Het mysterie tussen brein en darm ontrafelen
Kerensa Broersen doet onderzoek naar de verbinding tussen onze hersenen en ons ‘tweede brein’, de darmen, voor de bestrijding van ziektes als Parkinson, schizofrenie en hersenstamkanker.
Kerensa Broersen is adjunct hoogleraar bij de vakgroep Applied Stem Cell Technologies. Ze deed jarenlang onderzoek naar de ziekte van Alzheimer, maar inmiddels is haar aandacht verschoven naar de bijzondere connectie tussen de hersenen en de darmen. ‘Er zijn veel klinische studies die aantonen dat onze darmen – en met name de bacteriën in onze darmen – invloed hebben op hoe onze hersenen werken. Maar hoe die connectie tussen darmflora en brein precies werkt, dat is niet bekend’, zegt Broersen.
In een poging dat mysterie te ontrafelen, maakt ze gebruik van zogeheten organs-on-chips: organen gemaakt van stamcellen op microfluïdische chips. ‘We maken mini-orgaantjes van de darmen en hersenen en de zenuwbaan die de hersenstam met de darmen verbindt: de nervus vagus. Dat plaatsen we op een microfluïdische chip’, legt ze uit. ‘Op die chip kunnen we vervolgens de organen en de verbinding ertussen nabootsen en op allerlei manieren met de mini-darmen en hersenen spelen. Via de sensoren op de chip kunnen we meten welke invloed dit heeft. We weten bijvoorbeeld dat bij Parkinson sprake is van afname van bepaalde cellen in de hersenen en dat dit samengaat met een verschuiving van de samenstelling van de darmflora. Maar kunnen we dat proces ook nabootsen? Dan kunnen we zo’n ziekte veel beter begrijpen.’
Het is precies waar Broersen op uit is: stukje bij beetje beter begrijpen hoe het menselijk lichaam werkt, helemaal tot op fundamenteel celniveau. 'Want dat kan misschien wel helpen om het ontstaan van hersenaandoeningen als Parkinson, schizofrenie, depressies en hersenstamkanker te identificeren of de behandeling ervan te verbeteren.'
Onderwijs
Broersen geeft onder andere les aan studenten van de opleidingen technische geneeskunde, biomedische technologie en University College Twente. ‘Met name aan eerstejaars geef ik uitleg over de fundamenten van celbiologie. Maar ik begeleid ook veel afstudeerders – want er is veel animo voor onderzoek naar organs-on-chips.’
Het mooiste aan lesgeven vindt ze de verwondering. ‘Studenten zijn vaak gobsmacked door wat we allemaal kunnen met de technologie. En ik betrap mezelf er ook nog weleens op. Onlangs sloeg ik steil achterover toen een promovendus liet zien hoe de zenuwbaan ingroeit in het brein.’
Ook al legt ze vooral de biologische bouwstenen uit, het is ook daarin dat ze het verbazingwekkende kan laten doorklinken. ‘Soms ontkom je niet aan de wat drogere uitleg en zie je studenten eerder glazig naar buiten turen. Maar zelfs daaruit kan wat bijzonders ontstaan. De wetenschapper die ooit benieuwd was naar de energieproductie in cellen toen hij buiten duiven zag vliegen, stopte diezelfde duiven in een blender, om te achterhalen welke stoffen een rol spelen. Met zo’n verhaal houd ik toch de aandacht erbij, haha.’
Over Kerensa Broersen
Kerensa Broersen studeerde in 1997 af aan de Hogeschool van Amsterdam, in Voedingskunde en Diëtetiek. Ze deed vervolgens een master Nutrition and Food Management aan de Britse University of Huddersfield, gevolgd door een promotie in levensmiddelenchemie aan de Wageningen University & Research en vervolgens een postdoc in neurobiologie bij het Medical Research Council – Laboratory of Molecular Biology in Cambridge, UK. Sinds 2011 werkt Kerensa Broersen bij de Universiteit Twente, eerst bij de vakgroep NanoBiophysics, sinds 2019 bij Applied Stem Cell Technologies. In 2022 kreeg ze een prestigieuze Vici-beurs à 1,5 miljoen euro toegekend door wetenschapsfinancier NWO.
Persfoto's
Deze persfoto’s mogen gebruikt worden onder vermelding van fotograaf Fokke Eenhoorn.