Aan de voorzitter van de Universiteitsraad
Betreft: vragen UR inzake opleiding Creative Technology (CreaTe).
Naar aanleiding van het door ons aangeboden document ‘Toets Nieuwe Opleiding BSc Creative Technology’ heeft de URaad een aantal opmerkingen en daaraan gerelateerde vragen geformuleerd, met het verzoek om schriftelijke beantwoording voor vrijdag 20 februari 2009.
Wij houden bij de beantwoording de volgorde aan van uw vragen en opmerkingen. Ons antwoord staat na elke vraag cursief afgedrukt.
Algemene opmerkingen: de eindtermen lijken geformuleerd op Masterniveau (complex problems etc) en eindterm 11 heeft geen plaats gekregen in de Dublin Descriptoren.
Het CvB waardeert het dat de raad in de eindtermen een hoog ambitieniveau leest en herkent. Niettemin is het natuurlijk de bedoeling de geformuleerde eindtermen realistisch te interpreteren, op het niveau van een bacheloropleiding. De woorden complex en complexiteit komt inderdaad een aantal malen in de geformuleerde eindtermen voor, maar in de ogen van het CvB wordt nergens geclaimd dat de afgestudeerde bachelor de complexiteit “meester is” zoals van een afgestudeerde masterstudent mag worden verwacht, wel dat hij zich van complexiteit bewust en ermee om kan gaan. Dat mag van een bachelor verwacht worden.
In de tabellen 1 en 2 is aangegeven hoe de 12 geformuleerde eindtermen bijdragen aan het bereiken van het door de Dublin descriptoren gevraagde niveau. Terecht merkt u op dat eindterm 11 “over” is, hij wordt niet voor deze onderbouwing gebruikt. Deze op “business” gerichte eindterm staat dan ook enigszins terzijde van de Dublin descriptoren. Daarmee is het nog wel een valide eindterm.
Vragen en specifieke opmerkingen.
1.
Engelstalig onderwijs mag volgens de WHW alleen onder voorwaarden. Hierbij staat ook aangegeven dat dit overeenkomstig moet zijn met een door de instelling ingevoerde gedragscode. Is deze gedragscode aanwezig? En hoe staat het CvB sowieso ten opzichte van Engelstaligheid in Bachelor of Science opleidingen aan de UT?
Het CvB acht de keuze van de faculteit EWI om het onderwijs Engelstalig aan te willen bieden, verdedigbaar, gezien de jonge, sterk internationaal georiënteerde markt waarop afgestudeerden zich zullen begeven. De voorwaarden vanuit de WHW zijn ons bekend, hier is categorie c van toepassing. Wij zullen ons in de komende maanden beraden over de op te stellen gedragscode.
2.
Hoe worden de intakes bij buitenlandse kandidaten georganiseerd? Deze kandidaten kunnen naar wij aannemen niet eventjes in juli op en neer naar Enschede om een intakegesprek te voeren of een ‘diagnostic test’ te maken. In hoeverre zal er onderscheid bestaan tussen kandidaten met een Nederlands diploma en verblijfplaats en een niet-Nederlands diploma en verblijfplaats?
Het organiseren van intakes voor buitenlandse studenten is een lastig probleem. Ook bij het toelaten van buitenlandse studenten tot masteropleidingen speelt soms deze kwestie. Dan gaat het niet om een intake maar om een premaster programma, dat voor een buitenlander niet te volgen is vanwege gebrek aan geld (de beurzen voorzien niet in dit premastertraject)
Er zal dus in de toelatingsprocedure verschil gemaakt worden tussen buitenlandse en binnenlandse instroom. De toelatingscriteria voor buitenlandse studenten kunnen in sommige gevallen strenger uitpakken.
Overigens is de moderne informatietechnologie vergevorderd, intakegesprekken via internet, en diagnostische tests via internet behoren tot de mogelijkheden. In het wervingsgebied dat wij voor ogen hebben zijn dergelijke voorzieningen over het algemeen voorhanden.
3.
Hoe voorkom je selectie aan de poort, aangezien dit wettelijk niet mag? Alle VWO profielen geven toelating tot BSc CreaTe. Kan een kandidaat ook geweigerd worden? Zo ja, op basis waarvan? Bij het uitvoeren van een ‘diagnostic test’, wat gebeurt er als hier een negatief advies uitkomt?
