Moniek Peen is projectleider bij de Programmadirectie Evaluatie en Verantwoording Covid-19 van de rijksoverheid. Begin 2022 behaalde ze haar Master Risicomanagement aan de Universiteit Twente. Ze had al veel ervaring voor ze daaraan begon. De master was vooral een bevestiging van alles wat ze al kon en wist, maar bracht toch de nodige eye-openers. ‘De studie heeft me breder naar risico’s laten kijken.’
Eigenlijk leverde de studie precies op waar ze op hoopte, vertelt Moniek Peen. ‘Ik werkte al een tijdje in het veiligheidsdomein en wilde minder operationeel bezig zijn. Ik hoopte dat de studie een bredere blik zou geven op het veld, dat was ook zo. Veel risicowerk is gericht op snelle actie. De opleiding heeft me geleerd om een stap terug te zetten, uit te zoomen en te analyseren: wat gebeurt hier nu, wat heeft deze situatie echt nodig? De master heeft me geleerd niet direct in een actiemodus te schieten als ik in mijn werk tegen uitdagingen aanloop. Die lessen probeer ik ook aan collega’s mee te geven.’
Rationeel handelen
‘Ik vond de verscheidenheid aan masterclasses erg boeiend; met name die met de focus op psychologie en gedrag. Een van mij favoriete boeken is ‘Thinking, Fast and Slow’ van de Israëlische psycholoog Daniel Kahneman, een pionier op het grensvlak tussen economie en psychologie. Bij het maken van beleid gaan we er meestal vanuit dat mensen rationeel handelen. Kahneman toont met veel voorbeelden aan dat dit vaak helemaal niet zo is. Hij wijst op het belang van kijken naar het daadwerkelijke handelen van mensen. Dat besef vind ik heel waardevol: ga er niet te snel vanuit dat jouw verwachting over hoe mensen zich (zullen) gedragen, klopt. Dat heeft ook gevolgen voor het inschatten van risico’s.’
Mindset
Een concreet voorbeeld waarin Peen die mindset kon toepassen was in haar vorige baan als senior adviseur bedrijfsvoering bij de IND. ‘Daar speelde een discussie over tijdelijke huisvesting. Ik heb toen een risicosessie gedaan met mijn team. Doel was om met elkaar en de leidinggevende in gesprek te gaan over wat prioriteit heeft en wat niet. Die integrale blik, kijken voorbij de kortetermijneffecten en oplossingen voor verwachte problemen − waar risicomanagement toch vaak om gaat – voegde echt iets toe. Deze opleiding geeft handvatten voor die integrale blik: als je meer bij elkaar in de keuken kijkt, wordt het een stuk makkelijker om op elkaar aan te sluiten. Dat probeer ik ook toe te passen in mijn huidige werk. Daar is door de waan van de dag helaas niet altijd ruimte voor, maar ik probeer die ruimte wel te maken: stilstaan en reflecteren is essentieel om goed te kunnen anticiperen.’
Uitkomst
De master is voor veel mensen een uitkomst, vertelt ze. ‘De opleiding is niet alleen bedoeld voor mensen die in het veiligheidsdomein actief zijn. Dat zag ik ook terug in de achtergrond van de deelnemers. Er deden “hardcore” risicomanagers mee, maar ook mensen uit diverse andere hoeken.’ Een prettig neveneffect noemt ze de uitbreiding van haar netwerk. Met veel studiegenoten heeft ze nog steeds contact, inhoudelijk en sociaal. ‘Ik zie alleen voordelen’, concludeert een enthousiaste Moniek Peen. ‘De studiebelasting is pittig, maar goed te doen; ik kan eigenlijk geen reden bedenken om het niet te doen: als je de kans krijgt, ga het doen!’