Kwaliteit van ons onderwijs

De Universiteit Twente streeft naar excellent onderwijs en baanbrekend onderzoek

Door een uitgebreid kwaliteitszorgsysteem en frequente evaluaties en communicatie heeft de Universiteit Twente (UT) inzicht in de prestaties van zowel de universiteit zelf, als de opleidingen en het personeel. Hierdoor kan de UT verbeterpunten identificeren, zorgen voor gerichte inzet van middelen op specifieke gebieden en ervoor zorgen dat de doelen en ambities van de universiteit worden behaald.

Hoe zorgt de UT voor kwaliteitsvolle opleidingen?

Kwaliteit is van essentieel belang voor onze bachelor- en masteropleidingen. Deze opleidingen moeten immers voldoen aan strikte normen en richtlijnen die zijn vastgesteld door de nationale overheid en de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). De NVAO speelt een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit van hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. 

Zowel intern als extern wordt de kwaliteit van ons onderwijs nauwlettend in de gaten gehouden. Het proces van kwaliteitszorg is op diverse niveaus georganiseerd en kent betrokkenheid van verschillende partijen, zoals het College van Bestuur, decanen, opleidingsdirecteuren, docenten en studenten. Iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid als het gaat om het monitoren van de onderwijskwaliteit. Bovendien is er elke zes jaar een externe beoordeling door een panel van deskundigen voor zowel de universiteit in zijn geheel als individuele opleidingen.

Instrumenten voor verbetering en evaluatie

Bij de evaluatie en verbetering van de onderwijskwaliteit maakt de UT gebruik van diverse instrumenten. Meerdere keren per jaar peilt de universiteit de ervaringen en meningen van studenten via vragenlijsten en studentenpanels, om zo inzicht te verkrijgen in de opleidingen en de geboden faciliteiten. Daarnaast wordt elke opleiding geëvalueerd aan de hand van jaarlijkse ontwikkelplannen en reflectiegesprekken met het faculteitsbestuur. Er is een innovatief dashboard ontwikkeld dat een enorme hoeveelheid data verzamelt en inzicht biedt in alle essentiële informatie per opleiding. Dit instrument faciliteert interne dialogen omtrent de huidige status van ons onderwijs educatie en werpt tevens een blik op toekomstige ontwikkelingen en trends.

Wie draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs?

  • Studenten

    De UT heeft een grote mate van studentenbetrokkenheid. Studenten dragen op verschillende manieren bij aan kwaliteitsvol onderwijs:

    • Via enquetes als de Student Experience Questionnaire, de Nationale Studenten Enquête (NSE) en de International Student Barometer (ISB) laten zij hun stem horen.
    • In gesprekken met de opleiding, bijvoorbeeld in studentenpanels, geven ze directe feedback over hun docenten en het opleidingsmanagement.
    • Studentenvertegenwoordigers praten, denken en beslissen mee over onderwijs op verschillende niveaus (in de opleiding, de faculteit en op universiteitsbreed niveau).
    • Studieverenigingen spelen een eigen rol bij het evalueren van opleidingen en het signaleren van knelpunten. Daarnaast zijn zij belangrijke gesprekspartners voor het management van opleidingen.
  • Docenten

    Het belang van goede docenten voor de kwaliteit van het onderwijs is aanzienlijk. Op de UT hebben docenten vaak een dubbele rol, namelijk die van onderwijzer en onderzoeker. Deze combinatie zorgt voor inspiratie en constante uitdaging, zowel voor docenten als voor studenten.

    Om docenten verder te ontwikkelen op het gebied van onderwijs, biedt de UT een uitgebreid scholingsaanbod aan. Bovendien is elke docent in principe verplicht om een Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) te behalen.

    Daarnaast schrijven sommige docenten of cursuscoördinatoren evaluatierapporten om hun vak voortdurend te verbeteren. Het is echter belangrijk op te merken dat dit praktijk niet overal hetzelfde is in alle faculteiten, dus er moet bekeken worden hoe we hiermee kunnen omgaan.

  • Opleidingscommissie

    Elke opleiding (of groep van opleidingen) beschikt over een opleidingscommissie. In dit medezeggenschapsorgaan zijn studenten en docenten op opleidingsniveau vertegenwoordigd. De opleidingscommissie bestaat uit een gelijk aantal docenten en studenten. Over het algemeen geeft deze commissie advies aan de opleidingsdirecteur met betrekking tot het verbeteren en waarborgen van de onderwijskwaliteit van de opleiding. Door deze verantwoordelijkheden is de opleidingscommissie een belangrijke gesprekspartner voor de opleidingsdirecteur.

