Ons verhaal#054 Christoff’s chirurgische robottechnologie

#054 Christoff’s chirurgische robottechnologie

Het verhaal van Tanya’s pleidooi voor het spotlight is een verhaal van Christoff’s chirurgische robottechnologie

Tanya Bondarouk, expert op het gebied van human resource management, vindt dat we naast de academische output, ook ieders bijdrage aan de verbetering van de UT als werkplek moeten erkennen. Christoff Heunis brengt zijn dagen door met het onderzoeken en commercialiseren van “werknemers” die geen speciale erkenning vereisen: chirurgische robots. Om risico’s te verlagen voor patiënten die een operatie ondergaan. En om het werk van dokters te vereenvoudigen. ‘Het belangrijkste aspect van mijn werk is het integreren van robots in de OK. Bijvoorbeeld om de werkdruk van de chirurg te verminderen.’

Klik voor de Engelse versie

Maandag 1 november 2021 

Een persoonlijke reis met robots en fantomen

Tanya: ‘Ik las dat je bezig bent met chirurgische robots. Ik stel me meteen mensachtige wezens voor die lichamen opensnijden.’ 

Christoff: ‘Iedereen stelt zich gekke robotarmen voor die met messen in het rond zwaaien. En dat lijkt behoorlijk op de werkelijkheid. Maar de robots waar ik aan werk, helpen chirurgen. Ze kunnen gereedschap vasthouden, samen met de chirurg aan een ingreep werken en uiteindelijk zelf incisies maken of naalden inbrengen.’ 

Tanya: ‘Juist, en jij ontwerpt en ontwikkelt ze?’ 

Christoff: ‘Nou, je kent misschien robotarmen van autofabrieken. Ik gebruik dezelfde technologie voor een andere toepassing. Ik ontwerp meestal gereedschappen die ik aan deze robotarmen bevestig. Het belangrijkste aspect van mijn werk is het integreren van robots in de OK. Is dat überhaupt klinisch haalbaar? En hebben chirurgen ze echt nodig?’

Tanya: ‘Dus je hebt daadwerkelijk interventies geobserveerd met echte patiënten?’

Christoff: ‘Ja, en eerlijk gezegd was dat best eng. Iedereen kijkt series als Grey’s Anatomy of Dr. House. Maar om daar aanwezig te zijn en het echt voor je ogen te zien gebeuren, is behoorlijk spannend. Tegelijkertijd stelde het me in staat om na te denken over waarom ik doe wat ik doe. Ik was op zoek naar manieren om de OK te verbeteren met technologie. Bijvoorbeeld om de werkdruk van de chirurg te verminderen.’ 

Tanya: ‘Interessant. Ik ga ook een onderzoeksproject doen naar werkdruk in het ziekenhuis. Daarvoor ga ik met twee verschillende artsen een week lang 24 uur per dag meelopen om erachter te komen wat ze allemaal op hun bord krijgen. Mijn onderzoeksprojecten richten zich meestal op hoe mensen vanuit hrm-oogpunt met technologie werken. De belangrijkste vraag die ik stel is: als ingenieurs ons vertellen dat we maar één muisklik verwijderd zijn van het paradijs, waarom wonen we dan nog niet in het paradijs?’

Christoff: ‘Er is een vrij grote kloof tussen dokters en ingenieurs. Chirurgen hebben niet altijd een goed beeld van wat een bepaalde vorm van technologie kan doen. Of waarom deze überhaupt bestaat. Omgekeerd hebben veel ingenieurs geen idee van anatomie en of het haalbaar is om in de OK te werken met hun oplossingen. Het overbruggen van deze kloof is een van mijn grootste drijfveren.’ 

Tanya: ‘Hoe ben je verliefd geworden op chirurgische robots?’

Christoff: ‘Verschillende mensen in mijn familie hebben hartaandoeningen, net als de moeder van een goede vriend. Mijn grootouders zijn allebei overleden na een beroerte. Dat motiveerde me om te werken aan manieren om behandelingen te verbeteren. Natuurlijk kun je zeggen: waarom een ziekte behandelen als je die kunt voorkomen – maar dat is een andere vraag. Als een patiënt toch een behandeling moet ondergaan, hoe kunnen we die dan perfectioneren? Aan iets willekeurigs werken, terwijl mensen om me heen ziek worden en ik daar misschien iets aan kan doen, kan ik niet.’

Tanya: ‘Je klinkt hier zo gepassioneerd over. Kun je je een specifiek moment herinneren waarop je dacht: hier kan ik echt iets bijdragen?’ 

