhuisvesting in een aantal steden, en werkdruk en ruimtegebrek bij universiteiten en hogescholen. Deze thema’s werden in het debat nauw gelieerd aan de toegenomen instroom van internationale studenten in het Nederlands hoger onderwijs. Ook werd er onvrede geuit over het toegenomen aantal opleidingen dat in het Engels wordt aangeboden. De Tweede Kamer heeft de minister gevraagd om aan te geven op welke wijze de ervaren problemen kunnen worden verminderd en de Nederlandse taal een prominentere plek kan krijgen bij hogescholen en universiteiten.

Wat gaat er veranderen?

Wat er precies gaat veranderen weten we nog niet. Zoals gezegd, er wordt gezocht naar manieren waarop de negatieve effecten van internationale instroom zoveel mogelijk kan worden beperkt, de instroom van internationale studenten beter kan worden gereguleerd en hoe er meer aandacht voor de Nederlandse taal in het hoger onderwijs kan zijn.

In het debat met de Tweeede Kamer op 15 juni 2023 gaf minister Dijkgraaf aan dat in bacheloropleidingen die in het Nederlands worden gegeven, straks maximaal een derde van het onderwijs in het Engels mag worden gegeven. Ook moet het aantal (nieuwe) bacheloropleidingen dat Engels als onderwijstaal heeft, worden beperkt door strengere eisen te hanteren wanneer dit wel en niet mag. Het is op dit moment nog niet duidelijk hoe die norm er uit gaat zien.

We verwachten wel een strenge norm. Er was in de Tweede Kamer best begrip voor mogelijke uitzonderingen, bijvoorbeeld voor universiteiten in grensregio’s, opleidingen die opleiden voor banen in sectoren met grote werkgelegenheid en specifieke opleidingen zoals bijvoorbeeld university colleges. Echter, er is ook de wens om het aantal uitzonderingen te beperken.

WANNEER IS ER DUIDELIJKHEID OVER WAT ER GAAT GEBEUREN?

In de komende maanden krijgen de plannen van de Nederlandse overheid steeds meer vorm, begin 2025 hopen we wat meer duidelijkheid te hebben.

WANNEER VERANDERT ER WAT?

Onze verwachting is dat, mocht er wat veranderen, deze verandering pas op zijn vroegst effect hebben op het onderwijs in het collegejaar 2026-2027, omdat er voldoende tijd moet zijn om de besluiten verder uit te werken en te implementeren bij universiteiten en hogescholen. In alle gevallen verandert er niets voor studenten die beginnen aan hun studie in het huidig academisch jaar 2024-2025.

ZIJN INTERNATIONALE STUDENTEN NOG STEEDS WELKOM?

Ja, op de UT blijven we internationale studenten én medewerkers van harte welkom heten, net als in de afgelopen jaren. Dat doen we vanuit de overtuiging dat internationalisering bijdraagt aan een diverse en getalenteerde gemeenschap, en vanuit de meerwaarde van het aantrekken van internationaal talent voor de arbeidsmarktbehoefte, regionaal en nationaal. We weten dat in sommige sectoren grote tekorten ontstaan als er geen instroom van internationaal talent zou zijn.

De toelatingseisen voor onze opleidingen zijn niet veranderd. De precieze eisen voor een bachelor- en masterstudie vind je op onze website.

MOETEN INTERNATIONALE STUDENTEN NU NEDERLANDS LEREN?

Als je in september aan een Engelstalige opleiding begint, hoef je niet per se Nederlands te leren. Er zijn wel mogelijkheden om Nederlandse lessen te volgen op de UT en we raden je ten zeerste aan dit te doen. Zo raak je vertrouwd met de Nederlandse taal en cultuur en is het voor jou gemakkelijker om aansluiting te vinden bij de lokale bevolking. Ook als je van plan bent om na je studie op de Nederlandse arbeidsmarkt te gaan werken, biedt Nederlandse taalvaardigheid je betere kansen.

Ik studeer aan een Engelstalige opleiding aan de UT, moet ik straks vakken in het Nederlands gaan volgen?

Het ligt niet in de lijn der verwachting dat een bestaande opleiding die nu in het Engels wordt aangeboden gedurende de studie van een student verandert van taal. Mocht je door studievertraging toch te maken krijgen met een verandering binnen je opleiding, dan dragen we er zorg voor dat je op een goede manier je studie toch succesvol kan afronden.

Worden de opleidingen aan de UT straks in het Nederlands gegeven?

De minister heeft aangegeven kritisch te gaan kijken naar de regelgeving op basis waarvan universiteiten en hogescholen bepalen of een opleiding in het Nederlands of in het Engels gegeven moet worden.

Mogelijk betekent dat dat alle UT-opleidingen opnieuw moeten beargumenteren welke voertaal het best passend is. In sommige gevallen zou dat kunnen betekenen dat een opleiding in de toekomst in het Nederlands (of deels in het Nederlands) wordt gegeven, of dat een opleiding zowel een Nederlandstalige als een Engelstalige track krijgt.

Moet ik als docent straks in het Nederlands lesgeven?

Op dit moment verwachten we van docenten dat ze Engels minimaal op C1-niveau spreken als zij onderwijs geven aan de UT. We zijn van mening dat het niet realistisch is om – op dit moment – van Engelssprekend onderwijzend personeel te vragen dat zij onderwijs kunnen geven in het Nederlands op een minstens vergelijkbaar niveau.