Formeel kan een opleiding een kandidaat niet weigeren, maar met een goede, gerichte intake waarin de diagnostic test wordt besproken kan de opleiding CreaTe – is onze verwachting - de meeste studenten met succes adviseren om een geschiktere opleiding te kiezen.
4.
Hoe maakt de opleiding (of UT) waar wat op pagina 15 staat: “… excellent support for hosting international students.”, mede gezien de huisvestings-problemen zomer jongstleden voor internationale studenten of de Engelstalige communicatievoorzieningen?
Aan het oplossen van de huisvestingsproblemen voor internationale studenten wordt momenteel hard gewerkt, o.a. door het afsluiten van een prestatiecontract met De Veste. Wij gaan er van uit dat wij op korte termijn het gestelde op pag. 15 waar kunnen maken en dat dit punt bij de site visit van de UT door de NVAO geen problemen met zich mee zal brengen.
5.
Zijn er voldoende Engelstalige minoren (in ontwikkeling) voor de CreaTe-studenten op het moment dat zij in het derde jaar studeren?
In het cursusjaar 2009-2010 zullen 13 minors in het Engels worden aangeboden. Gestreefd wordt naar geleidelijke uitbreiding van dit aanbod.
6.
We hebben de adviezen van de betreffende opleidingscommissie en FaculteitsRaad niet ontvangen. Graag ontvangen we deze adviezen alsnog voor behandeling in de overlegvergadering.
U ontvangt maandag a.s. separaat de adviezen aan van de opleidingscommissie en faculteitsraad, zowel van EWI als van de enige substantieel toeleverende faculteit, CTW.
7.
Er wordt gesproken over dat er ‘geen kannibalisatie’ plaats zal vinden. Dit staat altijd in Toets Nieuwe Opleidings-documenten, maar is dit wel altijd terecht? Als er kannibalisatie zou zijn is dit niet per definitie verkeerd, maar dient het uitgelegd te worden waarom de UT er beter van wordt. Vindt het CvB het belangrijk dat er helemaal geen kannibalisatie plaatsvindt?
Het is historisch bezien onjuist om te constateren dat er volgens toetsen nieuwe opleidingen nooit kannibalisatie zal plaats vinden. Misschien komt uw veronderstelling door de speciale omstandigheden bij recent aan u voorgelegde opleidingen zoals European Studies en IMBA waar inderdaad van kannibalisatie totaal geen sprake is. Kannibalisatie treedt op de traditionele markt voor studenten vaker wel dan niet op. Het is dan aan de faculteit en aan de instelling om te bepalen of een bepaalde mate van kannibalisatie nog acceptabel is. In het geval van de opleiding CreaTe kan in elk geval worden gesteld dat de kannibalisatie binnen de groep studenten met een VWO M-profiel nul of vrijwel nul is. Ook voor de hardere specialisatie binnen CreaTe, die naar verwachting voornamelijk zal worden gekozen door studenten met een N-profiel, is de verwachting dat de kannibalisatie zich zal beperken tot de opleiding IO en dat deze kannibalisatie minimaal zal zijn. Dit is zowel de verwachting binnen EWI als binnen CTW dat vanuit een zeer positieve grondhouding toelevert aan CreaTe. Als CTW een substantiële kannibalisatie zou vrezen, dan was dat naar voren gekomen in het adviestraject binnen CTW (zie punt 6).
7a Er wordt verwezen naar het Marktonderzoek van Newcom. Graag ontvangen wij een samenvatting van dit onderzoek.
Bijgaand treft u de gevraagde onderzoeken van Newcom aan.
8.
De Raad van Advies bestaat uit een aantal wetenschappers en één persoon uit de praktijk. Geeft dit voor een Raad van Advies niet te weinig aandacht aan het werkveld en arbeidskansen van afgestudeerden?
De leden van de adviesraad zullen zich gevleid voelen door uw karakterisering als wetenschapper. Drie leden van de raad (Van den Berg, Mulder en Stikker) zijn niet aan een wetenschappelijke instelling verbonden. Twee leden van de raad combineren hun aanstelling aan een universiteit met een positie in het bedrijfsleven (Aarts en Van Kokswijk). Eén lid van de raad werkt aan een universiteit (Hand in Portsmouth), maar heeft daar een taak met een zwaar accent op onderwijs. Het komt ons voor dat de raad bepaald niet eenzijdig wetenschappelijk is samengesteld.
