Koers houden en wendbaar blijven in de Nederlandse wateropgave
Presentaties & Webinar
Rapportage
Verslaglegging door studenten van de Master Risicomanagement.
Koers houden en wendbaar blijven in de Nederlandse wateropgave
De wereld heeft zich laten verrassen door de huidige Corona-crisis en de verleiding is groot om hier volledig in op te gaan. Daarmee bestaat ook de neiging om langzaam ontwikkelende crises te vergeten, die in hoog tempo urgent worden of eigenlijk al zíjn.
Zo is de beheersing van ons water een dagelijkse opgave die cruciaal is voor ieders bestaan. Waterschappen staan aan de lat voor veilig, schoon en voldoende water. En toch heeft ieder individu en elke organisatie hier óók een verantwoordelijkheid in. Het gevoel van urgentie voor deze opgave verschilt echter, evenals de zienswijzen op ‘beste aanpak’. Hetzelfde geldt in de actuele Corona-crisis, waarin een eindeloos aantal perspectieven leidt tot evenveel meningen en uitspraken. Bovendien ervaren we, hoe ingewikkeld het is om, als burgers, gezamenlijk verantwoordelijkheid te dragen voor een doel dat zo eenduidig líjkt.
De sessie ‘Water’ was opgebouwd uit een drieluik van presentaties, die inzicht gaf in de Nederlandse wateropgave t.a.v. hoogwaterbescherming, droogteproblematiek èn de menselijke factor in het slagen hiervan. In het interactieve deel werden ideeën, uitdagingen en acties hierover samengebracht.
Opzet programma
De opgave van de waterschappen ‘water buiten het land houden’, versus ‘water in het land vasthouden’, en de invloed van de ‘human factor’ in het gezamenlijk slagen hierin zijn toegelicht middels presentaties:
- Leo Becker: de invloed van hoge waterstanden, meer dan 50% onder zeeniveau heeft 100% effect op de samenleving, welzijn en economie;
- Matthijs Overbeek: het effect van de klimaatverandering, de structurele droogte en incidentele wateroverlast, de strategie hierin. Er gebeurt al veel maar we zijn er nog lang niet;
- Daniela Mayan: Het realiseren van doelen door risico gestuurd denken en handelen, waarbij specifiek de factor “mens” in het koers houden op succes werd uitgelicht (risicoperceptie, - bereidheid, attributie, growth mindset, e.o.)
Interactieve sessie met deelnemers middels een canvasmodel MURAL in 3 onderdelen:
- in welk gebied van Nederland woont men en wat is het overstromingsniveau in dat gebied;
- verantwoordelijkheid waterschap versus verantwoordelijkheid organisatie/individu (oplossing wateropgave - bijdrage door jezelf-jouw organisatie – wat vind je moeilijk t.a.v. jouw bijdrage);
- wat ga jij doen om dit/deze boodschap verder te brengen?
Resultaat
De deelnemers en teamleden hebben in het interactieve onderdeel over de besproken kwesties enthousiast meegedacht. Er werd gediscussieerd, voorstellen en acties aandragen. De onderdelen waren:
- In 1 oogopslag het problematiek in je woon/werkgebied op de kaart van Nederland met NAP-niveaus zichtbaar.
- Oplossingen aandragen op persoonlijk, organisatie tot landelijk niveau. Geïdentificeerde knelpunten: de hoge mate van bewustzijn en verantwoordelijkheid, samenwerking, kosten, ruimte e.o.
- Concrete oplossingen: bewustzijn, samenwerkingen, informatie delen, communicatie, betrekken jongeren e.o.
Waterschap Vechtstromen heeft samenwerking gezocht met de Risk Factory. Kinderen van groep 8 krijgen voorlichting in een nagebouwde omgeving met een woonkamer, tuinen, straat, etc. Doel is om bewustwording te creëren op het gebied van veiligheid en gezondheid. Een van die thema’s is ‘omgaan met water’.
Door twee tuinen naast elkaar te laten zien, wordt het verschil tussen een verharde en groene (watervriendelijke) tuin en de effecten daarvan duidelijk. De leerlingen leren:
- wat een watervriendelijke tuin is en hoe je anders een tuin watervriendelijk kunt maken met materialen/interventies ;
- een verharde tuin kan zorgen voor wateroverlast en verstoppingen in het riool.