Christoff: ‘Ik was aanwezig bij een deel van een tien uur durende interventie bij een vrouwelijke patiënt met een perifere arteriële aandoening. Het team verloor haar bijna door bloedverlies. De chirurg legde uit dat ze moeite hadden met het inbrengen van een stent. In een aftakking van de hoofdslagader moesten ze een bocht maken in een hoek van negentig graden.’

‘Dus ik begon na te denken over een oplossing. Ik stelde me iets voor dat kracht kan opwekken en de stent in de hoek kan buigen. Vanaf dat moment draaide mijn promotieonderzoek om een robotarm met een magneet. Stel je een katheter voor in een bloedvat met een magneet op de punt. Je kunt een andere magneet, buiten het lichaam, gebruiken om de katheter te verplaatsen en om vertakkingen binnen te gaan die te ingewikkeld zijn om handmatig te bereiken.’ 

Tanya: ‘Werkt dat?’

Christoff: ‘Ja! De afgelopen vier jaar heb ik deze oplossing getest in verschillende gesimuleerde scenario’s. Op fantomen – levensgrote modellen van het menselijk lichaam, met weefselachtig materiaal en slagaders erin – en op dierlijk weefsel. Ik heb meerdere artikelen gepubliceerd die mogelijke toepassingen in de klinische praktijk illustreren.’

Tanya: ‘En wat nu?’

Christoff: ‘Om Neil Armstrong te citeren, mijn promotieonderzoek was een kleine stap; nu volgt een reuzensprong. Ik ben bezig met het vermarkten van het product. Mijn doel is om deze technologie naar de OK te brengen. Ik weet zeker dat mijn werk potentieel heeft, en dat het echt invloed kan hebben op het welzijn van de patiënt. Dus besloot ik een start-up op te richten: Flux Robotics. Het is nogal een achtbaan geweest, maar ik mag niet klagen.’

Tanya: ‘Voel jij je ondernemer?’

Christoff: ‘Zeker. Het is zo’n spannend gevoel. Ik heb ineens een heel ander doel, een andere kijk op hoe problemen of mensen te benaderen. Het voelt alsof ik uit een doos gelabeld “wetenschap” ben gehaald en in een totaal andere doos gelabeld “ondernemen” ben gestopt.’

‘Ik vergelijk het met mijn nieuwe passie: zeilen. Mijn vriendin en ik houden van reizen. We zagen video’s van een stel dat de afgelopen vijf jaar de wereld rondzeilde en zeiden tegen elkaar: “dat zouden wij ook moeten doen”. We hebben onze vaarbewijzen gehaald en hebben onlangs voor het eerst een week gezeild in Kroatië.’ 

‘Ik heb mezelf de laatste tijd verrast. Ik ben een routinepersoon: ik sta ‘s ochtends op, drink mijn koffie, ga naar mijn werk, vertrek stipt om vijf uur ‘s middags. Het is bijna dwangmatig. Als ik aan het zeilen ben, en in zekere zin ook als ik mijn zakelijke pet op heb, is dat totaal anders. Ik vind het superleuk om te ontdekken dat er delen van mij zijn die ik zelf niet kende. Ja, alle toffe nieuwe dingen hebben echt mijn ogen geopend.’

Prof. Dr. TANYA BONDAROUK (1967)

is geboren en opgegroeid in Sint-Petersburg, Rusland, waar ze scheikunde studeerde en promoveerde in pedagogiek. Na een uitwisseling met de UT besloot ze haar carrière opnieuw om te gooien en volgde ze een master Educational & Training Systems Design en promoveerde ze op IT Implementatie. Intussen is ze hoogleraar Human Resource Management. Daarnaast maakt ze als co-voorzitter deel uit van de Shaping Expert Group Individuals and Teams.

Dr. Christoff Heunis (1992)

behaalde zijn master in biomedische technologie aan de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika. In 2017 kwam hij naar de UT om te promoveren in het Surgical Robotics Lab van de afdeling Biomechanical Engineering (Faculteit Engineering Technology). Tijdens zijn doctoraat ontwikkelde hij het Advanced Robotics for Magnetic Manipulation (ARMM)-systeem – een chirurgisch robotplatform om katheters nauwkeurig te verplaatsen met behulp van extern gegenereerde elektromagnetische velden. Christoff werkt momenteel aan het commercialiseren van zijn werk om deze technologie naar operatiekamers in Nederland en Duitsland te brengen.