De Universiteit Twente streeft ernaar om in 2030 CO2-neutraal te zijn en om in 2023 een reductie van 15% van de CO2-uitstoot te realiseren (ten opzichte van 2020). Sinds 2014 publiceert de UT jaarlijks een carbon footprint report. Naast een jaarlijkse rapportage is vanaf dit jaar ook een digitaal dashboard beschikbaar: utwente.nl/footprint. Oudere rapporten vindt u onderaan deze pagina.
De CO2-voetafdruk berekent de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van de activiteiten van de universiteit en van de producten en diensten die zij verwerft. De UT berekent haar CO2-voetafdruk sinds 2014 volgens het greenhouse gas protocol dat de uitstoot in drie scopes verdeelt, afhankelijk van de herkomst van de uitstoot. Een deel van de informatie die de UT volgens het GHG-protocol moet vastleggen, wordt hier gepubliceerd om het CO2-rapport beknopt en leesbaar te houden voor een breed publiek.
TOTALE CO2-UITSTOOT 2022
FootPRint-ontwikkeling
- Gemaakte stappen
De CO2-voetafdruk van 2022 is met 6,6 kton aanzienlijk gedaald ten opzichte van 2019. De inkoop van groene stroom en compensatie voor het gasverbruik en een vermindering van het aantal vluchten ten opzichte van 2019 hebben geleid tot een significante daling.
De sterke daling van de uitstoot in 2022 ten opzichte van voorgaande jaren is grotendeels toe te schrijven aan het feit dat UT nu groene stroom inkoopt en de uitstoot van het resterende gasgebruik op de campus compenseert. Dat betekent dat de uitstoot van deze bronnen op papier naar 0 gaat. Het gasgebruik is echter ook met 29% gedaald, grotendeels doordat meer gebouwen op het warmtenet zijn aangesloten en niet langer met gas worden verwarmd. Omdat voorkomen van uitstoot beter is dan compenseren, zal de UT ook in de toekomst blijven werken aan het verlagen van haar energieverbruik.
trias energetica
Sinds 2005 maakt de UT deel uit van de Long Term Agreements on energy efficiency. De essentie van de afspraken is het realiseren van een vermindering van het energieverbruik met 30% in 15 jaar. 2020 was het laatste jaar van deze overeenkomst en de UT heeft de doelstelling ruimschoots gehaald. De aanpak is gericht op de Trias Energetica: het beperken van de vraag naar energie, het gebruik van duurzaam opgewekte energie en waar nodig, het zo efficiënt mogelijk gebruiken van energie die is opgewekt met fossiele brandstoffen. Op de pagina over energie initiatieven vindt u meer informatie over welke specifieke maatregelen zijn genomen. Ook informatie over de Energie Roadmap (ontwikkeld als onderdeel van het nationale klimaatakkoord) is daar te vinden.
Overige initiatieven die zijn geïmplementeerd om de CO2-voetafdruk van de UT te verminderen zijn hier te vinden.
- Veranderingen als gevolg van Corona
De impact van de COVID-maatregelen kan het beste geanalyseerd worden aan de hand van het electriciteitsgebruik. Het gebruik van gas en stadsverwarming is meer gerelateerd aan de buitentemperatuur en luchtvochtigheid. Daardoor is het moeilijker om causuale verbanden met de maatregelen te vinden.
Het electriciteitsgebruk op de UT is in 2020 gedaald ten opzichte van 2019. In april was het verbruik 32% lager dan een jaar eerder, maar over het hele jaar gezien was de afname 10%, doordat gebouwen later in het jaar weer (deels) in gebruik werden genomen. Ook de vereiste 24-uurs ventilatie gebruikte meer elektriciteit.
- CO2 compensation
Vanaf 2022 compenseert UT alle CO2-uitstoot veroorzaakt door het gebruik van gas (scope 1) en elektriciteit (scope 2) op de campus volledig. Dit gebeurt door groene stroom in te kopen en door vrijwillige emissiereductie (VER) voor gasgebruik.
In 2022 heeft de faculteit ITC al haar vluchten gecompenseerd via Gold Standard projecten in ontwikkelingslanden. De BIOS-groep heeft haar vluchten gecompenseerd door Green Sands certificaten te kopen en via Travel Unit worden alle UT-vluchten met KLM en Lufthansa gecompenseerd met Airmiles-punten.
Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)
- Aanvullende informatie met betrekking tot het GHG protocol
Twee methodieken die veelvuldig worden toegepast om de CO2 footprint te berekenen zijn het GHG protocol en de ISO 14064 norm. Deze normen verzoeken om de volgende informatie te delen. Om het belangrijkste CO2 rapport beknopt en duidelijk te houden, wordt deze ondersteunende informatie alleen hier beschreven.
Het GHG protocol is ontwikkeld door het World Resources Institute (WRI) en de World Business Council on Sustainable Development (WBCSD). Het protocol voorziet in normen en richtlijnen voor het opstellen van een broeikasgasinventarisaties. De principes die ten grondslag liggen aan dit protocol zijn: relevantie, volledigheid, consistentie, nauwkeurigheid en transparantie.
Contact persoon UT voor de CO2 footprint: Brechje Maréchal
Rapportageperiode: jaarlijks, laatste versie: 2022
Basisjaar: 2014 (het eerste jaar dat de CO2 footprint rapportage werd uitgevoerd). Het basisjaar dat in de strategie Shaping 2030 wordt gebruikt is 2020.
Organisatiegrenzen
Alle gebouwen die de UT beheert zijn opgenomen in de organisatiegrenzen. Studentenhuisvesting en gebouwen die beheerd worden door externe bedrijven zijn niet inbegrepen; gebouwen die buiten de campus liggen, zoals het ITC faculteitsgebouw en het ITC-hotel, zijn wel inbegrepen. Bijlage I van het CO2 footprint rapport 2019 bevat een lijst van alle gebouwen die in de CO2 footprint zijn opgenomen.
Operationele grens
De operationele grens omvat de inventarisatie van de emissies die verband houden met alle activiteiten van de UT. Deze emissies worden gecategoriseerd als directe en indirecte emissies en verdeeld in scope 1, 2 en 3. Directe emissies zijn emissies van bronnen die door het bedrijf worden veroorzaakt. Indirecte emissies zijn emissies die niet op de campus plaatsvinden, maar een gevolg zijn van de activiteiten die de UT uitvoert.
Scope 1: directe emissies - broeikasgasemissies als gevolg van gasverbruik voor luchtbevochtiging en verwarming, brandstofverbruik van voertuigen die eigendom zijn van de UT en het bijvullen van airconditioningsystemen met koelmiddelen.
Scope 2: indirecte emissies - broeikasgasemissies als gevolg van de opwekking van elektriciteit die door UT wordt verbruikt.
Scope 3: indirecte emissies - broeikasgasemissies als gevolg van de activiteiten van UT die niet onder de directe invloed van de UT vallen.
Scope 3 is optioneel. De UT streeft ernaar zoveel mogelijk gegevens op te nemen die relevant zijn en waarover betrouwbare informatie kan worden verkregen.
Het GHG protocol heeft verschillende categorieën scope 3-emissies die moeten worden beoordeeld:
- Winning en productie van materialen en brandstoffen
- Transportgerelateerde activiteiten
- Transport van aangekochte materialen of goederen
- Transport van aangekochte brandstoffen
- Zakenreizen van werknemers
- Woon-werkverkeer
- Transport van afval
- Elektriciteit gerelateerde activiteiten
- Brandstof en brandstofverbruik dat niet onder de scope 1 en 2 valt
- Geleasede goederen, het uitbesteden van activiteiten
- Gebruik van verkochte producten en diensten
- Afvalverwijdering
- Verwijdering van afval dat bij de werkzaamheden is ontstaan
- Verwijdering van afval dat ontstaat bij de productie van aangekochte materialen en brandstoffen
- Verwijdering van verkochte producten aan het einde van hun levensduur
Om te bepalen welke scope 3 categorieën relevant zijn, stelt het protocol voor om rekening te houden met emissies die 1. groot zijn ten opzichte van de scope 1 en 2 emissies, 2. bijdragen aan de strategie van de organisatie, 3. door belanghebbenden als kritisch worden beschouwd, 4. emissies zijn die door UT kunnen worden beïnvloed.
De UT heeft besloten om zich te richten op de categorieën die ook in de UT strategie worden genoemd: water, afval, inkoop, mobiliteit: woon-werkverkeer en zakenreizen. Mobiliteit is een belangrijke broeikasgas producerende activiteit.
De UT heeft veel contracten, groot en klein. Sommige leveranciers hebben alle CO2-data beschikbaar, andere nog niet. Het doel is om de input van alle leveranciers te verhogen. Door een completer overzicht te hebben laat het zien waar winst te behalen valt. Door scope 3 te vergroten wordt ook duidelijker wat de invloed is van de keuzes van medewerkers en studenten op scope 3 van de CO2 footprint. Het zal bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn van ieders impact op de CO2 footprint.
