Meest Ondernemende Universiteit van Nederland

11 December 2019

De Universiteit Twente is voor de vierde keer op rij door ScienceWorks uitgeroepen tot 'Meest ondernemende universiteit van Nederland'. De uitverkiezing onderstreept het pionierende karakter van de universiteit en toont de innovatiekracht van het Twentse systeem en de regio. Het team van Novel-T levert zowel onderzoekers als studenten namens de Universiteit Twente alle support en tools om baanbrekende onderzoeksresultaten en kansrijke business cases naar de markt te brengen.

Vier categorieën, één universiteit met de grootste maatschappelijke impact

Naast de titel voor Meest ondernemende universiteit riep ScienceWorks de Universiteit Twente tevens uit tot universiteit met de meeste maatschappelijke impact. De ranking voor deze categorie is opgesteld aan de hand van vier thema’s: de meest ondernemende universiteit, best samenwerkende universiteit, best communicerende universiteit en meest maatschappelijke universiteit. De hoge score van de UT op het eerste thema draagt in grote mate bij aan deze titel. Ook bij de vorige ranking, in 2017, kwam de UT als eerste naar voren.  

Vier rapportcijfers

Waarom slaagt Twente er zo goed in wetenschappelijk onderzoek te vertalen naar economisch levensvatbare bedrijvigheid? Daarvoor moeten we wat dieper in de materie duiken. ScienceWorks keek voor haar oordeel naar de scores van de universiteiten op vier thema’s:

Tot zover de indicatoren waarop de Universiteit Twente ten opzichte van de dertien andere universiteiten goed scoort. De grote vraag blijft: waarom?

Vier succesfactoren

1. Een goed plan

Dat voor een succesvolle onderneming een goed plan nodig is, is evident. In Twente slagen we er heel goed in de vertaalslag te maken van wetenschappelijke resultaten naar economische kansen. En dat is niet alleen iets van de laatste jaren; dat doen we al decennialang met veel toewijding. Zo’n 35 jaar geleden was toenmalig rector magnificus Prof. Dr. Harry van den Kroonenberg een echte wegbereider op dat vlak. Hij stond aan de wieg van de ondernemende universiteit.

Sindsdien zagen vele tientallen spin-offs het levenslicht. Met Novel-T - een bundeling van krachten van de regionale overheden en Saxion en de Universiteit Twente - weten pionierende en ondernemende wetenschappers zich bovendien verzekerd van kundig advies aan hun zijde. De adviseurs van Novel-T kijken kritisch mee in het ontwikkelen van nieuwe businessplannen, bieden coaching om de startende ondernemers zich te laten ontwikkelen in hun businessvaardigheden en denken mee over de volgende stappen in het realiseren van een succesvolle onderneming. De jarenlange ervaring helpt om precies te begrijpen wat de behoeften van een startende ondernemer zijn en te beoordelen en te adviseren over welke aanpak wel en niet kansrijk is.

2. Een gezonde financiële basis

Met een lege portemonnee en een lege bankrekening kom je niet ver, al is je idee nog zo goed. Startende bedrijven slagen er doorgaans niet in vanaf het eerste moment inkomsten uit verkoop te verwerven. Simpelweg omdat het idee nog verder moet worden doorontwikkeld naar een volwassen product.

De Universiteit Twente en Novel-T nemen actief deel in pre-seed en seed-fondsen, juist bedoeld om in financiering van de vroege fases van een onderneming te voorzien. De investeringen zijn op dat moment nog relatief klein, omdat het gaat om productontwikkeling, marktonderzoek, het opzetten van businessactiviteiten of juridische vraagstukken als het borgen van intellectuele eigendomsrechten.

3. Een florerend ecosysteem als fundament

Wie een rondje door Twente maakt, zal ongetwijfeld onder de indruk zijn van de grote hoeveelheid kennisintensieve bedrijvigheid. Niet alleen op het Kennispark rond de Universiteit Twente, maar ook op Technology Base in Enschede, High Tech Systems Park in Hengelo en  XL Business Park in Almelo.

De Twentse industrie ademt ondernemerschap en dat geldt evenzogoed voor de universiteit. Studenten krijgen tijdens hun studie al volop de mogelijkheid om te ruiken aan de mogelijkheden en worden uitgedaagd zelf met ideeën te komen met initiatieven als bijvoorbeeld de Entrepreneurial Challenge. Onlangs opende Incubase haar deuren op de campus van de Universiteit Twente, om de drempel voor ondernemende studenten verder te verlagen. Succesvolle ondernemers worden in het zonnetje gezet met de Van den Kroonenbergprijs en NIKOS is als academisch centrum nauw betrokken bij het ontwikkelen van een antwoord op de vraag hoe je kennisintensief ondernemerschap zo goed mogelijk kan ondersteunen. Ook dat levert weer nieuwe inzichten op om het Twentse innovatie-ecosysteem zo effectief mogelijk te krijgen en te houden.

4. Goed voorbeeld doet volgen

Al vele jaren laten ondernemende Twentse wetenschappers en studenten zien hoe succesvol je kan zijn met het opzetten van een eigen bedrijf vanuit een innovatief idee. Daarmee stimuleren zij weer anderen om een vergelijkbaar pad te kiezen.

Spin-offs of startups?

Rond innovatie wordt vaak gesproken over spin-offs en startups. Maar wat zijn ze eigenlijk? En zijn het niet gewoon twee termen voor hetzelfde?

Wel, spin-offs zijn nieuwe innovatieve ondernemingen die direct voortvloeien uit wetenschappelijk onderzoek. Het innovatieve karakter kan ‘m in verschillende aspecten zitten: een nieuwe productietechnologie, een nieuw materiaal, een nieuwe toepassing of misschien ook een combinatie van meerdere. Soms wordt een patent vastgelegd, maar dat is niet altijd noodzakelijk.

Om van een startup te spreken, moet het gaan om een nieuw opgerichte onderneming door bijvoorbeeld een student of onderzoeker. Niet noodzakelijkerwijs ligt er wetenschappelijk onderzoek aan het business plan ten grondslag. Bekende Twentse startups zijn Thuisbezorgd.nl en Booking.com (hoewel je ook kan zeggen dat deze inmiddels de startupfase wel voorbij zijn). De technologie die ze gebruiken is niet noodzakelijkerwijs wetenschappelijk grensverleggend, maar ze hebben wel een economisch levensvatbaar businessmodel ontwikkeld waarop hun bedrijf in razend tempo weet door te groeien. Sterker nog: hun businessidee heeft zelfs de markt waarin ze opereren flink op de kop gezet.

Een spin-off kan dus wel een startup zijn, maar een startup is niet per definitie een spin-off.