Wat hebben Twente en het Duitse Jülich met elkaar gemeen? Heel wat, vooral als het gaat om baanbrekend onderzoek naar geavanceerde materialen. Al meer dan tien jaar werken wetenschappers van de Universiteit Twente (UT) en het gerenommeerde Forschungszentrum Jülich (FZJ) samen aan functionele, flinterdunne materiaallagen – ook wel ‘oxidefilms’ – die een sleutelrol spelen in technologieën zoals batterijen, microchips en energieopslag.
Voor de Duitse onderzoeker Felix Gunkel begon het allemaal in Twente.
Sindsdien groeide een hechte samenwerking. Via gezamenlijke onderzoeksprojecten, gedeelde begeleiding van promovendi en regelmatige bezoeken aan elkaars laboratoria is er een sterk netwerk ontstaan. Een centrale rol in deze samenwerking is weggelegd voor professor Chris Baeumer, met wie Felix inmiddels een intensieve onderzoekslijn heeft opgebouwd. “Samen met Chris begeleiden we promovendi die gebruik kunnen maken van de labfaciliteiten én de expertise van zowel UT als Jülich.”
Wat de twee instituten bindt, is een gedeelde missie: wetenschap inzetten voor een betere samenleving. De Universiteit Twente loopt voorop in het ontwikkelen van materialen met bijzondere eigenschappen – zoals magnetisme, geleidbaarheid of chemische reactiviteit, terwijl Felix’ team in Jülich juist sterk is in het analyseren van hoe die materialen zich gedragen op de allerkleinste schaal. Felix: “Samen kunnen we materialen zo precies ontwerpen dat we ze bijna volledig vrij maken van imperfecties. En dat is belangrijk, want zelfs de kleinste afwijking kan bepalen of iets wel of niet werkt.”
Deze missie is ook het centrale doel van de nauwe samenwerking met de groepen van profs. Gertjan Koster en Guus Rijnders bij NEM/IMS, die zich bezighouden met de rol van defecten in halfgeleidende ferroelektrische materialen, supergeleiders en functionele oxiden.
Wat Felix vooral opvalt aan UT is de sfeer. “Er is een open, nieuwsgierige cultuur. Studenten zijn betrokken, onderzoekers benaderbaar, en samenwerking staat echt centraal.” En met een glimlach voegt hij toe: “En je vergeet natuurlijk nooit de koffie van één cent op de afdeling!”
De samenwerking tussen Twente en Jülich laat zien hoe wetenschap grenzeloos kan zijn. Onderzoekers uit beide landen begeleiden samen promovendi, wisselen kennis uit en versterken elkaars werk. En dit is nog maar het begin. Er liggen plannen om de samenwerking verder uit te breiden – met meer gezamenlijke studenten, hechtere institutionele banden en frequente uitwisseling van stafleden.
Felix’ advies aan andere onderzoekers? “Wees open voor samenwerking, blijf communiceren en wees vooral nieuwsgierig. Grote kansen beginnen vaak met een klein gesprek.”
Wat brengt de toekomst?
De samenwerking tussen Twente en Jülich blijft zich verder ontwikkelen. In de komende jaren willen beide instellingen de banden verder aanhalen via gezamenlijke promotie- en mastertrajecten, regelmatige uitwisselingen van onderzoekers, en nieuwe onderzoeksinitiatieven op het gebied van energie, elektronica en klimaat. “We leggen nu de basis voor een langdurige samenwerking,” zegt Felix. “Het gaat niet alleen om wetenschap — het gaat om het opbouwen van een gedeelde onderzoekscultuur die grenzen overstijgt.”
