Voor het eerst in millennia zijn we in staat te analyseren waarom een vaginaal pessarium (tegen verzakkingen) blijft zitten. Dit inzicht van UT-wetenschapper Frieda van den Noort (TechMed Centrum / vakgroep M3I) en haar collega’s verscheen recentelijk in Nature Scientific Reports. Met dit onderzoek kunnen er enorm veel vrouwen, met een bekkenbodemverzakking, geholpen worden die nu aangewezen zijn op een operatie of maar ‘moeten’ leren leven met hun klachten. Een staande MRI-scan biedt inzichten en maakt gepersonaliseerde pessaria in bijvoorbeeld 3D-prints mogelijk.
“Met de uitkomsten van dit onderzoek zijn we in staat, dankzij een staande MRI-scan, te analyseren waarom een vaginaal pessarium blijft zitten. Dit geeft mogelijkheden om het pessarium te gaan herontwerpen. Met de huidige mogelijkheden in 3D-printen kunnen we toewerken naar gepersonaliseerde pessaria, zodat we het succes van pessaria kunnen verhogen. Hiermee kunnen we enorm veel vrouwen helpen die nu aangewezen zijn op een operatie of ‘moeten’ leren leven met hun klachten.”
Bekkenbodemverzakkingen
“Het meest gebruikte pessarium is een ring. Maar tot nu toe was onbekend waarom het pessarium blijft zitten in de vagina. Deze vraag is relevant, omdat bekkenbodemverzakkingen een veel voorkomend probleem zijn (40% van alle vrouwen boven de 40 jaar). Pessariums zijn naast bekkenfysiotherapie de enige behandelingsmogelijkheden die kunnen voorkomen dat er een operatie nodig is. Helaas is het succes van pessariumaanmetingen maar ongeveer 63%. Om dit succes te verhogen moeten we weten welke mechanismes er van invloed zijn op een pessariumaanmeting. We kunnen dan het ontwerp van het pessarium aanpassen en het succespercentage omhoog krijgen.”
Rechtop scannen in MRI
“Tot nu toe was het niet mogelijk om pessariumaanmetingen goed te onderzoeken, omdat bij beeldvorming met MRI de patiënt liggend gescand wordt. Dit terwijl pessariumaanmetingen vaak mislukken, omdat de patiënt het pessarium verliest in staande of zittende positie, met andere woorden onder invloed van de zwaartekracht. Op de UT hebben we echter een MRI-scanner waar we de patiënt rechtop in kunnen scannen. Deze scanner hadden we nodig om dertig patiënten met een succesvolle pessariumaanmeting te scannen en te kijken waar het precies op af steunt als de patiënt staat.”
Stellingen
“In de loop der tijd zijn er in de literatuur een aantal hypothesis geformuleerd over waarom een pessarium blijft zitten, deze hebben wij met behulp van de MRI-beelden bevestigd of ontkracht.”
1. De belangrijkste hypothese was dat het pessarium achter het bekkenbodembot (symfyse) blijft hangen. Deze hypothese hebben we kunnen ontkrachten, omdat de onderkant van het pessarium bij alle vrouwen ruim onder de symfyse zit.
2. De tweede hypothese was dat de bekkenbodemspieren het pessarium ondersteunen. Door de positie van de spieren ten opzichte van het pessarium op de MRI-beelden te analyseren hebben we kunnen concluderen dat deze hypothese waar is. Het pessarium rust in alle gevallen netjes in het ‘hangmatje’ van de bekkenbodemspieren.
3. De laatste hypothese was dat de baarmoeder het pessarium op zijn plek houdt, deze hypothese is waarschijnlijk ook waar, omdat in bijna alle gevallen de baarmoedermond in het midden van het pessarium zit. Hierdoor drukt de baarmoeder het pessarium tegen de vaginale achterwand, waardoor deze er niet makkelijk uit kan glijden.
Vervolgonderzoek
Inmiddels is ook vervolgonderzoek bij dertig vrouwen met een onsuccesvolle pessariumaanmeting gedaan en liggen de resultaten daarvan voor peer review bij een wetenschappelijk blad. Dit onderzoek bevestigd de bevindingen in het huidige werk.
Foto: © The Board of Trustees of the Science Museum.
Historie vaginale pessaria
De Egyptenaren en de Romeinen gebruikten al vaginale pessaria tegen bekkenbodemverzakkingen bij vrouwen. De Egyptenaren gebruikten granaatappelschillen en uit de Romeinse tijd is een bronzen pessarium gevonden die grote overeenkomsten vertoond met het donut pessarium wat ook tegenwoordig nog wordt gebruikt (zie afbeelding).
Technology for Women’s Health
Om de gezondheid van vrouwen over de hele levenscyclus te optimaliseren en personaliseren, heeft een multidisciplinair team van onderzoekers aan de Universiteit Twente een nieuw cluster gevormd: Technology for Women's Health. De groep doet onderzoek naar de fysieke en mentale gezondheid van vrouwen, hun specifieke zorgbehoeften en hun algehele welzijn. Dit onderzoek is gericht op het begrijpen en verklaren waarom verschillen tussen mannen en vrouwen ontstaan in de manifestatie van gezondheid en ziekte, en waarom vrouwen vaak anders reageren op behandelingen. In de kern ligt de focus op het ontwikkelen of aanpassen van technologieën die kunnen worden toegepast op preventie, diagnose, behandeling en nazorg.
Het artikel in Nature Scientific Reports is hier te vinden.