Het verrast ons overigens dat u een tegenstelling ziet tussen wetenschappelijke achtergrond en aandacht voor werkveld en kansen op de arbeidsmarkt. Dat is niet de visie op wetenschap die de onze universiteit wil uitstralen, en bij ons weten ook de faculteit EWI niet.
Het is ons overigens bekend dat de faculteit EWI graag nog een persoon uit het werkveld aan de adviesraad zou toevoegen. Daarin heeft de faculteit onze steun.
9.
Hoe wil men de technische denkwijze van de onderwijsorganisatie (oa docenten) omzetten naar een creatieve denkwijze die nodig is voor CreaTe?
Het gaat niet om een omzetting van een technische denkwijze naar een creatieve denkwijze. Dat zou een desavouering inhouden van de creativiteit van de ingenieurs die nu door de technische opleidingen worden afgeleverd. Wel is er een gradatie van verschil tussen CreaTe en de bestaande ingenieursopleidingen wat betreft de creatieve inbreng. In feite zal de creatieve inbreng vaak aan het begin van de ontwikkeling van een product zitten, waarna in de technische realisatie fase de randvoorwaarden van de techniek een steeds sterkere rol gaan spelen. In de vakomschrijvingen van de “creatieve” vakken binnen de opleiding staat aangegeven hoe de opleiding gunstige randvoorwaarden wil scheppen om studenten hun creatieve inbreng te leren ontwikkelen. Eén van de manieren waarop dit gaat gebeuren is dat studenten van elkaar leren, onder begeleiding van de docent.
10.
Hoe wil men omgaan met EWI als faculteit met 100 studenten instroom (en totaal minder dan 1000 ingeschreven studenten) en het starten van nieuwe opleidingen? Hoe wordt deze nieuwe opleiding organisatorisch geregeld met betrekking tot de capaciteit van faciliteiten en personeel? Wordt eventueel overwogen om een kleinere opleiding te stoppen (zoals wiskunde) wanneer CreaTe een groot succes blijkt?
EWI zal daar niet anders mee omgaan dan andere faculteiten die een vergelijkbare verschuiving hebben meegemaakt als gevolg van de start van een opleiding met een relatief substantiële instroom ten opzichte van de instroom uit de bestaande opleidingen. Goede voorbeelden daarvan uit het verleden zijn de opleidingen Communicatiewetenschap (binnen de faculteit WMW) en Psychologie (binnen de faculteit GW) geweest. De faculteit ontvangt middelen voor de gerealiseerde instroom. Als de instroom in een opleiding daalt, dan neemt ook de hoeveelheid beschikbare middelen af. Het belang dat EWI hecht aan de start van CreaTe is evident gegeven de daling van de instroom in de bestaande opleidingen. Het is verheugend dat onder het docentencorps van EWI een brede bereidheid bestaat om medewerking te verlenen aan de opzet van een opleiding die enerzijds relevant is vanuit de binnen EWI beschikbare expertise, en die anderzijds een geheel nieuwe categorie studenten zal aantrekken dan de bestaande opleidingen doen. Het is evident, dat er een zekere herschikking van capaciteit binnen EWI zal plaats vinden als CreaTe aanslaat in termen van gerealiseerde instroom. Die herschikking zal echter gefaseerd worden ingevoerd en is bovendien op basis van de helder beschreven technische inbreng vanuit EWI goed te localiseren en dus te plannen. Nieuw is de staf inzet voor het creatieve gedeelte en het business aspect. Daarvoor voorziet het bemanningsplan in nieuwe docenten.
EWI heeft overigens onlangs de opleiding Telematica gesloten wegens teruglopende belangstelling onder studenten. Verdere sluiting van opleidingen wordt niet overwogen. Er is overigens meestal geen relatie tussen het sluiten van opleidingen en het succes van andere opleidingen.
11.
Welke masteropleiding sluit aan op de bachelor Creative Technology?
De opleiding suggereert een ‘brede bacheloropleiding’ te zijn. Komt dit tot uiting in de mogelijkheid van doorstroom naar een brede waaier van masteropleidingen? Zo ja, kan dit in een doorstroommatrix aangegeven worden?
