Maandag 26 Juli 2021
Iedereen hetzelfde behandelen? Juist niet!
Eduardo: ‘Hoi Marijke, jij hebt een lange onderwijscarrière zag ik. Die begon op de middelbare school…’
Marijke: ‘Pubers, ik vind ze fantastisch. Maar lesgeven aan pubers… dat bleek niet mijn ding. Ik begon als docent Engels op een middelbare school. Het bijhouden of iedereen zijn boekverslag wel heeft ingeleverd en de toets niet heeft gemist, oh man. Daarna stapte ik over naar het hbo. Daar zijn studenten zelf verantwoordelijk, dat maakt een groot verschil. Naast het lesgeven deed ik daar ook studieloopbaanbegeleiding. Met jonge mensen praten over hun toekomst en hun carrièreplannen, dat vond ik zo leuk! Daar wilde ik meer mee doen. Zo ben ik uiteindelijk hier terecht gekomen. Eerst als studieadviseur en nu als coördinator International Affairs met een focus op onderwijs.’
Eduardo: ‘Dat directe contact met studenten past dus echt bij jou. Wat mooi om te horen.’
Marijke: ‘Zeker, ik ben bij de UT goed op mijn plek. En ik krijg veel ruimte om nieuwe projecten op te pakken. Zo ben ik ook betrokken bij de Shaping Expert Group Inclusion. Dat onderwerp spreekt me erg aan. Vanuit het perspectief van internationalisering, maar ook op andere gebieden waarop we inclusief willen zijn.’
Eduardo: ‘Ik ben heel benieuwd wat ik van jouw expertise kan leren. Om te beginnen bij de internationalisering – daar heeft de UT echt op ingezet. Al het onderwijs is nu in het Engels, we trekken veel internationale studenten aan. In de praktijk merkte ik dat internationalisering en diversiteit niet altijd makkelijk zijn. De Engelse taaltest voor docenten haalde ik met de hakken over de sloot!’
Marijke: ‘Het gaat zeker niet vanzelf, daar heb je gelijk in. En taal is nog maar de eerste stap naar een internationale opleiding willen zijn. Als je internationale studenten aantrekt, heb je weliswaar diversiteit, maar hoe zorg je voor inclusiviteit? Hoe krijg je het voor elkaar dat studenten onderling echt mengen en van elkaar leren? Veel opleidingen zijn nu toe aan die volgende stap.’
Eduardo: ‘Wat is jouw rol daarin, als coördinator International Affairs?’
Marijke: ‘Ik denk mee met de opleidingen en het faculteitsbestuur over wat ze kunnen doen om die vervolgstappen te zetten. Dat begint meestal bij de vraag: wat zijn jullie ambities? Dat is vaak nog niet vastgelegd. Elke opleiding heeft z’n eigen ideeën, maar iedereen ziet dat het leren samenwerken in een groep met verschillende culturele achtergronden een waardevolle vaardigheid is die je op veel plekken kunt inzetten.’
Eduardo: ‘Om dat te doen slagen, heeft de docent ook een belangrijke rol denk ik.’
Marijke: ‘Zeker! De eerste stap is dat docenten zien dat ze daarin iets kunnen leren. Vaak zeggen ze: voor mij is iedereen gelijk, dus ik behandel iedereen ook hetzelfde. Maar lesgeven aan een internationale groep gaat juist over rekening houden met verschillende achtergronden en eventueel je lesmethode daarop aanpassen.’
Eduardo: ‘Sommige docenten hebben het gevoel dat het Engels ze ook een beetje wordt opgedrongen. En als ik zie hoeveel internationale studenten er bij ons instromen, dan is het ook wel veel tegelijk.’
Marijke: ‘Opdringen is natuurlijk niet de bedoeling, dan krijg je mensen niet mee. We moeten dit samen doen. Wat helpt, denk ik, is dat we steeds meer internationale stafleden hebben. Zij weten hoe het is om het Nederlandse onderwijssysteem te leren kennen, bijvoorbeeld. Zo kunnen zij helpen een brug te slaan.’
