Twente Vandaag

Laag voor laag bouwen aan de toekomst

Door Olga Hoekstra, Twente Vandaag/de Telegraaf

ENSCHEDE – Dave Blank (53) volgt per 1 januari David Reinhoudt, die met pensioen gaat, op als wetenschappelijk directeur van het nano-instituut Mesa+. ‘Het is moeilijk om zo’n autoriteit op te volgen, maar dat is ook direct de uitdaging. David Reinhoudt heeft Mesa+ groot gemaakt. Je kunt wel zeggen dat hij de Godfather van de nanotechnologie is.’

Volgens Blank, die al sinds 1979 werkzaam is op de UT, ligt er voor het grote onderzoeksinstituut een glansrijke toekomst in het verschiet. Zowel binnen Twente en Nederland als daarbuiten. Hij heeft ambitieuze plannen met het instituut en het bijbehorende nanolab, dat op de campus van de UT gebouwd wordt.

‘Nederland is een rising star op het gebied van nanotechnologie. We hebben het volume en de grootte. En we hebben een instituut op de UT waar goede groepen met internationale faam participeren.’ De bindende factor moet het laboratorium worden. Blank noemt het ‘een visitekaartje’, dat er eind 2008 moet staan.

Naast het op de kaart zetten van Twente (en Nederland) op het gebied van de nanotechnologie wil Blank als wetenschappelijk directeur vooral ook aansluiting zoeken met de ondernemers in de omgeving. Hij wil het instituut een plaats geven in de regio. ‘Er zijn volop kansen’, blikt hij vooruit in de toekomst. Zo hebben Mesa+ en de UT veel spin off bedrijven opgeleverd in de omgeving. De nieuwe ondernemers redden het niet allemaal, geeft ook Blank toe, maar dat er een vruchtbare voedingsbodem is binnen en rondom het campusterrein en het business en sciencepark valt niet te ontkennen. ‘Hier in de omgeving is veel potentie met veel initiatief.’

Naast wetenschapper is Blank ook een onderwijsman. Hij heeft een eigen leerstoel op de UT (anorganische materiaalkunde) en doceert. In zijn lessen probeert hij de studenten enthousiast te maken voor wetenschap. ‘Ik was zelf erg vattelijk voor enthousiaste docenten. Dat is zo belangrijk.’ Hij memoreert bijvoorbeeld aan twee jonge middelbare scholieren die pas geleden nog op eigen initiatief een kijkje kwamen nemen in het lab van de UT. ‘Je zag de vonk overspringen’, lacht Blank. Dat studenten belangstelling krijgen voor wetenschap door een kijkje op de werkvloer in een laboratorium te nemen, kan hij heel goed begrijpen. ‘Het is heel dynamisch om hier in een lab te zitten. Wat je leest in de wetenschapsbijlage van de krant gebeurt hier echt.’ Het enthousiasme van leerlingen en studenten werkt aanstekelijk bij Blank. ‘Dan raak je er zelf weer helemaal enthousiast over. Daar doe je het voor.’

Bij Blank zelf sprong de vlam voor onderzoek over toen hij in aanraking kwam met wetenschap. ‘In ieders leven moet de vonk overschieten.’ Zelf begon hij zijn carrière op de LTS om vervolgens via de MTS de overstap te maken naar de HTS waar hij technische natuurkunde studeerde. ‘Ik zocht toen een baan, maar wilde eigenlijk wel verder’, herinnert hij zich. Hij ging als HTS’er als technicus bij de vakgroep Lage Temperaturen werken op de UT, waar hij tegelijkertijd vakken volgde. Het keerpunt kwam naar eigen zeggen in 1987, toen op de universiteit een onderzoeker werd gevraagd die zich ging verdiepen in een studie naar hoge temperatuur supergeleiders. Als één van de eersten promoveerde hij in 1991 als HTS’er op de universiteit. Hij richtte zich op het maken van een nieuwe supergeleider, door verschillende materialen laag voor laag op elkaar te stapelen op een chip. Een soort van bouwen met lego, maar dan op een héél klein oppervlakte, verduidelijkt hij zijn werk. Laag voor laag bouwt de wetenschapper materialen op elkaar, waardoor de eigenschap van een stof mogelijk verandert.

In 1998 vertoefde Blank een tijd in Amerika, waar hij werkte op de prestigieuze Stanford University en in 1999 kwam hij terug naar Nederland waar hij de leiding over het onderzoeksprogramma ‘Materials Schience of Interfaces’, een onderzoeksprogramma binnen Mesa+ kreeg. Twee jaar later bouwde hij verder aan zijn indrukwekkende loopbaan door een hoogleraarschap binnen de vakgroep Anorganische Materiaalkunde op de UT te accepteren. Dat jaar werd Blank tevens onderscheiden door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Hij kreeg een Vici-subsidie ter waarde van 1,25 miljoen euro. ‘Het is weer één stap die je verder maakt’, zegt Blank nuchter over zijn loopbaan. Net als in zijn onderzoek heeft hij laag voor laag een indrukwekkende carrière opgebouwd. En, zo laat hij met enige zekerheid in zijn stem weten, hij is nog lang niet uit gebouwd.