Lijst van scope 3 categorieën
Voor 2019 werd informatie ontvangen van de volgende waardeketenpartners: het afvalverwerkingsbedrijf, bloemist, catering, chemicaliën, drukkerijen, elektriciteit, stadsverwarming, groenvoorzieningsbedrijven, hardware, infrastructuurwerken, onderhoudsinstallaties, kantoorartikelen (papier), koelvloeistoffen, hotel/vergaderlocaties, onderhoudswerkzaamheden, uitzendbureau, openbaar vervoer, reisbureau, gehuurd vervoer, wasserette en de verhuisbedrijven. Ook gegevens over het woon-werkverkeer en de werkverplaatsingen zijn opgenomen.
De gegevens die door de verschillende bedrijven worden aangeleverd, variëren. Sommige leveranciers hebben geen kwantitatieve gegevens, maar nemen wel maatregelen om hun CO2-voetafdruk te verminderen en delen een certificaat. Zo heeft bloemist Thuys het Certificaat voor Duurzame Bloemist (zilver) ontvangen. De UT wil de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van deze gegevens vergroten door dit als criterium op te nemen in haar aanbestedingsprocessen. Deze bedrijven hebben alle gegevens aan de UT verstrekt.
Het transport van ingekochte goederen en diensten zijn nu opgenomen in hun integrale CO2 rapportage, terwijl in voorgaande jaren de broeikasgasemissies van het transport en de leveringen aan de universiteit afzonderlijk werden ingeschat. Vanaf 2019 wordt dit dus niet meer apart aangegeven.
De transportgegevens voor het woon-werkverkeer zijn afkomstig uit een onderzoek dat de UT in 2011 heeft uitgevoerd. We streven ernaar deze gegevens dit jaar te actualiseren om een nauwkeuriger cijfer in de CO2 footprint van 2020 te kunnen opnemen. Vanwege de coronamaatregelen omtrent thuiswerken moet deze update mogelijk worden uitgesteld totdat de woon-werkverkeersbewegingen zijn genormaliseerd. Zakelijke reisgegevens worden verstrekt door het reisbureau dat alle vluchten boekt. Er lijkt een verschil te zijn in de berekening van de CO2 uitstoot tussen bedrijven en dit zal verder worden geanalyseerd in de volgende CO2 footprint rapportages.
Geleasede goederen zijn niet opgenomen in de CO2 footprint van 2019.
Kwantificeringsmethoden
De kwantificering van de scope 1 emissies komt van de energiemeters van de UT gebouwen en van de gasleverancier, de koelvloeistofleverancier. Voor het brandstofverbruik van de eigen voertuigen van de UT is het benzineverbruik geregistreerd. De details van de scope 2 emissies zijn afkomstig van de energiemeters van de UT gebouwen, aangevuld met de elektriciteits- en stadsverwarmingsbedrijven. Deze gegevens zijn zeer nauwkeurig en betrouwbaar.
De kwantificering van de scope 3 emissies is afhankelijk van de door het desbetreffende bedrijf gebruikte methodologie. De gebruikte emissiefactoren zijn ontleend aan deze lijst van standaard emissiefactoren. Voor het treinverkeer wordt gebruik gemaakt van de gegevens van de NS, voor het woon-werkverkeer worden de gegevens uit de enquête 2011 over het woon-werkverkeer gecorrigeerd voor de toename van het aantal studenten en medewerkers. De gegevens over het woon-werkverkeer moeten worden geactualiseerd, maar voor 2019 is het gebruik van de beschikbare cijfers, gecorrigeerd voor de toename van het aantal studenten en personeelsleden, dit was de beste beschikbare optie.
Veranderingen ten opzichte van voorgaande jaren
De Nederlandse elektriciteitsmix is in 2017 veranderd. De verbruikte energie nam weliswaar niet toe, maar de emissies die daarmee samenhangen wel. Landelijke cijfers worden gebruikt als referentiecijfers voor de berekening van de emissies en liggen dus buiten onze controle.
De gebruikte stadsverwarming van 2014 tot 2018 werd beschouwd als ~ 50% CO2 neutraal (gezien de warmte afkomstig was van de verbranding van afval). Vanaf 2018 wordt de aan de UT geleverde stadsverwarming als 100% CO2 neutraal beschouwd omdat deze afkomstig is van de biomassa-installatie.
Referentiedocumenten