    De opleidingscommissie heeft instemmingsrecht met betrekking tot bepaalde onderdelen van het Onderwijs- en Examenregeling, alsook het recht om te overleggen over andere onderdelen. Ook evalueert zij de implementatie van het Onderwijs- en Examenregeling, en adviseert zij over het kwaliteitszorgsysteem, jaarlijkse evaluaties van vakken en modules, het curriculum inclusief toelatingscriteria en examencriteria voor de eindbeoordeling en thesis.

  • Examencommissie

    Naast elke opleiding (of groep van opleidingen) is er ook een commissie voor examens. Deze commissie heeft de wettelijke taak om onafhankelijk van het management van de opleiding de kwaliteit van de diploma's en de toetsing te bewaken. Ze stelt richtlijnen vast voor toetsing en examinering en beoordeelt of studenten voldoen aan de eindtermen van hun opleiding. Jaarlijks schrijft de commissie voor examens een jaarverslag, gericht aan de decaan van de faculteit waaronder de opleiding valt, met aanbevelingen om de kwaliteit van toetsing en procedures binnen de opleiding te verbeteren.

  • UT-platform Kwaliteitszorg

    De kwaliteitszorgcoördinatoren van iedere faculteit komen bijeen in het UT-platform Kwaliteitszorg (UTpK). Binnen dit platform worden onder meer UT-brede en landelijke ontwikkelingen rondom kwaliteitszorg besproken, werkwijzen afgestemd en praktijken rondom onderwijskwaliteitszorg gedeeld. Ook werkt het platform als adviesorgaan voor de UCOW, de Universitaire Commissie Onderwijs waarin de portefeuillehouders onderwijs van alle faculteiten vertegenwoordigd zijn. Doordat de faculteiten van de UT verschillend zijn in grootte en structuur, is ook de rol en functie van kwaliteitszorgcoördinator in elke faculteit anders. Door dit platform krijgt toch iedereen de belangrijke informatie en ontwikkelingen mee en kan er waar mogelijk afgestemd en van elkaar geleerd worden.

  • Quality Assurance Team

    Het Quality Assurance Team is een dynamisch samenwerkend collectief van medewerkers afkomstig van de centrale diensten S&P en CES. Hun voornaamste doel is het bieden van integrale ondersteuning bij kwaliteitsborging. Dit kan variëren van institutionele processen tot diverse ontwikkelprojecten of zelfs accreditatieondersteuning op programmaniveau. Het team legt zich toe op het vormgeven van breedgedragen universitair beleid en het ontwikkelen van tools ter ondersteuning hiervan.

  • Werkveld en alumni

    Het betrekken van externe belanghebbenden is essentieel voor de kwaliteitszorg van onze opleidingen. We vragen systematisch feedback aan externe belanghebbenden. Via werkveldcommissies en adviesraden bevragen we organisaties en bedrijven over welke vaardigheden afgestudeerden nodig hebben in hun werkveld. Om te achterhalen hoe alumni terugkijken op hun opleiding vanuit hun werkervaring doet de Universiteit Twente mee aan de Nationale Alumni Enquête (NAE).

Instellingstoets kwaliteitszorg

In het najaar van 2019 vond aan de UT de Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) plaats. Alle Nederlandse universiteiten worden periodiek beoordeeld in een instellingstoets, uitgevoerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO).

De ITK is een periodieke evaluatie van de interne kwaliteitszorg van een instelling. Hierbij wordt gekeken naar hoe het interne kwaliteitszorgsysteem samenwerkt met de kwaliteitscultuur om ervoor te zorgen dat de eigen visie op goed onderwijs daadwerkelijk wordt waargemaakt.

Op 22 maart 2020 ontving de UT het adviesrapport van de visitatiecommissie: onze universiteit voldeed aan alle criteria en kreeg een positief besluit. Dit betekent dat er groot vertrouwen is in het intern kwaliteitszorgsysteem van de universiteit. In 2025 vindt de volgende instellingstoets plaats.

Kwaliteitsafspraken 2019-2024

De UT heeft voor de periode van 2019 tot en met 2024 ambitieuze kwaliteitsafspraken opgesteld, gericht op het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Verschillende opleidingen werkten intensief samen binnen hun faculteiten om de plannen vorm te geven. Deze facultaire plannen zijn vervolgens vertaald naar vijf programma's:

  1. Community building
  2. Learning facilities
  3. Teaching professionalisation
  4. Talent development of students
  5. Global citizens

Om deze ambities waar te maken, stelt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) studievoorschotmiddelen ter beschikking. Dit verzekert financiële ondersteuning voor de realisatie van de afspraken. Voor de UT betekent dit een bedrag van ongeveer 2,5 miljoen euro in 2019, dat jaarlijks zal toenemen tot circa 7,5 miljoen in 2024. Jaarlijks vindt er overleg plaats tussen decentrale en centrale medezeggenschapsorganen om de plannen en middelen te bespreken en verdelen.

Kwaliteitsovereenkomst 2019-2024

Vragen?

Neem contact op met het QA-team per e-mail: qa-team@utwente.nl