Wat zit er in een batterij?
Of het nu gaat om je smartphone, e-bike of oma’s gehoorapparaat: alle batterijen werken volgens hetzelfde principe. Ze bestaan uit drie onderdelen:
- Een energierijke kant (vaak gemaakt van grafiet, zoals in potloden),
- Een energiearme kant (met zeldzame metalen zoals kobalt, mangaan en nikkel),
- Een vloeibare tussenlaag die de energiestromen reguleert.
Wanneer je een apparaat gebruikt, verplaatsen lithium-ionen zich van de ene kant naar de andere, terwijl elektronen via een externe route energie leveren aan bijvoorbeeld een lampje.
Hoe werkt een lithium-ion batterij?
De meeste moderne apparaten gebruiken lithium-ion batterijen. Lithium is licht en kan veel energie opslaan. Tijdens gebruik raken lithiumatomen hun elektronen kwijt, die vervolgens stroom leveren. De overgebleven ionen verplaatsen zich door de batterij en nestelen zich aan de andere kant. Bij het opladen gebeurt dit proces in omgekeerde richting.
Maar: elke keer dat dit gebeurt, verandert de interne structuur van de batterij. Er ontstaan barrières die het transport van ionen bemoeilijken. Daardoor neemt de capaciteit van de batterij langzaam af.
Temperatuur: de stille sloper van je accu
De efficiëntie van een batterij hangt sterk af van de temperatuur. Het ideale werkklimaat voor een accu is rond de 45 graden Celsius. Bij kou (rond het vriespunt) kan de capaciteit met tientallen procenten afnemen. Maar ook bij hitte raakt een batterij sneller beschadigd – en dat proces is onomkeerbaar.
Gelukkig hebben moderne batterijen ingebouwde beveiligingssystemen die oververhitting voorkomen en het opladen optimaliseren. Toch is slijtage onvermijdelijk.
Hoe vaak kun je een batterij opladen?
Een batterij begint al te slijten bij de eerste keer opladen. In de fabriek wordt een nieuwe accu een paar keer getest, waardoor de maximale capaciteit direct daalt naar ongeveer 90% – ook al zie je op je scherm nog steeds “100%”.
Gemiddeld kun je een lithium-ion batterij zo’n 500 keer opladen zonder grote capaciteitsverlies. Daarna volgen nog eens 500 minder efficiënte laadbeurten. Gebruik je je telefoon dagelijks? Dan merk je na ongeveer twee jaar dat de batterij echt minder wordt.
Wat kun je zelf doen?
Hoewel slijtage niet te voorkomen is, kun je de levensduur van je batterij wel verlengen:
- Vermijd extreme temperaturen
- Laad je apparaat niet constant op tot 100% en laat je batterij niet helemaal leeg lopen
- Gebruik een originele of gecertificeerde oplader en kabel. Dan krijgt je telefoon de juiste spanning en stroom in iedere fase van het laadproces.
- Laad je smartphone regelmatig op. Telkens 'bijvullen' is beter dan wachten tot de batterij (bijna) leeg is.
