De Bastille
Een mooie vrouw met lastige sieraden, zo werd ze ook wel omschreven: de Bastille. Het universiteitsgebouw dat in 1969 werd ontworpen door architect Piet Blom moest een ministad worden, een plek voor academische ontmoetingen en een vrij studentenleven. Mooi was ze zeker, de Bastille. Maar ja, die lastige sieraden...
Piet Blom ontwierp de Bastille in 1969 als een spannende burcht vol nisjes, trappen, gangen en doorkijkjes waarin studenten elkaar konden ontmoeten. Eigenlijk had hij een groep gebouwen willen ontwerpen die samen een afgeschermde stad zouden vormen op de weidse campus. Gebouwen ‘met multifunctioneel ruimtegebruik’ dat de gebruikers ervan moest uitdagen tot activiteit en ontmoeting. Maar het THT-bestuur wilde één gebouw met één mensa, en Blom paste zijn idee aan. Hij ontwierp geen stad maar één gebouw, dat vanwege de massieve stenen gevels en de kleine torentjes de Bastille werd gedoopt, een verwijzing naar het beroemde Parijse gevangenisfort.
In dat ene gebouw wist Blom zijn volledige ministad onder te brengen, wat het tot een bijzonder bolwerk maakte. De Bastille had een vierkante verticale kern met een trappenhuis, en daaromheen plaatste Blom vier kubussen van beton. Door de complexe plaatsing van de bouwdelen ontstond in het interieur een waar labyrint met maar liefst dertien niveauverschillen. De twaalf tussenverdiepingen kenden tientallen balustrades, muurtjes, nisjes en trappetjes. De straatklinkers op de vloer moesten bijdragen aan het ‘stadsgevoel’, net als de draperieën aan de plafonds die aan wolken deden denken. Als studenten zijn gebouw ervoeren als een kleine stad, zou dat hun sociale welzijn bevorderen, was de gedachte van Blom. Zelf omschreef hij het gebouw als ‘een mooie vrouw die met lastige sieraden loopt en een uitgesneden decolleté. Het is niet een hippe meid die gemakkelijk mooi is’.
Lange tijd deed de Bastille dienst als het centrum van de campus en was het een echt studentenbolwerk, zoals de architect het bedoeld had. Toch kwam het gebouw in de loop der jaren steeds meer leeg te staan: Bloms kleine stad ‘slibte dicht’ en voldeed niet meer aan de moderne eisen. Om die reden onderging de Bastille in 2003 een grondige renovatie. In opdracht van het College van Bestuur toverde de Student Union de Bastille om in een bruisend centrum voor studenten.
Architect Robert Winkel veranderde Bloms knusse en gesloten Bastille in de ruime, lichte burcht die er nu staat, en die nog steeds dienstdoet als ontmoetingsplek voor studenten. In het hart van het gebouw creëerde hij het Atrium, een grote ruimte die de functie heeft van een centraal ‘stadsplein’. De ramen in het dak maakten een einde aan het labyrintische karakter van Bloms ontwerp. De noord- en zuidentree zijn in een transparante, vierkante doos geplaatst, waarin zich het trappenhuis bevindt. De gevels zijn verder intact gelaten, waardoor het robuuste karakter van de Bastille behouden is gebleven. Twee glazen uitbouwen aan de zuidzijde bieden extra ruimte.
Met de ingrijpende verbouwing kon het bestuur van de UT rekenen op veel weerstand. Men vond dat Winkels aanpassingen het ontwerp van Blom tenietdeden. Het gerucht gaat zelfs dat Bloms zoon hoofdschuddend door het net verbouwde gebouw heeft gelopen. Maar dankzij de verbouwing en de inzet van de Student Union is de Bastille weer volop in bedrijf. Commissies van de Student Union zetelen er, zoals Create Tomorrow en Kick-In, maar ook het Roboteam Twente en een aantal start-ups, en de oude vertrouwde Vestingbar. Met de komst van Subway en de revival van De Stek begint het gebouw steeds meer te lijken op een ware ministad...
Of op een mooie vrouw natuurlijk, met iets minder lastige sieraden.