UTAlumni NetwerkNieuwsUT-alumnus schrijft beste ondernemerschapsproefschrift van 2016
Arjan Frederiks utwente

UT-alumnus schrijft beste ondernemerschapsproefschrift van 2016

Dr. Arjan Frederiks heeft deze week de “Heizer Doctoral Dissertation Award” voor het beste ondernemerschapsproefschrift van 2016 in ontvangst mogen nemen.

Frederiks schreef zijn proefschrift aan de Universiteit Twente en werkt momenteel als Universitair Docent aan het University of Groningen Centre for Entrepeneurship. Zijn proefschrift is getiteld “On the Use of Imagination by Entrepreneurs”. Het is de eerste keer dat deze prestigieuze prijs naar een proefschrift gaat dat aan een Nederlandse universiteit is geschreven. 

In het proefschrift van Frederiks behandelt hij het gebruik van het voorstellingsvermogen door ondernemers. Uit zijn literatuurstudie komt naar voren dat het voorstellingsvermogen in een bedrijfskundige toepassing aan de hand van drie processen kan worden beschreven: prospective thinking (toekomstgericht voorstellingsvermogen), counterfactual thinking (op alternatieven gericht voorstellingsvermogen), en perspective taking (jezelf mentaal verplaatsen in iemand anders). Om het gebruik van het voorstellingsvermogen te bestuderen heeft Frederiks allereerst interviews met hightech ondernemers afgenomen. Vervolgens heeft hij wekelijks ingevulde dagboeken van zo’n tweehonderd startende ondernemers uit het VentureLab geanalyseerd.


Experimenten

In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen vonden er experimenten plaats naar het gebruik van het voorstellingsvermogen door ondernemers. Bij deze experimenten werden deelnemers willekeurig ingedeeld in vier groepen. De eerste groep werd gevraagd om verschillende voorstellingen te maken van de toekomst, de tweede groep werd gevraagd om een alternatieve situatie voor te stellen, een derde groep werd gevraagd om zich te verplaatsen in een ander persoon, terwijl de laatste groep (controlegroep) een persoonlijkheidstest maakte. Vervolgens werd aan alle vier de groepen gevraagd om een bedrijfsidee te beschrijven op basis van een beschrijving van een nieuwe technologie, die voor alle groepen hetzelfde was. Deze bedrijfsideeën werden door experts beoordeeld.

Uitkomst

Als belangrijkste uitkomst van het proefschrift bleek dat het actief stimuleren en gebruik maken van prospective thinking (toekomstgericht voorstellingsvermogen) effectief is voor het vinden van bedrijfsideeën die van hogere kwaliteit zijn. Daarnaast concludeert Frederiks dat counterfactual thinking (op alternatieven gericht voorstellingsvermogen) effectief is voor het ontwikkelen van strategieën voor startende ondernemers.

Advies

Op basis van het onderzoek dat hij heeft uitgevoerd, adviseert Frederiks dat startende ondernemers die in zeer snel veranderende markten of industrieën actief zijn (waardoor informatie en kennis zeer beperkt aanwezig zijn) om verschillende voorstellingen te maken van hoe de toekomst zou kunnen zijn. Uit zijn onderzoek blijkt dat dit leidt tot bedrijfsideeën van een hogere kwaliteit en dat deze ondernemers gedurende een langere tijd nog steeds actief zijn als ondernemer. Daarnaast helpt het generen van meerdere, verschillende toekomstbeelden ondernemers om een volledigere voorstelling te krijgen waardoor zij zich beter kunnen voorbereiden op wat zou kunnen komen.

Tip voor starters

Aangezien het voorstellingsvermogen een belangrijke rol speelt in het begin van het ondernemerschapsproces, adviseert Frederiks aan ondernemerschapsondersteuners zoals incubators, coaches en trainers, om actief gebruik van het voorstellingsvermogen te stimuleren en te faciliteren.

Toekomstige klanten

Daarnaast adviseert Frederiks aan ondernemers om vaak en vroeg in het proces hun ideeën te testen met toekomstige klanten. Ondernemers hebben vaak veel kennis van hun eigen technologie, product of dienst. Deze grote hoeveelheid kennis maakt het lastig om nieuwe voorstellingen te genereren. Door deze ideeën te delen met belangrijke stakeholders die minder kennis hebben ontstaat de mogelijkheid om met hulp van deze stakeholders voorstellingen te genereren die veel innovatiever zijn dan de eigen voorstellingen van de ondernemer.  

Het onderzoek van Frederiks vond plaats bij het Nederlands Instituut voor Kennisintensief Ondernemerschap (NIKOS) van de Universiteit Twente. De begeleiders zijn Aard Groen, hoogleraar ondernemerschap (Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Twente), en Michel Ehrenhard, universitair hoofddocent Entrepreneurial Leadership (Universiteit Twente, NIKOS).

Academy of Management (AoM)

De ondernemerschapsdivisie van de Academy of Management (AoM) hield de prijsuitreiking tijdens de jaarlijkse bijeenkomst die dit jaar plaatsvond in Atlanta, Verenigde Staten. De AoM is de grootste vereniging van managementonderzoekers wereldwijd en de ondernemerschapsdivisie is wereldwijd toonaangevend met betrekking tot ondernemerschap.  Heizer Capital en de Heizer familie stellen de prijs ter beschikking.

drs. J.G.M. van den Elshout (Janneke)
Persvoorlichter (aanwezig ma-vr)