zorglogistiek beter maken met wiskunde
Erwin Hans zei weleens dat zijn onderzoek moeilijk in de vitrinekast te plaatsen is. Maar tijdens de coronacrisis hield menig huishouden zich – met angst en beven – dagelijks bezig met de bezetting op de intensive cares in Nederland. Het is precies een van de dingen waar de hoogleraar Operations Management in de Zorg zich al decennialang mee bezighoudt: zorglogistiek, maar dan vanuit een wiskundige en technisch bedrijfskundige benadering.
‘Wat me tijdens de crisis bovenal opviel, was de logistiek van voorraden en middelen. Normaal gesproken bulkt het uit in de ziekenhuizen, dat hoorden we altijd. Maar ineens dreigde een tekort aan mondkapjes en beademingsapparaten. Covid-19 is natuurlijk een freak accident, maar blijkbaar kunnen we toch uit onze voorraden raken. Zo’n crisissituatie dwingt je als ziekenhuis om bepaalde keuzes te maken. Je kunt immers niet op álle risico’s begroten. Dan wordt de zorg onbetaalbaar.’
Met zeventien jaar aan proof of concepts en prototypes vanuit het Twentse Center for Healthcare Operations Improvement & Research (CHOIR), denkt Hans dat ziekenhuizen tegenwoordig veel bewuster bezig zijn om logistieke uitdagingen het hoofd te bieden. ‘We hebben al duidelijk weten te maken hoe je het beste patiëntgestuurd kunt werken en daarbij de eilandcultuur tussen verschillende afdelingen kunt doorbreken. Ziekenhuizen ZGT en de Maartenskliniek uit Nijmegen zijn daar bijvoorbeeld al erg ver mee. En langzaamaan verspreidt de filosofie zich als een olievlek door Nederlandse ziekenhuizen. Indirect door ons onderzoek en onderwijs, maar vooral door de vele CHOIR-alumni en onze spin-off Rhythm BV.’
Een nieuwe trend waarop hij wil inspelen met zijn onderzoek is zorg op afstand. ‘De komende jaren verschuift de zorg zich naar de thuissituatie. Tegelijkertijd staat de logistiek in de thuiszorg nog in de kinderschoenen, zeker vergeleken met ziekenhuizen en de industrie. Alleen al op het gebied van onderlinge planning in teams. Daar is een wereld te winnen.’ Hans is een groot voorstander van multidisciplinair werken. ‘Binnen mijn faculteit BMS maken we goede stappen om de krachten van iedereen die onderzoek doet naar gezondheid te bundelen in Health@BMS. Samenwerking in disciplines is nodig om in de zorg stappen te maken. En die disciplines hebben we allemaal onder één dak. We hebben experts in telemedicine, zelfdiagnostiek, bestuurskunde, informatiesystemen, internet-of-things, human resources, en nog zoveel meer!. Ik weet zelf veel van de logistieke kant. Juist in zorg op afstand kunnen we gezamenlijk iets betekenen voor alle stakeholders, omdat het zo’n multi-faceted vraagstuk is.’
De eerste stappen in de vertaling van zorglogistieke expertise naar zorg aan huis zet Hans inmiddels in samenwerking met Thuiszorg West Brabant (TWB) in Roosendaal. ‘Dat balletje kwam aan het rollen via een mastervak van technische bedrijfskunde. Partijen uit de zorg en industrie dienden een vraagstuk in, waarbij studenten in groepen problemen, organisatorisch en technisch, moesten identificeren en oplossen. Vervolgens wisselden de groepjes onderling hun projecten door. Dat genereerde al meteen een hele hoop prototype-oplossingen, tot groot enthousiasme van Thuiszorg West Brabant. Zo kunnen we ervaringen uit het onderwijs al snel gaan toepassen in de praktijk.’ Binnenkort start er een CHOIR-promovendus bij TWB om hiermee verder te gaan.
onderwijs
Het is duidelijk: onderzoek en onderwijs zijn voor Erwin Hans niet los te zingen van elkaar. Moeiteloos weet hij de passie voor zijn vak over te brengen, daar is goedgevulde prijzenkast met onderwijsprijzen bewijs van. Niet gek dat tal van oud-studenten technische bedrijfskunde inmiddels rondlopen in ziekenhuizen als experts in de zorglogistiek. ‘Ik vind het belangrijk dat studenten zo veel mogelijk hun plafond raken. Als je dat niet doet, heb je niks geleerd. Dan blijf je teveel in je comfort zone. Als studenten zich voorbereiden op hun afstudeertraject, dwing ik ze daarom om na te denken over wat ze nog willen leren voordat ze de wereld in gaan. Nee, de makkelijke weg kiezen gaat er bij mij niet in. Ik wil juist dat ze datgene kiezen waar ze níet goed in zijn, en dan maken we dat een focal point van het afstudeertraject. Ze geloven ook niet als ik vertel dat ik ooit een presentatiefobie had. Maar ik heb mijn zwakte kunnen ombuigen tot kracht.’
Goed onderwijs komt bovenal op het neerzetten van de juiste cultuur, vindt Hans. ‘Work hard, play hard, dat is mijn filosofie. Dat doe je als team van docenten en studenten samen. Ik ben niet de hoogleraar die alleen maar een moeilijk verhaal opdreunt voor een collegezaal of via een videoverbinding. We drinken ook samen een kopje koffie. Dat doen we allemaal binnen een hechte, maar professionele thuisbasis. Wij geven als docenten feedback aan studenten, maar dat verwachten we ook terug. Studenten moeten namelijk leren dat ze na hun studie terechtkomen in een omgeving waar je constant feedback geeft en krijgt. Uiteindelijk zijn zij de exponenten en ambassadeurs van ons onderwijs.’
Over Erwin Hans
Erwin Hans rondde in 1996 zijn studie toegepaste wiskunde aan de UT af, gevolgd door een promotietraject en aanstelling als onderzoeker. Sinds 2013 is hij hoogleraar Operations Management in de Zorg. Hij is medeoprichter van onderzoeksgroep CHOIR (Center for Healthcare Operations Improvement & Research) en van Rhythm BV, een adviesbureau op het gebied van zorglogistiek. Erwin Hans is veelgevraagd als spreker – nationaal en internationaal – en als docent voor zorgbestuurders, artsen, en logistiek managers, die meer willen leren over integraal capaciteitsmanagement in de zorg. Hans is als zevenvoudig winnaar van Decentrale Onderwijsprijzen en als winnaar van de Centrale Onderwijsprijs in 2015 een gelauwerd docent binnen diverse BSc en MSc-programma's binnen de Universiteit Twente.
Persfoto's
Deze persfoto's kunnen zonder copyright restricties worden gebruikt.