Juiste dekseltje op het potje
Hoe ga je als gemeente om met de groeiende arbeidsmarktkrapte? Dr. Ir. Jan de Leede, kerndocent HR-Management & Innovatie van de Master Public Management van de Universiteit Twente, breekt een lans voor het concept Persoon-Organisatie Fit.
Nieuwe taken die gemeenten de afgelopen jaren erbij hebben gekregen, de aanstaande Omgevingswet, ze zorgen er allemaal voor dat gemeenten qua personeel krap in hun jasje zitten. Jan de Leede illustreert dit aan de hand van recente cijfers. ‘Het aantal openstaande vacatures was vorig jaar nog 3.600, maar ligt dit jaar al op 4.200. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures is met 11 procent nu al een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Met name in de ICT, Ruimtelijke Ordening en het hogere bouwkundige en financiële segment zijn de vacatures moeilijk vervulbaar.’
strategisch personeelsbeleid
De Leede pretendeert niet een pasklare oplossing voor de arbeidsmarktkrapte te hebben, maar ziet gemeenten wel vaak worstelen met strategisch personeelsbeleid. ‘Veel gemeenten mikken bijvoorbeeld op de verkeerde doelgroep. Ze staren zich blind op jonge starters, zonder te kijken of deze wel echt bij de functie passen. Mensen die wat verder in hun carrière zijn, kunnen soms veel beter passen bij wat gemeenten te bieden hebben.’
Binden
Persoon-Organisatie Fit is een strategisch concept waarbij gemeenten voor zichzelf duidelijk krijgen aan welke doelgroepen zij zich willen verbinden. De Leede: ‘Daarbij stel je jezelf een aantal vragen, zoals: wie wil je aan je binden en op welke manier ga je dat doen? Gemeenten zouden bij de werving bijvoorbeeld naast de goede secundaire arbeidsvoorwaarden veel vaker de maatschappelijke relevantie van werken bij een overheid naar voren kunnen brengen.’
Behouden
Ook de vraag hoe je je personeel kunt behouden, is van belang bij Persoon-Organisatie Fit, vertelt De Leede. ‘Kijk welke taken je je eigen mensen laat doen, wat je wilt uitbesteden aan een marktpartij en waarvoor je met een andere gemeente de samenwerking aangaat. Hierop aansluitend kun je met de loopbaanontwikkeling van je medewerkers aan de slag. In feite draait het hier dus om een gedegen strategische personeelsplanning. Dat klinkt allemaal heel logisch, maar juist het strategische deel verbinden met de operationele beslissingen blijkt in de praktijk vaak de achilleshiel van gemeenten, weet De Leede. ‘Weten wat je in huis hebt, weten wie wat kan, dat is nog een hele klus.’
Investeren in leidinggeven
Ander ingrediënt, en tegelijkertijd voorwaarde om de Persoon-Organisatie Fit te laten slagen, is volgens De Leede duurzame inzetbaarheid. ‘Houd het werk aantrekkelijk, blijf investeren in opleiding en bied medewerkers eventueel een alternatief in de vorm van een tweede loopbaan als ze niet meer gemotiveerd zijn.’ Ook investeren in leidinggeven is een vereiste. ‘Een leidinggevende moet weten wat hij wil, moet zijn denkbeelden over personeelsbeleid helder hebben en over de juiste hard en soft skills beschikken om hier goed uitvoering aan te kunnen geven. Persoon-Organisatie Fit valt of staat met de manier waarop leidinggevenden het concept uitvoeren.’