HomeOnderzoekWetenschappelijke thema'sEngineering for a resilient worldIntreerede Turnhout: ‘Betere kennis is mogelijk’

Intreerede Turnhout: ‘Betere kennis is mogelijk’

In een snel veranderende wereld met toenemende ongelijkheid, verschillende crises op het gebied van duurzaamheid en klimaat is het volgens Prof. dr. Esther Turnhout essentieel dat we kritisch kijken naar hoe we wetenschap bedrijven. “Een constante drang naar een groeiende economie leiden tot een te hoge productie en consumptie. We buiten mens en natuur uit.” Prof. dr. Esther Turnhout houdt haar intreerede, als hoogleraar Science, Technology and Society aan de Universiteit Twente, op 14 oktober 2022.

Turnhouts interesse in het verband tussen wetenschap, beleid en de samenleving begon al tijdens haar promotieonderzoek. Ze vertelt: “Ik wilde niet alleen wetenschappelijke kennis produceren, en ik zag dat veel onderzoeksresultaten ongebruikt blijven liggen.”

Grote ongelijkheid

Het eerste probleem dat Turnhout aandraagt in haar intreerede is dat er grote ongelijkheden bestaan tussen degene die verantwoordelijk zijn voor de achteruitgang van het milieu en de meest kwetsbaren voor de gevolgen van deze achteruitgang. “Een uitdrukking zoals ‘We zitten allen in het zelfde schuitje’ maar ook abstracte systeemkennis over de aarde als geheel verbergen deze ongelijkheid”, aldus Turnhout.

Neutraliteit is een gevaarlijke illusie

Daarnaast benadrukt Turnhout het gevaar van de illusie van neutraliteit binnen de milieuwetenschappen. Neutraliteit wordt vaak gezien als onmisbaar voor waarheidsbevinding. Echter volledige neutraliteit is onmogelijk en het nastreven ervan kan volgens Turnhout zelfs schadelijk zijn: “Technologieën zoals CO2-afvang en -opslag of het massale planten van bomen bestaan nog niet of zijn nog niet effectief genoeg, maar ze worden wel meegenomen in verschillende modellen. Kritiek hierop wordt vaak als politiek en niet neutraal gezien, dus dat gebeurt niet. Maar ze staan de vermindering van emissies wel in de weg en daarmee dient de wetenschap gevestigde belangen.”

Verandering is nodig

Ze sluit haar rede af met een toekomstvisie voor de wetenschap, technologie en onderzoeksinstellingen. Zoals overproductie de planeet vernietigt, zo hebben ook universiteiten last van een focus op efficiëntie en productiviteit. “Mijn visie voor de verandering van de wetenschap zal ook de universiteit moeten veranderen. Ik had daarvoor niet op een betere plek kunnen zijn dan bij de UT.”

Over Prof. dr. Esther Turnhout

Prof. dr. Esther Turnhout is hoofd van de leerstoel Science, Technology and Society binnen de sectie Science, Technology and Policy Studies (STePS; Faculteit BMS) van de Universiteit Twente. Ze is een interdisciplinaire sociale wetenschapper met expertise in wetenschaps- en technologiestudies, milieustudies en politicologie.

Turnhouts onderzoek en onderwijs richten zich op de interactie tussen wetenschap verschillende kennissystemen. Daarnaast onderzoekt ze de invloed van wetenschap op beleid en bestuur voor biodiversiteit en duurzaamheidstransformaties. Ze publiceerde veel artikelen over het raakvlak tussen wetenschap en beleid inzake biodiversiteit.