Science Stories

Het is bijna 2026. Terwijl we ons opmaken voor een nieuw jaar, denk eens terug aan de jaarwisseling van 2000. Weet je nog? De wereld was in de ban van de ‘millennium bug’. Computers zouden op hol slaan, beurzen crashen, vliegtuigen uit de lucht vallen. Uiteindelijk viel het mee. Wat mensen vaak vergeten is dat dit wel is dankzij miljarden aan voorbereidingen.

Als je op een heldere dag een kerk binnenloopt, voel je hoe het licht verandert. Rood lijkt van binnenuit te gloeien, geel valt zachtjes op steen, blauw maakt de lucht donkerder. Niet alleen kunstzinnig, maar een groot deel van dat effect komt uit iets wat de makers nooit direct zagen: nanostructuren in het glas. Himadri Sahoo, postdoctoraal onderzoeker bij de Adaptive Quantum Optics-groep, neemt ons mee van gekleurde kerkramen naar moderne fotonische chips en laat zien hoe oude ideeën over licht nog steeds worden gebruikt in huidig onderzoek.

Bijna elke receptenwebsite lijkt ervan overtuigd dat je geen bananenbrood kan maken zonder eerst iemands traumatische jeugdherinneringen te herbeleven. Maar ik ben hier niet om sentimenteel te doen over een nep-tranentrekker. Ik gebruik een receptformaat om een heel eenvoudige reden: aan de Universiteit Twente 'bakken' we mini-hartjes in het lab. Ze zijn sponzig, ze wiebelen, ze trekken samen. En de stappen om ze te maken lijken verrassend veel op een recept, maar dan zonder de calorieën, plus wat stamcellen en met meer lol.

Slimme steden beloven ons meer veiligheid. Camera’s op elke straathoek die geweld kunnen herkennen, en algoritmes die de politie waarschuwen nog voordat iemand belt. Voor veel mensen klinkt dat geruststellend. Maar hoe veilig maken deze systemen ons nu écht en misschien nog belangrijker: wie wordt er veiliger van?

Ieder jaar vaart Sinterklaas weer met zijn stoomboot vanuit Spanje naar Nederland. Maar zo’n oude boot is natuurlijk allesbehalve schoon. Omdat Sinterklaas graag zijn steentje bijdraagt aan een beter milieu, wil hij dit jaar onderzoeken hoe hij zijn stoomboot kan verduurzamen.