pijnloze borstkankertest
Wereldwijd overlijden jaarlijks een half miljoen vrouwen aan borstkanker. De huidige detectietechnieken – röntgenmammografie, echoscopie en MRI – bieden nog ruimte voor verbetering. UT-onderzoeker Srirang Manohar werkt aan een nieuwe techniek: fotoakoestische beeldvorming, of photoacoustic imaging. Daarmee hoopt hij nauwkeuriger en met hogere precisie te kunnen diagnosticeren. De techniek is pijnloos en er komen geen (schadelijke) straling of contrastmiddelen aan te pas. Bovendien is fotoakoestische beeldvorming – anders dan röntgenmammografie – ook geschikt voor jonge vrouwen. De techniek maakt gebruik van korte lichtpulsen die ultrageluid veroorzaken op plekken waar zich veel bloed bevindt, zoals rond tumoren. Manohar geeft leiding aan een Europees project, ‘PAMMOTH’, waarin hij met 9 partners uit 7 landen een ‘droommachine’ ontwikkelt voor het in ziekenhuizen inzetten van deze techniek.
‘Droommachine’ voor betere, snellere borstkankerdiagnose
Manohar staat aan het hoofd van een breed internationaal consortium van 9 partners uit 7 landen die met Europese beurzen van in totaal 5,1 miljoen euro een ‘droommachine’ ontwikkelen voor het diagnosticeren van borstkanker met fotoakoestische beeldvorming. Het team wil in 2021 een werkend prototype klaar hebben. ‘We denken een machine te kunnen realiseren die voor de meeste ziekenhuizen betaalbaar is,’ zegt Manohar. ‘Onze visie is dat deze machine in de toekomst een integraal onderdeel zal zijn van de diagnostiekarena. Ons team bestaat uit de beste deskundigen uit heel Europa en we werken nauw samen met artsen en patiëntenverenigingen om hun input en advies mee te nemen in het ontwerp.’
Fotoakoestische beeldvorming
De techniek achter de machine maakt gebruik van korte lichtpulsen die ultrageluid veroorzaken op plekken waar zich veel bloed bevindt, zoals rond tumoren. Deze fotoakoestische beeldvorming zal artsen in de toekomst hopelijk in staat stellen om onder meer veel nauwkeuriger dan met conventionele methoden te kunnen vaststellen of weefsel goed- of kwaadaardig is. Met die conventionele technieken lukt het niet altijd om een tumor goed te onderscheiden van gezond weefsel of ongevaarlijke afwijkingen. Het gevolg is dat er tumoren gemist worden en er onnodige (belastende) biopsies moeten worden uitgevoerd.
Schaalbare techniek
Een groot bijkomend voordeel is dat de techniek schaalbaar is, zegt Manohar. ‘We kunnen de techniek en de bijbehorende instrumenten relatief gemakkelijk aanpassen voor onderzoek aan andere menselijke organen. Zo hebben we al een paar apparaten ontwikkeld voor het detecteren van reuma in vingergewrichten. Je kunt ook denken aan onderzoek in de lymfeklier of naar cardiovasculaire ziektes. De mogelijkheden die voor ons opengaan betekenen een enorme sprong voorwaarts voor ziektedetectie in het algemeen.’