De eerste keren als pabostudent voor de klas staan zorgt voor de nodige onzekerheid vanwege het gebrek aan praktijkervaring. Deze praktijkervaring doet de student op tijdens zijn stage op de basisschool. De mentor, een leraar met de nodige onderwijservaring, begeleidt de student daarbij. Toch vinden studenten het vaak lastig om wat ze in de opleiding leren toe te passen in hun stagegroep. Ze ervaren een kloof tussen de theorie uit de colleges en de praktijk in de basisschool. Volgens UT- promovenda Maaike Vervoort kan dat beter: door de inzet van rich media- cases komen theorie en praktijk dichter bij elkaar.
Rich media-cases bestaan uit videobeelden van onderwijssituaties, die in een digitale omgeving zijn verbonden met audio, video of tekst die aanvullende informatie geeft. Deze videobeelden zijn praktijkvoorbeelden, dat wil zeggen: ze geven een beeld van de gewenste onderwijspraktijk. “De verwachting was, dat rich media-cases pabostudenten zouden helpen om ideeën uit de vakdidactiek toe te passen. Maar dat gebeurt niet vanzelf”. Vervoort besloot rich media-cases anders in te zetten. Ter voorbereiding van een les aan basisschoolleerlingen bespreekt een pabostudent eerst een rich media-casus met de mentor. Samen bereiden zij een les voor. De mentor kan ter plekke zijn praktijkervaring inbrengen. “De video zorgt direct voor een inhoudelijk gesprek tussen student en mentor,” vertelt Vervoort. “Omdat de mentor actief meedenkt over de les, krijgt de student meer inzicht in de situatie in de groep, zoals: wat kunnen deze leerlingen op dit moment? Welke didactisch aanpak sluit daarbij het beste aan? Deze kennis heeft de student nog niet. De praktijkkennis van de mentor is daarom een onmisbare kennisbron”.
Kijken doe je met je hersens
Het gaat er volgens Vervoort om dat ervaren leraren, die op grond van hun ervaring meer (praktijk-) kennis hebben, aanstaande leraren kunnen helpen om videobeelden van onderwijssituaties te interpreteren en te vertalen naar een les in een specifieke situatie. “Wanneer ik een klas binnenloop dan kijk ik zogezegd meteen met mijn hersens. Ik zie als docent taaldidactiek van alles aan de muur hangen en herken dan meteen onderdelen van de taaldidactiek. Maar ik kijk met twintig jaar kennis en ervaring. Een pabostudent moet nog op deze manier leren kijken en interpreteren. Ik noem dat dus: leren kijken met je hersens! En de mentor speelt daarbij een sleutelrol”.
Onderzoek doen en onderzoek begeleiden
Onderzoek binnen het onderwijs speelt een steeds belangrijkere rol. Haar promotieonderzoek voerde Vervoort uit als opleidingsdocent. Tegelijkertijd bestaat een belangrijk deel van haar werk uit het begeleiden van onderzoek: van pabostudenten en studenten van de master Leren & Innoveren - dit zijn ervaren leraren uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs die onderzoek doen in hun eigen praktijksituatie.
Maaike Vervoort
Vervoort (45) studeerde Nederlands in Utrecht. Ze werkt inmiddels twintig jaar in het onderwijs. Op dit moment als hoofddocent en onderzoeker aan de Saxion Lerarenopleiding Hengelo. Ze is betrokken bij diverse projecten, zoals werken met tablets in het basisonderwijs. Ze is getrouwd met Gert Brinkman en samen hebben ze een dochter (15) en een zoon (13). In haar vrije tijd zit ze bij de scouting. “Scouting zie ik als een way of life. Het bos in gaan en kijken wat er op je pad komt. Het doet me denken aan mijn promotieonderzoek”, lacht Vervoort.
Meer informatie
Het proefschrift van Maaike Vervoort getiteld ‘Kijk op de praktijk: rich media-cases in de lerarenopleiding’ is opvraagbaar. Haar promotor was prof.dr. Jan van den Akker en co-promotor dr. Ellen van den Berg (lector 'Rich media & Teacher learning' bij Saxion). Haar onderzoek valt onder het instituut IGS.
