water, sanitair, hygiene en ziektepreventie
Carmen Anthonj, universitair docent GeoHealth aan de faculteit Geo-Informatie Wetenschappen en Aardobservatie (ITC), is een expert op het gebied van GeoHealt, een vakgebied dat gezondheid en ziekte in verband brangt met ruimte en tijd. Ze bestudeert waar en wanneer ziektes voorkomen en de sociale en omgevingsfactoren ervan.
Carmen Anthonj richt zich in het bijzonder op het verband tussen water en gezondheidsproblemen. ‘Ik hou mij vooral bezig met onderwerpen die te maken hebben met het Duurzaam Ontwikkelingsdoel nummer 6 van de Verenigde Naties: toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen. Ik kijk hoe infrastructuur en gedrag op het gebied van water, sanitaire voorzieningen en hygiëne de menselijke gezondheid kunnen bevorderen en schade kunnen toebrengen,’ legt de wetenschapper uit. ‘Daarbij bestudeer ik hoe water, sanitaire voorzieningen en hygiëne ('WASH') de via het water overgedragen infectieziektes kunnen voorkomen. Ik onderzoek hoe de WASH-situatie verschilt in diverse regio's en onder diverse bevolkingsgroepen in lage-, midden- en hoge-inkomenslanden. Ook kijk ik naar de impact die water heeft op de toegankelijkheid van gezondheidsdiensten, bijvoorbeeld bij overstromingen.’
Anthonj richt zich niet alleen op infrastructuur, maar ook op risicopercepties en gedrag met betrekking tot sanitaire voorzieningen, hygiëne en gezondheid. ‘Wat doen mensen om hun gezondheid te bevorderen (of niet), en waarom? Waarom vertonen sommige mensen ongezond gedrag, terwijl ze zich bewust zijn van de risico's? Wat is de culturele context van gezondheid en ziekte? En hoe kan kennis hierover worden gebruikt om planning en besluitvorming op het gebeid van volksgezondheid te verbeteren? COVID-19 toon aan hoe cruciaal dit soort onderzoek is,’ zegt Anthonj. ‘Ik kijk ook naar door vectoren overgedragen ziektes, zoals ziektes die door muggen worden verspreid. Kunnen we de verspreiding terugdringen als we de waterreservoirs in en rond de woonomgeving afdekken? Dit is overigens niet alleen van belang op het zuidelijk halfrond. In Centraal-Europa komt nu ook de tijgermug voor, een insect dat ziektes kan verspreiden. Dit soort vragen probeer ik met mijn onderzoek te beantwoorden. Mijn werkgebied is zeer breed: feitelijk beslaat het alles wat te maken heeft met water, sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg en ziektepreventie.’
Mondiale gezondheidsproblemen
In haar werk houdt Anthonj zich met name bezig met wetenschapsbeleid en het vinden van een efficiënte aanpak voor mondiale gezondheidsproblemen. Ze wil dat haar onderzoek daadwerkelijk impact heeft in de wereld. Daartoe werkt ze regelmatig samen met internationale organisaties, regionale en nationale overheidsinstanties en, bovenal, met de lokale gemeenschappen zelf. ‘Ik woonde maanden in afgelegen plattelandsgemeenschappen om zelf te ervaren met welke uitdagingen de mensen daar te kampen hebben. Het lokale perspectief staat vaak ver af van het perspectief van de autoriteiten die de besluiten nemen. Deel van mijn onderzoek bestaat uit het vertalen en samenbrengen van die twee perspectieven.’
De wetenschapper wil niet alleen de verschillende belanghebbenden bij elkaar brengen om een oplossing te vinden, ze is ook gewend om verschillende vakgebieden met elkaar te verbinden. ‘Het thema water en gezondheid vereist een multidisciplinaire manier van denken en het vermogen om dwarsverbanden te leggen,’ zegt ze. ‘Het onderwerp water is eigenlijk heel eenvoudig, maar tegelijkertijd enorm complex. De ermee gepaard gaande problemen zijn meestal gemakkelijk op te lossen. We begrijpen meestal precies wat het probleem is – zoals gebrekkige infrastructuur of ontoereikende verdeling van hulpbronnen – en toch worden de problemen niet opgelost. Wat is het dat ons daarbij tegenhoudt? De uitdagingen mogen wellicht hetzelfde zijn in verschillende delen van de wereld, maar de oplossingen zijn sterk gebonden aan de lokale context. Je kunt niet zomaar overal dezelfde oplossing toepassen. Dit alles boeit mij enorm.’
Carmen Anthonj is vastbesloten om het thema Water en Gezondheid hoger op de onderzoeksagenda te krijgen. ‘Ik wil dat het onderzoek impact heeft op de echte wereld, niet alleen op papier. Een groot deel van mijn werk draait erom mensen bij elkaar te brengen en de dialoog aan te gaan. En dit betekent dat wij als wetenschappers uit onze ivoren torens moeten komen. Ik wil dat mensen begrijpen waar we ons mee bezighouden. Een van mijn doelen is om middels wetenschapscommunicatie de kloof tussen wetenschap en samenleving terug te dringen. Ik denk dat wij als wetenschappers zichtbaar moeten zijn, dat ons onderzoek zichtbaar moet zijn en niet verscholen achter betaalmuren of geschreven in een taal die niemand begrijpt.’
Onderwijs
Als multidisciplinair onderzoeker begrijpt Anthonj de waarde van het samenbrengen van verschillende vakgebieden en perspectieven. In de vakken die ze geeft op het gebied van GeoHealth nemen teamwerk en het uitwisselen van ideeën een prominente plaats in. ‘Ik stimuleer studenten om hun eigen vakgebied goed onder de knie te krijgen, maar ook om lacunes in hun kennis weg te werken door contact te leggen met collega-studenten uit andere disciplines. Ik probeer mijn studenten mee te geven dat we zowel het probleem als de oplossing vanuit verschillende perspectieven kunnen bekijken. Het gaat om samenwerking en het is dan ook belangrijk om inzicht te krijgen in de verschillende manieren waarop diverse vakgebieden hetzelfde probleem benaderen. We zouden niet alleen maar moeten studeren om een diploma te behalen, maar juist om een probleem echt te doorgronden en te kijken hoe we samen aan een oplossing kunnen werken.’
Over Carmen Anthonj
Carmen Anthonj is als universitair docent GeoHealth verbonden aan de faculteit Geo-Informatie Wetenschappen en Aardobservatie (ITC) aan de Universiteit Twente. Voordat ze bij ITC in dienst kwam, heeft ze haar postdoctoraalstudie afgerond op het Water Institute van de Gillings School of Global Public Health, die onderdeel uitmaakt van de University of North Carolina (VS). Ze promoveerde aan het GeoHealth Centre van het Instituut voor Hygiëne en Volksgezondheid aan de universiteit van Bonn (Duitsland). Voor de Verenigde Naties (UNICEF, WHO), de Wereldbank en vele andere organisaties heeft ze adviesprojecten op het gebied van water en gezondheid uitgevoerd in Afrika ten zuiden van de Sahara, Latijns-Amerika, Zuid-Azië en de zuidelijke Grote Oceaan.
Persfoto's
Deze persfoto’s mogen zonder copyrightrestricties gebruikt worden onder vermelding van fotograaf Fokke Eenhoorn.
Lees hier meer over Carmen Anthonj.