De doorstroom master van CreaTe is de masteropleiding Human Media Interaction, maar met een bepaalde homologatie of aanvulling van eventuele deficiënties zal ook instroom binnen een aantal andere master opleidingen tot de mogelijkheden behoren.
12.
Met betrekking tot bekostiging: waarom ’is er gekozen voor de hoge drop-out rate van 40% bij de berekeningen? Is dit niet in strijd met de doelen die de UT zich stelt ten aanzien van doorstroom- en rendementscijfers?
In de financiële onderbouwing is voorzichtigheidshalve niet uitgegaan van gestelde doelen, maar van een pessimistisch scenario waarin deze doelen niet worden gehaald. Uiteraard betekent een dergelijke voorzichtige onderbouwing niet dat wij de doelen wensen bij te stellen. Ook voor CreaTe geldt dat wij erop zullen aandringen en –sturen dat de drop-out rate aanzienlijk minder is dan de voor de financiële onderbouwing gehanteerde 40%
De drop out rate van 40% is niet hoog in vergelijking met die van de andere opleidingen binnen EWI dat van oudsher een wat grotere drop out rate heeft dan andere faculteiten of in elk geval een lagere studiesnelheid. Wij houden er wel rekening mee dat er een bepaalde mate van drop out zal zijn bij CreaTe omdat het aanslaan van vooral het creatieve gedeelte van het curriculum wat minder voorspelbaar is dan andere onderdelen van het curriculum. Een tweede risico wat betreft het studierendement is gelegen in de vraag of de wiskunde en techniek vakken te zwaar zullen zijn voor studenten met een M-profiel. Onze schatting is dat deze groep studenten zeer gemotiveerd zal zijn en dat velen van deze tweedekansers met behulp van evenzeer gemotiveerde docenten de draad zullen kunnen oppakken.
13.
De URaad is vanuit het rapport niet direct overtuigd geraakt van de wijze waarop de heterogene groep studenten wordt opgeleid tot de homogene eindtermen. Hiermee bedoelen we dan dat de deficiënties voor bijvoorbeeld wiskunde ergens in het onderwijsprogramma moeten worden weggewerkt voor een aantal studenten (omdat ze anders bijvoorbeeld eindterm 3 niet kunnen bereiken). In het onderwijsprogramma is geen keuzeruimte of ‘homologatie’-ruimte. Hoe kijkt het CvB naar dit punt?
In het licht van de door u gestelde vraag 9 is het CvB enigszins verrast dat u het punt uit de eerste volzin alleen uitwerkt vanuit het perspectief van wiskunde. Deze uitdaging heeft in onze ogen twee kanten. Is het niet evenzeer te verwachten dat in de instromende groep studenten zullen zijn die moeite zullen hebben om eindtermen zoals 6 t/m 10 te bereiken, en voor wie er evenmin homologatie of keuzeruimte aanwezig is.
Het CvB leest de voorgestelde aanpak als volgt. Iedere student zal moeite hebben met een bepaald aspect van de algemene eindtermen, terwijl andere aspecten, gezien zijn of haar vooropleiding, minder problemen zullen opleveren. De opleiding benadert dit probleem als een probleem van “tutoring en mentoring”. De student moet niet extra vakken aangeboden krijgen om dat probleem op te lossen, de student moet geholpen worden om zijn of haar studiegedrag en tijdsbesteding zo inrichten dat de meeste inspanning gaat naar de punten waar de grootste verbeterslag moet worden gemaakt. Adviseren over en bewaken van dit studiegedrag staat bij de opleiding voorop.
14.
In 2004 hebben alle opleidingen curricula moeten aanpassen omdat centraal bepaald werd dat er alleen vakken gegeven mochten worden van (veelvouden van) vijf studiepunten (volgens ECTS). Waarom heeft deze opleiding geen modules/ vakken van 5 studiepunten (volgens ECTS) of een veelvoud hiervan?
De achtergrond van deze keuze ligt in de uitwisseling van docenten en activiteiten met andere opleidingen (Industrieel Ontwerpen en elektrotechniek) die deze standaardisering niet hanteren.