Eduardo: ‘Bestaat er ook zoiets als te internationaal?’
Marijke: ‘Wat zou te internationaal zijn volgens jou?’
Eduardo: ‘Stel dat we straks helemaal geen Nederlandse studenten meer aantrekken, bijvoorbeeld.’
Marijke: ‘Nee, dat wil niemand. We zijn een Nederlandse universiteit en als UT ook nog eens erg verbonden met de regio. Dat zit in ons karakter, dat is iets heel moois.’
Eduardo: ‘Dat moeten we ook blijven koesteren, vind ik.’
Marijke: ‘Maar je kunt zowel een Twents als een internationaal karakter hebben. Het kleinschalige, elkaar weten te vinden - dat hoort echt bij ons. Dat spreekt ook veel mensen aan. Al is er ook een schaduwkant. Wie je kent, is hier belangrijk in wat je voor elkaar krijgt. Dat is lastig als je hier tijdelijk bent, als international bijvoorbeeld. Dat moeten we misschien een beetje aanpassen.’
Eduardo: ‘Ja, we moeten zorgen voor een goede start. Iedereen moet zich welkom voelen. Je zei net ook dat diversiteit meer is dan internationalisering. Wat is voor jou nog meer belangrijk?’
Marijke: ‘Ruimte geven aan verschillen in etniciteit, genderidentiteit, functiebeperkingen - noem maar op. En wat ik daarin heel belangrijk vind: terwijl we zoeken naar hoe we inclusiever kunnen zijn, oog houden voor de verschillende startpunten. We moeten voorkomen dat we mensen buitensluiten doordat we te hard van stapel lopen.’
Eduardo: ‘Wat zou je mij adviseren, om meer oog te hebben voor diversiteit?’
Marijke: ‘Goede vraag… Mijn eerste vraag zou zijn: wat is je doel? Als dat is: meer weten over het onderwerp…’
Eduardo: ‘Bewustwording is een goed begin.’
Marijke: ‘Ik kan je de toffe nieuwsbrief aanraden van BetterAllies. Elke twee weken delen ze concrete tips voor op de werkvloer. Onlangs ging dat bijvoorbeeld over mentorschap. Vaak coach je onbewust iemand die een beetje op je lijkt. Die je aan jezelf herinnert op de leeftijd, of in die carrièrefase. Om diversiteit te bevorderen, zou je juist iemand vooruit moeten helpen die helemaal niet op je lijkt.’
Eduardo: ‘Hé, dat is interessant. Een van de klassieke onderwerpen in diversiteit is de vraag naar meer vrouwen in techniek. Is daar nog aandacht voor?’
Marijke: ‘Zolang dat nog een issue is, blijft het op de agenda. Onlangs sprak ik hier nog over met een collega. Er zijn veel mooie projecten om meisjes te interesseren voor techniek, maar als je ziet wat het oplevert, gaat het in kleine stapjes. Dat verandert maar langzaam. Het zit zo ingebakken in onze taal, onze cultuur, de manier waarop ouders kinderen opvoeden. Wat helpt zijn rolmodellen. En als de universiteit diverser wordt, creëren we ook een klimaat waarin meer mensen zich thuisvoelen. Dat trekt vanzelf nieuwe studenten aan en dus ook vrouwen in techniek.’
Eduardo: ‘Waar ligt jouw ambitie voor de komende jaren?’
Marijke: ‘Ik kan nog veel leren over het onderwerp inclusie. En het zou mooi zijn als internationaal onderwijs geven straks zo is ingebakken dat mijn functie niet meer nodig is. Dat is een proces van de lange adem. Je kunt met stoom en kokend water allerlei modules vertimmeren, maar dan krijg je verdrietige docenten en waarschijnlijk geen beter onderwijs. En ik ben pas sinds september op deze functie begonnen, dus voorlopig zit ik nog helemaal op mijn plek.’