De invloed van zoekmachines op de polarisatie (verdeeldheid) in onze maatschappij

Er worden elke dag op internet miljarden zoekopdrachten uitgevoerd. Toch is er weinig bekend over hoe zoekmachines van invloed zijn op de informatie die een zoekactie oplevert. Daarom heeft de Universiteit Twente een programma gemaakt die automatisch (en volledig anoniem) zoekopdrachten uitvoert in verschillende zoekmachines. Je kunt dit onderzoek ondersteunen door dit programma te installeren.

Waar werken we aan? 

Het internet staat vol met informatie. Ook het delen van je mening is erg makkelijk. Mensen hebben dus toegang tot veel gegevens. Maar als je iets gaat zoeken op internet, welke invloed hebben zoekmachines dan op de resultaten?
Het is mogelijk dat zoekmachines de meningsverschillen in onze samenleving beïnvloeden. In dit project willen we leren hoe de online wereld bijdraagt aan het ontstaan van meningsverschillen en digitale ongelijkheid. Daarom onderzoeken we wat er nu echt gebeurt op de computer bij mensen thuis. Mensen door heel Nederland kunnen mee doen om te helpen met het verzamelen van informatie.

Wat vragen we van jou? 

Om mee te doen, installeer je het programma (de browserextensie) op jouw computer. Browsers zijn programma’s waarmee je websites kunt bezoeken, zoals Chrome, Firefox of Edge. Het toevoegen van de browserextensie aan Chrome, Firefox of Edge is eenvoudig en snel gedaan. Je krijgt hier een duidelijke uitleg over. Het programma zorgt ervoor dat je browser één keer per week zoekopdrachten uitvoert. Dat doet het programma automatisch. Hij gebruikt dan zoektermen die door het onderzoeksteam zijn gekozen. Dit gebeurt alleen als je computer is ingeschakeld en je browser is geopend. De zoekopdrachten van het onderzoeksproject zijn zowel algemene zoektermen (zoals energietransitie) als specifieke zoektermen voor actuele onderwerpen (zoals de stikstofmaatregelen). Als de zoekopdracht is uitgevoerd, worden de resultaten anoniem naar de onderzoeker gestuurd. Daarna sluit het zoekvenster automatisch. Het programma wordt automatisch uitgeschakeld in de zomer van 2025. Verder kun je zelf op ieder moment het programma verwijderen.

Wie kan er meedoen en wanneer? 

Het onderzoek loopt vanaf november 2023 tot maart 2025. Iedereen in Nederland die 18 jaar of ouder is, kan meedoen. Het enige wat je hoeft te doen is het programma (de browserextensie) te installeren op jouw computer of laptop. Helaas kan dit niet op je telefoon of tablet.
We hopen dat zo veel mogelijk verschillende mensen meedoen aan dit project. Dan kunnen we meer leren over digitale ongelijkheid en oplossingen bedenken om dit aan te pakken in Nederland.

Maak kennis met de onderzoeker 

Onderzoeker 'Zoek de Verschillen'
dr. A.A.C.G. van der Graaf (Shenja)
Universitair docent

Dr. Shenja van der Graaf is docent-onderzoeker bij de Vakgroep Communicatiewetenschap. Ze doet onderzoek naar de digitale maatschappij. In dit onderzoek werkt ze samen met het BMS Lab, Centrum voor Digitale Inclusie, RMIT University, Queensland University of Technology, en Amazon Web Services. Dit onderzoek wordt gefinancierd door het SIDN (Stichting Internet Domeinregistratie Nederland)  Fonds.

Aanmelden

Fijn dat je je wilt aanmelden voor onderzoek 'Zoek de Verschillen!'. Na aanmelding, ontvang je direct een bevestiging op het opgegeven e-mailadres. Binnen 3 werkdagen ontvang je meer informatie over het project en de link om het programma te installeren.

Belangrijk te weten

  • Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek is altijd vrijwillig.
  • Als je je aanmeldt voor een studie krijg je altijd een automatische bevestigingsemail. In die mail staat wanneer je iets hoort van de onderzoeker.
  • In de mail staat ook meteen al een link naar de Engelstalige vragenlijst. De Nederlandstalige of Duits kan pas later worden toegestuurd.
  • Bij het starten van de vragenlijst wordt je toestemming tot deelname gevraagd. Je vult dan een zogeheten 'Toestemmingsformulier' in.
  • Een ethische commissie heeft naar dit onderzoek gekeken en een positief advies gegeven. De commissie zegt hiermee dat het onderzoek wetenschappelijk zorgvuldig is en dat het volgens deelnemersrechten wordt uitgevoerd.
  • Jouw contactgegevens worden alleen gebruikt zoals jij dat wilt. De gegevens delen we alleen met de onderzoeker van het onderzoek waar je aan mee wil doen. Heb je aangevinkt dat je graag op de hoogte blijft over nieuwe onderzoeken? Dan ontvang je maximaal 1x per maand een bericht. Mocht dit wijzigen, nemen we eerst contact met je op. Lees hier uitgebreid hoe we omgaan met persoonsgegevens.