Het feit dat de opleiding Engelstalig zal worden aangeboden, en aan een bijzonder brede doelgroep, heeft er overigens voor gezorgd dat de uitwisseling van onderwijs met andere opleidingen in de loop van het ontwikkeltraject steeds minder is geworden. Door dat bijzondere karakter van de opleidng worden een aantal overwegingen voor standaardisatie van vakomvang ook minder relevant.
Het CvB streeft er naar dat alle opleidingen, dus ook de opleiding CreaTe, op termijn hun onderwijs volgens de geldende UT standaard van 5 ECTS aanbieden.
15.
Op pagina 29 wordt uiteengezet hoe de ‘Teaching and learning approach’ van deze opleiding er uit ziet. In hoeverre past dit binnen de UT-onderwijsfilosofie?
In onze visie past de onderwijsfilosofie achter CreaTe wel binnen de onderwijsfilosofie van de UT als geheel. Het verschil met een opleiding als Industrieel Ontwerpen is gradueel en heeft betrekking op de omvang en de inrichting van het creatieve gedeelte van het curriculum en ook enigszins op de inrichting van het business gedeelte. Maar de wiskunde en techniek vakken zijn zeer wel vergelijkbaar met die van de andere technische opleidingen.
16.
Bij andere opleidingen/faculteiten wordt veelal een studieadviseur:studenten-ratio gebruikt van 1:1000. Bij CreaTe is deze norm 1:150. Als elke opleiding deze 1:150 zou hanteren hebben we op de UT 55 studieadviseurs fulltime nodig. Wat is achterliggende gedachte van deze norm (1:150) en hoe denkt CvB over dit punt UT-breed?
CreaTe heeft inderdaad gekozen voor een intensieve rol bij de studieadviseurs in vergelijking met andere opleidingen (pag. 59 van de nota). In het antwoord op vraag 13 leest u een belangrijke verklaring daarvoor: de inspanning op het gebied van studiebegeleiding vervangt “homologatie”.
Het gaat dan ook om inspanning waarin werk van docenten, studentassistenten, mentoren, student mentoren en studieadviseurs is samengenomen.
Wij wijzen er in dit verband overigens wel op, dat de meeste techniek opleidingen in de afgelopen jaren de capaciteit van studiebegeleiding en studieadviseurs hebben uitgebreid nadat zij hiervoor geoormerkt een tijdelijke toewijzing konden ontvangen vanuit de WO Sprint middelen, met als voorwaarde dat de opleidingen na het verstrijken van de Sprint subsidie de capaciteit uit eigen budget op het verhoogde niveau zouden houden. Dit is gebeurd binnen TNW, CTW en de lerarenopleidingen. EWI volgt nu dit patroon, zij het geconcentreerd op één nieuwe opleiding. Zolang er een goede balans is tussen uitgaven en inkomsten van de opleiding zien wij geen reden om een maximum te stellen aan de beschikbaar gestelde capaciteit voor studiebegeleiding.
17. De UT kent ook een geaccrediteerde opleiding Advanced Technology. Deze onderscheidt zich in veel opzichten van de nu voorgestelde opleiding Creative Technology. Leidt het gebruik van beide namen niet tot grote onduidelijkheid over de positionering van beide opleidingen?
Het CvB ziet een groot verschil in betekenis tussen de woorden Creative en Advanced, en deelt de zorg van de raad daarom niet onmiddellijk. Advanced en Creative sluiten elkaar tegelijkertijd bepaald niet uit, naar de mening van het CvB. En we erkennen volmondig dat, als er verwarring zou ontstaan, dit voor beide opleidingen schadelijk zou zijn.
Wij gaan er van uit dat met een goed, gerichte studievoorlichting het aanzienlijke verschil tussen Advanced Technology en Creative Technology duidelijk kan worden gemaakt aan aspirant-studenten. Inhoudelijk is er geen overlap tussen beide opleidingen. De naam Creative Technology is in wezen directer beeldbepalend dan de naam Advanced Technology. Laatstgenoemde opleiding heette in de aanloopfase eerst “brede bachelor Technische Wetenschappen” en vervolgens “Technische Natuurwetenschappen”, maar de faculteit vond geen van beide namen erg onderscheidend of wervend. De faculteit EWI zal indien nodig afstemmen met de faculteit TNW.
