Meestal raak je opgebrand op het moment dat je je al tijden overweldigd voelt. Dit kan komen omdat je allerlei aankomende tentamens hebt en je geen licht aan het einde van de tunnel meer ziet, of omdat je door persoonlijke omstandigheden of financiële zorgen alle ballen niet meer hoog kunt houden. Wat je situatie ook is: op het moment dat het voelt alsof je de controle verliest, raak je snel overweldigd.
Ondanks dat het normaal is om af en toe stress te ervaren, is het belangrijk dat je niet dagelijks onder stress staat. Sterker nog, het is belangrijk om actief je stress te verminderen om een burn-out te voorkomen. Zelf heb ik helaas moeten ervaren hoe het is om helemaal op te zijn. Hieronder lees je de tips die mij hebben geholpen weer op te krabbelen.
1. Blijf in contact met vrienden en familie
Pff. Ik weet niet waar ik zou zijn geweest zonder mijn vrienden en familie in mijn donkere periode. Er waren dagen waarop ik niet eens één bladzijde uit mijn studieboeken kon lezen zonder misselijk te worden, en op die momenten kon ik gelukkig altijd terecht bij mijn vrienden. In die tijd heb ik zeker niet genoeg aan mijn studie gewerkt, maar het bijkletsen met vrienden en leuke dingen doen samen heeft me echt geholpen om niet verder in een zwart gat te vallen.
2. Blijf bewegen
Bewegen en sport heeft veel voordelen: het zorgt voor een beter slaapritme, geeft je een dopamine boost én het is natuurlijk gezond. Krijg je, net als ik, vaak te weinig slaap? Een goede workout doet wonderen. Daarnaast is het ook heel fijn om na een lange dag studeren even alles van je af te sporten in de gym!
3. Leer nee te zeggen
Als student voel je misschien de druk om constant meer taken en verantwoordlijkheden op te nemen. Je wilt alles uit je studentenleven halen, jezelf ontwikkelen en laten zien wat je allemaal kunt, of gewoon meegaan met – zoals het lijkt – alle anderen die ook allerlei dingen ondernemen. Toch is het belangrijk om te prioriteren en nee te zeggen om overbelasting te voorkomen. Laat je niet meeslepen om dingen te ondernemen of op te pakken als je van tevoren al weet dat je dat eigenlijk niet trekt; het is heel ongezond om constant over je eigen grenzen heen te gaan, vooral als je al moeite hebt met het behouden van een fatsoenlijk (slaap)ritme (zoals de meeste studenten).
4. Geurkaarsen
Mijn nieuwste obsessie: geurkaarsen. Mijn liefde voor geurkaarsen is geboren tijdens mijn burn-out, toen ik moeite had om iedere dag uit bed te komen. Ik heb mezelf destijds geconditioneerd om alleen een geurkaars aan te steken op het moment dat ik klaar was met studeren, zodat ik daarna lekker met een kaarsje aan kon gaan chillen. Any candle will do, natuurlijk, het hoeft geen geurkaars te zijn (al ruikt je kamer dan wel lekker). Het helpt voor mij heel erg om te kunnen ontspannen en te weten dat zodra ik mijn kaarsen aansteek, ik niet meer hoef te studeren die dag.
5. Reflecteer
Op het moment dat je je overspannen voelt, is het belangrijk om op tijd op de rem te trekken en stil te staan bij hoe je je voelt. Sommige mensen zullen je misschien zeggen “nog even door te zetten”, maar doe hier niets op uit en luister naar je gevoel. “Even doorzetten” maakt de situatie over het algemeen alleen maar erger – je wilt niet van overspannenheid in een burn-out terecht komen.
Een goede manier om te ontspannen en reflecteren is mediteren. Ondanks dat het misschien eng is om helemaal alleen met je gedachten te zijn, geeft het je de mogelijkheid om rustig de dag te doorlopen en negatieve gedachtepatronen te identificeren. Door bewust te worden van je eigen (negatieve) gedachtes, kun je deze beter aanpakken.
6. Herken de signalen van burn-out
Ondanks dat iedereen weet wat een burn-out is, is het niet altijd even makkelijk om de signalen bij jezelf te herkennen. Voel je je doodop en reageer je je daardoor regelmatig af op anderen? En heb je geen zin of motivatie meer voor de dingen die je vroeger altijd met plezier deed? Dan is het belangrijk om rust te nemen en te evalueren hoe je je voelt. Als je de signalen van een burn-out op tijd herkent en de juiste stappen neemt om het te voorkomen, bespaar je jezelf een heleboel pijn en moeite en het langdurige herstel na een flinke burn-out.
7. Ga naar buiten
Het is niet moeilijk om gestrest en chagrijnig te worden als je de hele dag geen zonlicht ziet. Ik weet nog dat ik na een aantal dagen opgesloten te hebben gezeten in mijn kamer voor het eerst weer buiten kwam en de zon eindelijk weer zag. Ik voelde me direct een stuk beter, en wist dat alles uiteindelijk weer goed zou komen. En dat was ook zo!
8. Neem pauzes
Misschien wel een van mijn belangrijkste tips: pauzes nemen. Of je nu een potje gaat gamen, een vriend of vriendin opbelt, een lange, warme douche neemt of gewoon tien minuten uit het raam wilt staren; pauzes geven je brein de mogelijkheid om even tot stilstand te komen in drukke periodes waarin je deze rust juist hard nodig hebt.
Burn-out is een groot probleem waar helaas veel mensen mee te maken hebben. Het is dus belangrijk dat je als student stress zoveel mogelijk voorkomt, en je je niet alleen maar bezig houdt met de serieuze kant van studeren. Er is namelijk veel meer dan alleen je studie: vrienden, lol hebben en genieten van je jaren als twintiger, bijvoorbeeld. Voel je toch dat je niet lekker in je vel zit en alles je teveel wordt? Blijf er niet mee zitten en vraag om ondersteuning, bijvoorbeeld van de universiteitspsychologen. Je hoeft het niet alleen te doen!