De minister geeft in zijn brief echter aan in een ‘aangescherpte accreditatiekader een norm te introduceren voor de beheersing van de Nederlandse taal voor het Engelstalig onderwijzend personeel. Deze voorwaarde zal moeten gaan gelden voor onderwijzend personeel in vaste dienst en het behalen van het nodige niveau binnen vijf jaar’. Op dit moment is het voor ons nog onvoldoende duidelijk wat dit exact betekent en welke gevolgen dit heeft. Daarvoor moeten we verdere uitwerking wachten, maar hierover gaan we ook zeker het gesprek aan met de minister.

Moet ik weg bij de UT als ik de Nederlandse taal niet goed beheers?

Nee. Als Universiteit Twente zijn we zeer gesteld op onze internationale gemeenschap. Ze vormen een waardevolle toevoeging voor onze universiteit. We dragen er zorg voor dat niemand hoeft te vertrekken vanwege beperkte kennis van de Nederlandse taal. Wel helpen we je graag op weg om het Nederlands goed te beheersen, omdat het helpt in het alledaagse leven zowel binnen de universiteit als daar buiten.

Is alle informatie van de UT straks nog wel te begrijpen als ik het Nederlands niet goed beheers?

Op dit moment is Engels de officiële voertaal van de Universiteit Twente. Dat hebben we in 2020 ingevoerd zodat iedereen kan meepraten en meebeslissen over belangrijke onderwerpen die ons allemaal aangaan. In de praktijk is veel informatie in zowel het Engels als het Nederlands beschikbaar. Dat doen we omdat we weten dat het voor Nederlandse medewerkers als prettig wordt ervaren als informatie ook in het Nederlands beschikbaar is.

We evalueren op dit moment ons voertalenbeleid om te bezien of het wenselijk en haalbaar is om een tweetalig voertalenbeleid te voeren, met zowel Nederlands als Engels als primaire taal. In de loop van 2024 verwachten we te besluiten over tweetalig voertalenbeleid.

Hoe kan ik Nederlands leren?

Ook nu al bieden we als Universiteit Twente cursussen aan die je kunnen helpen het Nederlands goed te beheersen. Op de website van het UT Language Centre vind je het aanbod aan opleidingen.

Wat doet de UT er aan om invloed uit te oefenen?

Zowel via de samenwerking met andere universiteiten, verenigd in Universiteiten van Nederland, als rechtstreeks met bijvoorbeeld de minister, zijn ambtenaren maar ook politici in de Tweede Kamer maken we onze zienswijze op dit vraagstuk kenbaar. We proberen daarin aan te geven welke gevolgen mogelijke besluiten hebben, maar denken ook mee over oplossingen die een goed antwoord vormen op de ervaren problematiek.

Hoe bereidt UT zich voor op eventuele veranderingen?

We hebben een team van experts uit verschillende domeinen bijeen gebracht om nauwkeurig te volgen welke maatregelen mogelijk op ons af komen. In samenspraak met diverse betrokkenen binnen de faculteiten en diensten analyseren zij wat deze maatregelen mogelijk betekenen, en op welke wijze we daar op een goede manier mee om kunnen gaan.

Hebben we als medewerkers zeggenschap op wat er gaat gebeuren?

Uitgangspunt voor de Universiteit Twente is dat het management van de opleidingen zelf beslist over welke taal het best past bij de opleiding. Dit uitgangspunt bewaken we te allen tijde, binnen de wettelijke ruimte die we daarvoor krijgen.

Ik heb zorgen, bij wie kan ik terecht?

We begrijpen heel goed dat de huidige situatie onzekerheid met zich meebrengt. Omdat nog niet precies duidelijk is welke maatregelen er straks genomen worden, blijft deze onzekerheid nog wel even bestaan. Blijf niet met je gevoel zitten, maar praat er over met anderen. Dat kan met bijvoorbeeld je collega’s, met medestudenten, maar je kan er ook mee terecht bij je leidinggevende of studieadviseur. Niet in alle gevallen hebben ze een pasklare oplossing, maar ze kunnen wel een luisterend oor bieden, en ook zorgen dat jouw zorgen een plek krijgen in onze verdere aanpak van dit vraagstuk.

Mag de UT nog internationale studenten werven?

We hebben begin 2023 van toenmalig minister Dijkgraaf het verzoek gekregen terughoudend om te gaan met het actief werven van internationale studenten. Er is wel ruimte om dat in beperkte mate te blijven doen, bijvoorbeeld voor studies die opleiden voor beroepen in ICT en techniek. Er is een grote behoefte aan geschoold personeel in deze sectoren, en we voelen als universiteit een verantwoordelijkheid om onze bijdrage te leveren aan het oplossen van het tekort.

Ook staan we studiezoekers die zich oriënteren op een studie aan de UT goed te woord, omdat we het van groot belang vinden dat iedereen een goed afgewogen oordeel kan maken over de studie die hij of zij gaat volgen. Het is immers een belangrijke stap in je persoonlijke toekomst.

Blijft het voorbereidend jaar voor internationale studenten bestaan? 

In de discussie over internationalisering hebben universiteiten afgesproken in de toekomst geen voorbereidend jaar meer aan te bieden voor internationale studenten die niet aan de startkwalificaties voor een bachelor voldoen. De Universiteit Twente heeft een overeenkomst met Navitas voor een international foundation year binnen Twente Pathway College tot en met augustus 2026. Dat betekent dat aspirant-studenten in het academisch jaar 2025-2026 nog gebruik kunnen maken van Twente Pathway College om de startkwalificaties voor een bachelor aan de UT te behalen.