Mariëlle Stoelinga voorspelt met data-analyses mogelijke storingen
Onderzoek
Ze is gefascineerd door risico’s en risk taking. Oftewel: welke risico’s vinden we acceptabel en hoe kunnen we daar zo goed mogelijk mee omgaan? Als hoogleraar en onderzoeker ontwikkelt Mariëlle Stoelinga methoden die ervoor zorgen dat de risico's van high-techsystemen binnen aanvaardbare grenzen blijven. ‘Waar ik tijdens mijn werk heel veel naar kijk, zijn de risico’s van hightech-systemen die wij met z’n allen creëren’, legt ze uit. Denk aan: kerncentrales, treinen, robots en hyperloops. Hoe laat je bijvoorbeeld treinen zo veilig mogelijk rijden, zonder dat er botsingen, storingen of ontspoorde treinen ontstaan?’
Waar Stoelinga zich specifiek op richt, is voorspellend onderhoud (predictive maintenance). ‘Dit houdt in dat we met data-analyses storingen beter kunnen voorspellen, zodat ze voorkomen kunnen worden.’ Een van de maatregelen die je dan kan nemen, is onderhoud, vervolgt ze haar verhaal. ‘Hoe en hoe vaak moet het spoor worden onderhouden om te zorgen dat alle wissels werken en de seinen op rood en groen springen? Die voorspellingen doen we op basis van data. Verkeert het spoor in goede conditie, dan heb je minder onderhoud nodig dan bij een spoor waar vaak goederentreinen overheen rijden.’
Omdat er vroeger uit haar studiekeuzetest kwam dat ze een bovengemiddelde interesse had voor alle studierichtingen, koos Stoelinga voor een studie Informatica. ‘Daarmee heb je veel toepassingsmogelijkheden’, legt ze uit. Het leverde haar een unieke positie op binnen haar vakgebied. ‘Risicomanagement wordt meestal vanuit een heel ander perspectief bekeken. Bijvoorbeeld vanuit financieel oogpunt, machinebouw, werktuigbouwkunde, civiele techniek of juist vanuit de sociale wetenschap. Ik ben een van de weinige mensen die dit vakgebied met een ict-bril bestudeert.’
Wat ze zo fascinerend vindt aan risicomanagement? Stoelinga: ‘Ik vind het vooral heel leuk om met verschillende stakeholders te werken en om samen te kijken hoe we expertises aan elkaar kunnen koppelen. Ik ben sowieso erg nieuwsgierig aangelegd en los graag puzzels op.’ Vraag je haar naar haar toekomstperspectief, dan ziet ze vooral een nog veel groter multidisciplinair team voor voorspellend onderhoud voor zich. Dat is nu heel erg gericht op componenten, dus één onderdeel van een systeem. Maar de uitdaging is om hele machineparken tegelijk te monitoren. Hoe ga je daarmee om?’
Tot slot wil ze naast predictive maintenance nog even een ander topic aanhalen: safety security en co-engineering. ‘Er is vaak een conflict tussen veiligheid (storingen door onbedoelde ongelukken) en cybersecurity (storingen door moedwillige aanvallen door hackers)’, legt Stoelinga uit. ‘Maatregelen om de veiligheid te vergroten, verlagen vaak de cybersecurity. Het is de kunst om deze twee vakgebieden met elkaar te integreren. Om daar onderzoek naar te doen, heb ik in 2019 een ERC Consolidator Grant ontvangen.’
Onderwijs
Hoewel Stoelinga voornamelijk werkt als programmaleider voor het executive masterprogramma Risicomanagement, doceert ze op Universiteit Twente ook het mastervak Software Testing & Risk Assessment. Daarnaast heeft ze een deeltijdaanstelling bij de Radboud Universiteit in Nijmegen, waar ze lesgeeft in het vak Model Checking. ‘Het leuke van doceren is dat wanneer je dingen uitlegt aan studenten, je zelf ook vaak tot andere inzichten komt’, legt Stoelinga uit. ‘Vragen en nieuwe ideeën dwingen je tot nadenken.’ Wat ze studenten graag wil meegeven? ‘Ik ben zelf hoogleraar geworden omdat ik oneindig nieuwsgierig ben. En dat hoop ik ook te triggeren bij studenten.’ Verder vindt ze het belangrijk om hen voor de toekomst duurzame vaardigheden bijbrengen. ‘Zodat ze straks goed beslagen ten ijs komen en zichzelf makkelijk nieuwe technieken kunnen aanleren.’
Over
Mariëlle Stoelinga is aan de Universiteit Twente hoogleraar risicomanagement voor high-tech systemen op de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EEMCS). Daarnaast heeft ze op de Radboud Universiteit een deeltijdaanstelling bij de afdeling Software Science. Verder is ze programmaleider voor het executive masterprogramma Risicomanagement, waarbij professionals worden opgeleid tot professioneel risicomanagers. In 2019 ontving ze zowel een grote subsidie uit de nationale wetenschapsagenda, als een ERC Consolidator Grant van de European Research Council. Met NWA leidt ze een industrieel-academisch team om verschillende stappen uit de predictive maintenance beter te integreren; met de ERC Grant ontwikkelt Stoelinga nieuwe methoden om een betere en geïntegreerde afwegingen te maken van zowel veiligheids- als beveiligingsrisico’s.