- de effecten van materialen in een watervriendelijke tuin (water kan beter in de grond zakken en zorgt voor minder wateroverlast).
Conclusie
Er moet nog veel gebeuren. Dat kan met eenvoudige acties, maar belangrijk is het besef van de gehele maatschappij en de rol van de overheid bij het betrekken van de stakeholders. De mens blijkt in staat te zijn met risico’s om te gaan, maatregelen te treffen en heeft een sterke veerkracht om de gevolgen van de onzekere gebeurtenis - die dan toch plaatsvindt - weer te boven te komen. Men leert hiervan en neemt weer maatregelen om hiermee steeds beter om te gaan.
Acties korte termijn
- Informeren en stimuleren van particulieren m.b.t. de korte snelle oplossingen (groene tuin geen tegels, regenton, water sparen, opslaan van water, bespreekbaar maken).
- Stimuleren van organisaties om hierin mee te gaan/werken (kerstcadeau een regenton, informatie aan medewerkers en omgeving)
- Kennis delen privé/zakelijk
- Scenario Risk Factory voor onze wateropgave
Acties middellange - lange termijn
- Bewustzijn / besef (workshops, risico’s kenbaar maken, thema’s voor jongeren, www.overstroomik.nl, informatiecampagnes, disaster riskmanagementtrainingen)
- Oplossingen in Ruimtelijke ordening (niet buitendijks bouwen, parkeerterreinen of pleinen als uiterwaarden, duurzaam- wijze van bouwen/ anders bouwen, alternatieven zoals floating buildings, ondergrondse opslag van regenwater, sedumdaken)
- Samenwerkingen aangaan
- Milleniumgoals: informatie en besef
- Watergerelateerde instanties meer duidelijkheid verschaffen over de risico’s (hoeveel is men bewust, bekend met de kwesties)
De overheid heeft een belangrijke rol om de maatschappij hier meer bewust van te maken door meer informatie hierover te verstrekken, echter ook stakeholders (projectontwikkelaars, ruimtelijke dienst, waterschappen e.o.) hierin mee te nemen. Wetenschappelijk onderzoek is zeker van belang bij deze kwesties. Dit kan zeer uiteenlopend van aard zijn. Grondonderzoeken, modellen, beoogde resultaten, mens, ontwikkelen van alternatieven, bebouwing.
Teamleden & Sprekers
- Asha Mangre - Veiligheidsadviseur, Aboma
De leiders van onze organisatie zijn in korte tijd de confrontatie aangegaan en lopen nog steeds risico's die de normale bedrijfsvoering snel en sterk beïnvloeden. Met een intern crisisteam worden beheersmaatregelen vastgesteld - al dan niet in samenwerking met (branche) partners - zodat de bedrijfsvoering kan worden voortgezet.
Door duidelijke, transparante en tijdige communicatie worden alle betrokkenen geïnformeerd en kunnen zij zichzelf handhaven in deze turbulente tijden. Ook worden er kansen gezien in deze crisistijd. Dit geeft aan dat wij ondanks deze onvoorziene omstandigheden een hoge mate van veerkracht vertonen. Zowel zakelijk als privé zie je dit ook om je heen. Natuurlijk komen er altijd geluiden uit een andere hoek, maar dat houdt iedereen scherp en kritisch, maar toch heerst er in Nederland een 'WIJ'-gevoel.
Bio:
Mijn naam is Asha Mangre en ik volg de MRM-10. Ik werk bij het adviesbureau Aboma. Ik adviseer en assisteer in de bouwsector. Maar ook gerelateerde klanten op het gebied van veiligheid (VCA), kwaliteit (ISO9001) en milieu (ISO14001).
Waterbeheer
Bekijk de video van Tech Files. Dit is een reportage over de techweg naar de toekomst. Presentator Harry Piekema bespreekt het verleden, heden en de toekomst van technologische innovaties. In deze aflevering wordt het 'waterbeheer' behandeld.