18. Advanced Technolgy en Creative Technolgy worden beide gepositioneerd als ‘brede bachelors’. AT is ‘breed’ in de zin dat de uitstroom naar andere masters breed is. CT is breed in de zin van de instroom, ongeacht het profiel wordt iedere vwo-er toegelaten. De uitstroom lijkt juist smal te zijn. Hoe ziet het College het begrip ‘brede bachelor”?
Het onderscheid in het breedte aspect bij Advanced Technology en Creative Technology zit niet alleen aan de uitstroom kant (bij AT) of de instroom kant (bij CreaTe). Tijdens de opleiding is Advanced Technology “breder” dan CreaTe in de zin dat er meer vertakkingen zijn. CreaTe bevat twee opleidingstracks, een technischere en een wat minder technische, en die tracks zullen waarschijnlijk gekozen worden door veel studenten uit respectievelijk de N-profielen VWO en de groep met M-profielen. Wij zien CreaTe niet als een brede bacheloropleiding in de zin zoals wordt aangeboden bij de University Colleges, eerder als een interessante snijvlakopleiding op een gebied waar de afgelopen jaren grote belangstelling voor bestaat. Bij de landelijke CRAB operatie waarbij de opleidingen nieuw zijn gecategoriseerd wordt een onderscheid gemaakt tussen drie categorieën: “echte” brede opleidingen zoals aangeboden door de University Colleges – opleidingen op het snijvlak van twee sectoren (bijvoorbeeld techniek en maatschappijwetenschappen) – opleidingen binnen één sector. In onze visie is CreaTe een techniekopleiding binnen de derde categorie, eventueel een snijvlakopleiding.
19. De positionering van CreaTe ten op zichte van andere (“related”) opleidingen wordt schematisch weergegeven in de figuren op bldz 23 en 24. Hier wordt AT op de schaal technisch – sociaal als niet-technisch aangegeven (even niet-technisch als bv psychologie!) en CreaTe als zeer technisch. Is het College het er mee eens dat de verantwoordelijken voor CreaTe zich kennelijk onvoldoende op de hoogte hebben gesteld van in hun ogen gerelateerde opleidingen en dat ze hun eigen positionering dus niet duidelijk hebben? Hoe ziet het College de positionering van beide opleidingen?
Hier is sprake van een misverstand. Niet de positie in de figuur van de opleidingsnamen AT, CreaTe en IO is hier betekenisvol, maar drie balken in grijstinten die voor elk van die opleidingen zijngetekend.
Die grijze balken geven aan de opleidingen genuanceerd een profiel, hoe zwarter de balk hoe meer nadruk de opleiding op dat punt legt. Creative Technology heeft een zwart segment aan de technologie kant, maar dat segment ligt meer naar het midden van de balk dan bij Advanced Technology, dat in de ogen van de opstellers van het rapport (en van het CvB) duidelijk sterker op technologie is georiënteerd.
Beide opleidingen hebben een zwart segment aan de rechterzijde van de balk, maar het segment van Creative Technology is uitgesprokener dan dat van Advanced Technology, meer vergelijkbaar met dat van IO. Creative Technology positioneert zichzelf als meer “societal” dan AT. De analyse van IO moet even genuanceerd gelezen worden: de grijstinten in de balk geven de positionering aan, niet de plaats van de opleidingsnaam in de figuur.
Voor de andere opleidingen is de analyse minder genuanceerd gemaakt (ze zijn ook minder “breed”in het bestreken gebied)
Het CvB zal EWI vragen de uitleg bij de figuren sterk te verbeteren.
20. Hoe denkt het College in de voorlichting verwarring bij middelbare scholieren te voorkomen over opleidingen:
- die in de naam (advanced/creative technology) hetzelfde oproepen
- die beide multidisciplinair zijn
- die zich beide breed noemen
- die zich beide technisch noemen
- ondanks de Engelse naam niet beide Engelstalig zijn.
Wij menen dat het onderscheid tussen Advanced en Creative goed uit te leggen valt (antwoord op vraag 17). Er zijn legio opleidingen die zich afficheren als multidisciplinair en breed, ook binnen de sector Techniek, dus dat is niet een specifiek CreaTe gerelateerd probleem. CreaTe afficheert zich net als AT terecht als technische (snijvlak)opleiding, gezien de verhouding tussen de categorieën vakken in het curriculum.
Namens het College van Bestuur,
Secretaris van de universiteit,
Drs. P.A. Binsbergen