Zes UT-wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van maximaal 320.000 euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Anouk Bomers, Jolien Wolbert, Marcella Hoogeboom, Jannis Kraiss, Remko Fermin en Florian Lucas kunnen de komende drie jaar hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.
Domein Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW)
SNAPFLOOD: Stochastic Neural network APproach to forecast river FLOOD probabilities in real-time
Door klimaatverandering zal naar verwachting de risico’s van rivieroverstromingen toenemen. De gevolgen van zulke overstromingen kunnen beperkt worden door gebruik te maken van vroegtijdige waarschuwingssystemen, zodat tijdige evacuatie van de getroffen gebieden mogelijk is. Hierbij geven hydrodynamische modellen een nauwkeurig beeld van de gebieden die gevaar lopen, maar ze zijn te traag om toe te passen voor korte termijn voorspellingen bij een aankomende overstroming. Daarom wordt in dit project een machine learning methode ontwikkeld dat wel instaat is om real-time overstromingskansen te voorspellen. Op basis van weersverwachtingen kan het crisisteam mogelijk getroffen gebieden door een rivieroverstroming tijdig evacueren.
The fundamental mechanism of hierarchical transmission of Parkinson’s disease pathology from gut to brain using organ on chip technology.
Dr. J. Wolbert - Faculteit TNW
De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening veroorzaakt door giftige eiwitophopingen die hersencellen beschadigen. Onderzoek suggereert dat Parkinson buiten de hersenen kan beginnen, omdat ernstige darmproblemen vaak gezien worden in de jaren voorafgaand aan de diagnose. Er wordt nu gedacht dat de giftige eiwitophopingen, van de darm naar de hersenen migreren via de nervus vagus, een zenuwbaan die beide organen met elkaar verbindt en dat er tegelijkertijd ontstekingen optreden. Dit project maakt gebruik van geavanceerde methoden, zoals orgaan-op-chip technologie, om te bestuderen hoe Parkinson zich precies verspreidt met als doel nieuwe inzichten in het ontstaan van de ziekte te verkrijgen.
Domein Sociale en Geesteswetenschappen (SGW)
Navigeren door chaos: Begrijpen en verbeteren van teamcoördinatie in crisissituaties
Hulpdiensten —politie, brandweer en medische teams— moeten effectief handelen tijdens stressvolle situaties. Huidige trainingsprogramma’s richten zich voornamelijk op technische vaardigheden en rigide communicatieprotocollen, terwijl het behouden of flexibel aanpassen van coördinatie onder stress net zo cruciaal is. Met behulp van een innovatieve multi-channel aanpak, waarbij video-gecodeerd coördinatiegedrag wordt gesynchroniseerd met fysiologische metingen binnen drie verschillende contexten, onderzoek ik complexe coördinatie-dynamieken in stressvolle scenario’s. Op basis van deze inzichten wordt een interventie en trainingsmethoden ontwikkeld die teams ondersteunen om effectief te blijven coördineren in stressvolle omstandigheden.
Just-in-time adaptieve interventies voor bipolaire stoornis
Bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die wordt gekenmerkt door sterke stemmingswisselingen. De huidige behandelingen richten zich voornamelijk op acute episodes, terwijl dagelijkse stemmingsinstabiliteit een belangrijk symptoom blijft bij bipolaire stoornis. In dit project worden just-in-time adaptieve interventies ontwikkeld en geëvalueerd. Dit zijn interventies die worden geleverd via mobiele apparaten en tijdig en op maat ondersteuning bieden in het dagelijks leven. Door het identificeren van kritieke momenten voor interventie en het evalueren van de effectiviteit van just-in-time adaptieve interventies, wil dit VENI het welzijn van patiënten verbeteren en het onderzoek naar gepersonaliseerde geestelijke gezondheidszorg bevorderen.
Domein Exacte- en Natuurwetenschappen (ENW)
Realizing functional superconducting spintronics based on altermagnets
dr. R. Fermin
Magnetische materialen spelen een sleutelrol in technologische ontwikkeling en fundamentele natuurkunde. Het gebeurt dan ook niet elke dag dat er een nieuwe groep magneten wordt ontdekt. Verassend genoeg gebeurde dat recent toch: altermagneten beloven de goede eigenschappen van ferromagneten (bekend sinds de oudheid) en antiferromagneten (bekend sinds een eeuw) te combineren. Inmiddels zijn altermagneten theoretisch grondig onderzocht maar het bestaan van altermagnetisme wordt experimenteel betwist. Door het combineren van altermagneten met supergeleiders op de microschaal, levert de onderzoeker een state-of-the-art methode om altermagnetisme te verifiëren en te onderzoeken. Tegelijkertijd resulteert dit in een nieuw paradigma in functionele materialen: Supergeleidende Altermagnetronica.
Realizing functional superconducting spintronics based on altermagnets
dr. F.L.R. Lucas
Het analyseren van moleculaire samenstellingen is essentieel voor de chemie en medische diagnostiek. Kleine eiwit structuren, genaamd nanoporiën, maken rechtstreekse en directe analyse van enkele moleculen mogelijk. Een minder verkende eigenschap van deze nanoporiën is dat ze sterke ioneffecten creëren. Dit effect kan worden gebruikt als een moleculaire magneet voor moleculen. Het doel van dit project de ontwikkeling van een sensor kleiner dan een naald, welke met hoge precisie een breed scala aan moleculen kan zuiveren en detecteren. Dit “alles-in-één” analysesysteem kan lage concentraties meten, met vele mogelijke applicaties, voor bijvoorbeeld snelle en goedkope medische diagnostiek.
Talentprogramma
Het doel van het NWO‐Talentprogramma is creatieve ruimte scheppen voor avontuurlijke, talentvolle, baanbrekende onderzoekers, waarin zij onderzoek naar eigen keuze kunnen doen, een onderzoekslijn kunnen ontwikkelen en hun talent verder kunnen ontplooien. De Veni-doelgroep bestaat uit onderzoekers in het stadium van transitie naar zelfstandigheid, waarvoor de Veni kan bijdragen aan de ontwikkeling van de onderzoeker op dit gebied. Onderzoekers die in aanmerking komen voor een Veni-subsidie hebben academische kwaliteiten die duidelijk uitstijgen boven wat gebruikelijk is. De Veni-subsidie is bedoeld om wetenschappelijk innovatief onderzoek te financieren en hiermee deze onderzoekers de mogelijkheid te geven zich te ontwikkelen als zelfstandige onderzoekers.
