De laatste jaren zijn diverse studies verricht naar de effecten van aandacht voor de natuur op ons welbevinden. Een eerste systematische review (overzichtsstudie) aan de Universiteit Twente laat zien dat deelnemers in het algemeen significant meer welbevinden ervaren in vergelijking met controlegroepen. Ze ervaren meer subjectief geluk en dat ze beter richting kunnen geven aan hun leven. 'Het interessante is dat het om relatief eenvoudige oefeningen gaat, die iedereen direct kan toepassen', benoemt prof. Ernst Bohlmeijer, hoogleraar mentale gezondheid en eindverantwoordelijk voor de overzichtsstudie. Het onderzoek is ingediend bij het Journal of Positive Psychology.
Deelnemers aan de verschillende natuurobservatiestudies kregen vaak de opdracht om gedurende een week of twee weken 20 minuten per dag extra aandacht te hebben voor de natuur in hun omgeving. Meestal met de instructie om goede of positieve aspecten van de natuur in zich op te nemen of op te merken welke emoties de natuur bij hen opriep. Vervolgens moesten de deelnemers thuis kort opschrijven wat ze hebben gezien en ervaren. De deelnemers konden dagelijks een wandeling maken met dit doel, maar ze konden het ook toepassen onderweg van bijvoorbeeld werk naar huis.
Contact met de natuur
Er zijn verschillende mogelijke verklaringen waarom het observeren van natuur tot meer geluksgevoel en mentaal welbevinden leidt. Extra aandacht geven aan positieve dingen in het leven leidt in het algemeen tot een toename van positieve gevoelens. En positieve emoties zijn essentieel voor ons welzijn en ons vermogen tot adaptatie. Juist de natuur kan emoties als ontzag, kalmte, blijdschap en verwondering oproepen. Een bekende theorie veronderstelt dat mensen van nature een verwantschap hebben met de natuur. Door contact met de natuur ervaren mensen een gevoel van verbondenheid dat ons blij maakt. Contact met de natuur zou daarom ook kunnen bijdragen aan vermindering van angst en toename van vertrouwen.
Meedoen aan de studie?
"Veel studies in onze review zijn tot op heden in Engeland en Canada gedaan en nog niet altijd van hoge kwaliteit. Zo was het aantal deelnemers aan sommige studies gering en werd vaak niet naar de efffecten op langere termijn gekeken." De Universiteit Twente wil verder onderzoek doen naar de relatie tussen natuur en welzijn. "Er is natuurlijk veel aan de hand in de wereld en veel mensen maken zich zorgen. We willen onderzoeken of in de natuur zijn kan helpen om meer kalmte en verbondenheid te ervaren. Ook willen we graag weten of effecten langere tijd aanwezig blijven", aldus Ernst Bohlmeijer. Binnenkort zal een studie starten waaraan iedereen van 18 jaar en ouder kan deelnemen. Meer informatie is te vinden op www.utwente.nl/natuur
Publicatie: Ruan, X., Kraiss, J.T., Tonis, K., Richardson, M., van Rompay, T., Bohlmeijer, E.T. (2024) Effectiveness of Nature-based Positive Psychology Interventions on Well-being: A Systematic Review and Meta-analysis ingediend bij Journal of Positive Psychology.
