Prof.Dr. Philip Brey

De ethische keerzijde van technologie

Brey geeft leiding aan het Zwaartekrachtprogramma ‘Ethics of Socially Disruptive Technologies’. Daarin trekken wetenschappers uit Twente, Delft, Utrecht, Eindhoven, Wageningen en Leiden van uiteenlopende disciplines samen op. Voor het tot 2029 durende programma heeft het ministerie van OCW in totaal 17,9 miljoen euro beschikbaar gesteld. Het voornaamste doel is om meer samenhang en verdieping aan te brengen in het onderzoek naar de ethische kant van innovaties. 

Volgens Brey zit de samenleving momenteel in een cruciale periode. Sleuteltechnologieën die in de tweede helft van de 20e eeuw zijn ontwikkeld (biomedische technologie, IT, nanotechnologie en ’slimme’ materialen), gaan steeds meer integreren. Dat is bijvoorbeeld te zien bij brain-computer interfaces en nanogeneeskunde. “We zijn bezig de mens te herontwerpen. De mens krijgt een ander lichaam, een andere geest. Tegelijkertijd verandert ook zijn omgeving. Alles is een technisch artefact aan het worden, zelfs het klimaat kunnen we tegenwoordig beïnvloeden. Deze vergaand vertechnisering roept nieuwe ethische uitdagingen en vragen op.”

Naast het fundamentele Zwaartekrachtprogramma heeft Brey ook nog vijf toepassingsgerichte projecten onder zijn hoede. Een ervan is het internationale SIENNA project. Het richt zich op de ethische dilemma’s van op de mens gerichte technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en robotica. “Waar ligt de verantwoordelijkheid als zo’n technologie schade toebrengt of een ongeval veroorzaakt? Wat zijn de risico’s van human enhancement: mogen ouders zomaar beslissen dat hun kind een supermens wordt? Of kan je dat alleen zelf? Met zulke vragen houden we ons bezig.”

Philip Brey

We hopen met ons onderzoek een bijdrage te leveren aan het verantwoord inzetten van nieuwe technologieën

Philip Brey

Een ander onderzoeksproject betreft het hr-beleid van een grote supermarktketen. Het bedrijf wil graag big data en kunstmatige intelligentie inzetten om het welzijn van de medewerkers te verbeteren. Brey: “Enerzijds geeft dat blijk van goed werkgeverschap dat je de problemen en wensen van je eigen personeel wilt monitoren. Anderzijds loop je dan aan tegen mogelijke privacy-problemen en het risico op misbruik van gegevens. We hopen met ons onderzoek een bijdrage te leveren aan het verantwoord inzetten van nieuwe technologieën.”

Onderwijs en onderzoek

Ethiek en filosofie vormen een vast onderdeel van alle bachelorprogramma’s binnen de Universiteit Twente. Daarnaast is Brey betrokken bij een pilot voor een scholingsprogramma van verzekeraar Achmea en de Belastingdienst in Apeldoorn. Beide organisaties bieden hun medewerkers een long life learning programma aan. In dit geval betreft het een trainingsmodule over data-ethiek. “Centrale vraag is hoe je verantwoord data van burgers kunt gebruiken en hoe je komt tot een faire omgang met bepaalde groepen. Dat is nu een zeer actuele kwestie. We zien dan ook een toenemende vraag van organisaties naar dit soort post-initieel onderwijs.”

Over Philip Brey

Prof. dr. Philip Brey (1966) behaalde zijn PhD aan de Universiteit van Californië in San Diego, werkte daarna aan de TU in Delft en is sinds 2007 hoogleraar Filosofie en Ethiek van Technologie aan de Universiteit Twente. Hij is lid van het managementteam (en oud-voorzitter) van het 4TU Centre for Ethics & Technology, het samenwerkingsverband van de universiteiten Twente, Delft, Eindhoven en Wageningen. Brey coördineert momenteel het Zwaartekrachtprogramma ‘Ethics of Socially Disruptive Technologies’.

Persfoto's

Deze persfoto's kunnen zonder copyright restricties worden gebruikt.