De klokkentoren – symbool van regionale samenwerking
De klokkentoren met het carillon – door studenten ook wel de klokkendisco genoemd – is al sinds de opening van de toenmalige Technische Hogeschool Twente een blikvanger op de campus. De toren is niet alleen een icoon, maar staat ook symbool voor de verbondenheid van de UT met de regio.
Het verhaal van het carillon met de klokkentoren begint eigenlijk na de Tweede Wereldoorlog, in de regio Twente. Vrijwel iedereen was er in die periode van overtuigd dat industrialisering van levensgroot belang was voor de Nederlandse economie. Om die reden adviseerde een commissie ingesteld door de minister van Onderwijs om naast de Technische Hogeschool Delft een tweede technische hogeschool te openen. Maar waar? De Twentse lobby kon beginnen!
In 1948 werd de Stichting Technisch Hoger Onderwijs voor Noord- en Oost Nederland opgericht, de huidige voorloper van het huidige Universiteitsfonds Twente. Bedrijven en overheden die betrokken waren bij de stichting lobbyden eensgezind om een technische hogeschool naar hun regio te krijgen – ze waren ervan overtuigd dat de komst van een hogeschool een positieve invloed zou hebben op de werkgelegenheid en bedrijvigheid in hun gemeenten. Hoewel de minister ervoor koos de nieuwe technische hogeschool in Eindhoven te vestigen, bleek al snel na de opening in 1956 dat ook met de tweede technische hogeschool niet kon worden voorzien in de grote vraag naar ingenieurs.
De lobby kwam dus weer op gang, en mede dankzij hun inspanningen besloot de regering uiteindelijk tot de oprichting van de THT (lees hierover meer in canon ‘. In de woorden van minister van Onderwijs Jo Cals: ‘De overtuigingskracht, waarmede […] is gepleit voor de vestiging van een technische hogeschool op Drienerlo, alsmede de offervaardigheid, die daarbij door industriële en andere bedrijven is betoond, doet de ondergetekende verwachten, dat met betrekking tot de vestiging van een technische hogeschool in Twente krachtige steun mag worden verwacht van de autoriteiten en de bevolking in dit gebied.’
Om zich te onderscheiden van de al bestaande technische hogescholen koos de THT ervoor het onderwijs in te richten naar het Angelsaksische campusmodel. Bij dit bijzondere onderwijsmodel hoorde ook een bijzonder cadeau, zo vonden de burgemeesters van de Belangengemeenschap Twente Oost-Gelderland. Zij gaven de beroemde architect en ontwerper Gerrit Rietveld opdracht om een klokkentoren met carillon te ontwerpen, dat naar Amerikaans voorbeeld de campus zou sieren. Het cadeau vormt een mooie herinnering aan de grote inzet van de regio – de kers op de taart van de nieuwe hogeschool.
De burgemeesters boden hun cadeau aan bij de opening van de hogeschool in september 1964. Ruim een half jaar later, in mei 1965, brachten ze opnieuw een bezoek aan de campus. Bij deze gelegenheid werd de betrokkenheid van de gemeenten bij de hogeschool nog eens fraai verwoord: ‘Men mag uit de naam T.H.T. niet afleiden, dat alleen Twente nauw met deze hogeschool verbonden is. Drienerlo beoogt in geheel Oost-Nederland de belangstelling voor het wetenschappelijk onderwijs te stimuleren, studie en studentenleven opnieuw te integreren en te streven naar een juist evenwicht tussen regionale en nationale belangen.’ De klokkentoren met het carillon was dus niet alleen een mooi cadeau voor de kersverse campus, maar ook een herinnering aan het grote ‘samenspel’ van heel Oost-Nederland in de lobby voor een hogeschool.
In lijn met de campusgedachte besloot de THT geen beiaardier aan te stellen: de studenten en medewerkers moesten zelf musiceren. Al snel bleek die beiaardier toch een must te zijn, want niemand wist hoe een carillon te bespelen... Speciaal voor de klokkentoren werd een vereniging opgericht, de Campus Beiaard Kring. De studenten kregen les van de beiaardier, met als resultaat dat er enthousiast op het carillon werd gespeeld. De Campus Beiaard Kring organiseerde onder meer het jaarlijkse Carillon Festijn.
Als gevolg van bezuinigen op cultuur werden de beiaardlessen rond 2010 stopgezet. De interesse in het carillon verdween en de Campus Beiaard Kring werd opgeheven. Maar sinds 2019 is de Campus Beiaard Kring nieuw leven ingeblazen door twee alumni die op het campuscarillon zijn opgeleid tot beiaardier: Esther Schopman (TO’93) en Hylke Banning (EL’92). Naast hun reguliere werkzaamheden hebben zij het geschopt tot stadsbeiaardiers van Enschede respectievelijk Oldenzaal. Zij bieden ook lessen aan op het campuscarillon.